QUYẾT ĐỊNH

BAN HÀNH KẾ HOẠCH ỨNG PHÓ THIÊN TAI THEO CẤP ĐỘ RỦI RO THIÊN TAI TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

ỦY BAN NHÂN DÂN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19/6/2015;

Căn cứ Luật Phòng, chống thiên tai ngày 16/9/2013;

Căn cứ Nghị định số 66/2014/NĐ-CP ngày 04/7/2014 của Chính phủ quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai;

Căn cứ các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ: số 1061/QĐ-TTg ngày 01/7/2014 ban hành Kế hoạch triển khai thi hành Luật Phòng, chống thiên tai; số 44/2014/QĐ-TTg ngày 15/8/2014 quy định chi tiết về cấp độ rủi ro thiên tai; số 46/2014/QĐ-TTg ngày 15/8/2014 quy định về dự báo, cảnh báo và truyền tin thiên tai;

Theo đề nghị của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - Cơ quan Thường trực Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai Thành phố tại Tờ trình số 232/TTr-SNN ngày 09/10/2017,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này Kế hoạch ứng phó thiên tai theo cấp độ rủi ro thiên tai trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Điều 2. Quyết định có hiệu lực từ ngày ký.

Điều 3. Chánh Văn phòng Ủy ban nhân dân Thành phố; Giám đốc các Sở, Thủ trưởng các ban, ngành Thành phố; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã và các cơ quan, đơn vị liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

KẾ HOẠCH

ỨNG PHÓ THIÊN TAI THEO CẤP ĐỘ RỦI RO THIÊN TAI TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
(Ban hành kèm theo Quyết định số 7701/QĐ-UBND ngày 06 tháng 11 năm 2017 của Ủy ban nhân dân Thành phố)

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

Chủ động phòng ngừa ứng phó với thiên tai, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra, đặc biệt là người, tài sản và các công trình trọng yếu. Kịp thời di dời, sơ tán dân ở khu vực nguy hiểm, có nguy cơ mất an toàn cao đến nơi tạm cư kiên cố, chắc chắn, nhất là đối với người già, trẻ em và phụ nữ.

2. Yêu cầu

2.1. Các ngành, các cấp quán triệt và thực hiện nghiêm túc phương châm “bốn tại chỗ” (chỉ huy tại chỗ; lực lượng tại chỗ; vật tư, phương tiện tại chỗ; hậu cần tại chỗ) và “ba sẵn sàng” (chủ động phòng tránh; đối phó kịp thời; khắc phục khẩn trương và có hiệu quả).

2.2. Theo dõi chặt chẽ diễn biến của thiên tai, nghiêm chỉnh chấp hành các mệnh lệnh, hướng dẫn, cảnh báo của chính quyền, cơ quan chức năng trong suốt thời gian trước, trong và sau khi xảy ra thiên tai; đồng thời chủ động, nâng cao ý thức tự giác tham gia cùng chính quyền, ban, ngành, đoàn thể ở địa phương trong công tác phòng, chống, ứng phó và khắc phục hậu quả do thiên tai gây ra.

II. CÁC LOẠI HÌNH THIÊN TAI VÀ CẤP ĐỘ CỦA CÁC LOẠI HÌNH THIÊN TAI CÓ KHẢ NĂNG ẢNH HƯỞNG ĐẾN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ

1. Các loại hình thiên tai có khả năng ảnh hưởng đến thành phố Hà Nội.

1.1. Áp thấp nhiệt đới, bão;

1.2. Lũ và ngập lụt;

1.3. Lũ quét;

1.4. Mưa lớn;

1.5. Sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy;

1.6. Nắng nóng;

1.7. Lốc, sét, mưa đá;

1.8. Sương mù;

1.9. Rét đậm, rét hại, sương muối;

1.10. Động đất.

2. Cấp độ rủi ro thiên tai có khả năng xảy ra đối với các loại thiên tai có nguy cơ ảnh hưởng đến thành phố Hà Nội.

Căn cứ các loại hình thiên tai đã xảy ra trên địa bàn Thành phố, kết hợp với cường độ, phạm vi ảnh hưởng, khu vực chịu tác động trực tiếp và khả năng gây thiệt hại của các loại hình thiên tai, thành phố Hà Nội dự kiến cấp độ rủi ro thiên tai ứng với từng loại hình thiên tai như sau:

2.1. Đối với áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) và bão: cấp độ rủi ro từ cấp 3 đến cấp 5;

2.2. Đối với lũ, ngập lụt: cấp độ rủi ro cao nhất là cấp 4;

2.3. Đối với lũ quét: cấp độ rủi ro cao nhất là cấp 1;

2.4. Đối với mưa lớn: cấp độ rủi ro cao nhất là cấp 2;

2.5. Đối với sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy: cấp độ rủi ro cao nhất là cấp 2;

2.6. Đối với nắng nóng: cấp độ rủi ro cao nhất là cấp 1;

2.7. Đối với lốc, sét và mưa đá: cấp độ rủi ro cao nhất là cấp 1;

2.8. Đối với sương mù: cấp độ rủi ro cao nhất là cấp 1;

2.9. Đối với rét hại, sương muối: cấp độ rủi ro cao nhất là cấp 2;

2.10. Đối với động đất: cấp độ rủi ro cao nhất là cấp 2.

(Cấp độ rủi ro thiên tai được quy định tại Quyết định số 44/2014/QĐ-TTg ngày 15 tháng 8 năm 2015 của Thủ tướng Chính phủ).

Cấp độ rủi ro thiên tai được xác định cho từng loại thiên tai và công bố cùng nội dung bản tin dự báo, cảnh báo về thiên tai; làm cơ sở cho việc phân công, phân cấp trách nhiệm và phối hợp ứng phó với thiên tai.

III. DỰ BÁO, CẢNH BÁO, TRUYỀN TIN VỀ THIÊN TAI

- Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương trực thuộc Trung tâm Khí tượng thủy văn quốc gia ban hành các bản tin dự báo bão, áp thấp nhiệt đới lũ, lốc, sét, mưa lớn, lũ quét, ngập lụt, sạt lở đất do mưa lũ hoặc dòng chảy, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy, nắng nóng, hạn hán, rét hại, mưa đá, sương muối và các loại hình thiên tai khác trong phạm vi cả nước.

- Đài Khí tượng thủy văn Đồng bằng Bắc bộ ban hành các bản tin dự báo, cảnh báo lũ trên sông Hồng, sông Đáy trên địa bàn thành phố Hà Nội; có trách nhiệm chi tiết hóa bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai được Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương ban hành phù hợp với yêu cầu phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai tại thành phố.

- Viện Vật lý địa cầu thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam ban hành các bản tin động đất.

- Các đài truyền hình, truyền thanh, phương tiện thông tin đại chúng trên địa bàn Thành phố tăng cường thời lượng đưa tin, cảnh báo, lưu ý cho người dân, các cơ quan, đơn vị về cường độ, sức tàn phá của các loại hình thiên tai để mọi người nâng cao mức độ cảnh giác; truyền tải kịp thời các văn bản chỉ đạo của Trung ương, Thành phố, địa phương trên phương tiện thông tin đến các cơ quan, đơn vị và nhân dân.

- Sở Thông tin và Truyền thông hướng dẫn các cơ quan báo chí, truyền thông Thành phố và chỉ đạo hệ thống thông tin cơ sở triển khai công tác tuyên truyền về Kế hoạch ứng phó thiên tai theo cấp độ rủi ro thiên tai trên địa bàn thành phố Hà Nội.

- Hình thức truyền thông tin từ quận, huyện, thị xã đến cộng đồng:

+ Qua hệ thống truyền thanh của địa phương;

+ Qua loa cầm tay trực tiếp, xe loa tuyên truyền cơ động;

+ Qua các Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội;

+ Qua hệ thống thông tin viễn thông, công nghệ thông tin, internet (điện thoại, tin nhắn, email).

- Phương thức truyền phát văn bản chỉ đạo, chỉ huy ứng phó thiên tai bao gồm: Fax, hệ thống nhắn tin (SMS), hệ thống phát thanh truyền hình, hệ thống thông tin cảnh báo sớm, truyền tín hiệu qua hệ thống thông tin vệ tinh, truyền đạt trực tiếp bằng các hình thức khác.

- Tần suất, thời lượng phát tin, chỉ đạo, chỉ huy ứng phó với thiên tai theo quy định của Luật Phòng, chống thiên tai và Quyết định số 46/2014/QĐ-TTg ngày 15/8/2014 của Thủ tướng Chính phủ quy định về dự báo, cảnh báo và truyền tin thiên tai.

IV. NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM THỰC HIỆN VIỆC ỨNG PHÓ THIÊN TAI

1. Bảo vệ công trình phòng, chống thiên tai và công trình trọng điểm:

1.1. Công trình Đê điều và kè, cống dưới đê:

- Thành phố Hà Nội hiện có tổng số 626,124km đê được phân cấp. Trong đó: 37,709km đê cấp đặc biệt (đê hữu Hồng khu vực nội thành từ K47+980÷K85+689); 249,189km đê cấp I (gồm các tuyến đê tả - hữu Hồng, tả - hữu Đuống, tả Đáy đoạn I từ K0+000÷K65+350 và đê Vân Cốc); 45,004km đê cấp II (gồm các tuyến đê hữu Đà, tả Đáy đoạn II từ K65+350÷K80+022, La Thạch và đê Ngọc Tảo); 72,165km đê cấp III (gồm các tuyến đê hữu Cầu, tả - hữu Cà Lồ, hữu Đáy đoạn I từ K0+000÷K18+420, Quang Lãng, Liên Trung và đê Tiên Tân); 160,016km đê cấp IV (gồm các tuyến đê hữu Đáy đoạn II từ K18+420÷K69+670, tả Tích, tả - hữu Bùi, Mỹ Hà, Khánh Minh, Vòng Ấm, Đô Tân và Đê bao hồ Quan Sơn - Tuy Lai - Vĩnh An); 62,041km đê cấp V (gồm các tuyến đê bao, đê bối và đê chuyên dùng). Ngoài ra còn có 41 tuyến đê bao, đê bối và đê chuyên dùng với tổng chiều dài 132,84km chưa được phân cấp và các tuyến đê nội đồng chống úng ngập.

- Dọc các tuyến đê có 155 kè lát mái hộ bờ và kè mỏ hàn với tổng chiều dài là 183,269km (Hữu Đà 6 kè, Hữu Hồng 36 kè, Vân Cốc 4 kè, Tả Hồng 12 kè, Hữu Đuống 9 kè, Tả Đuống 12 kè, Tả Đáy 27 kè, Hữu Đáy 18 kè, Hữu cầu 6 kè, Hữu Cà Lồ 3 kè, Tả Cà Lồ 10 kè). Tuyến đê cấp IV: Tả Tích 3 kè, Tả Bùi 7 kè, Hữu Bùi 2 kè.

- Tổng số có 193 cống qua đê (trong đó có 176 cống đang hoạt động, 17 cống đã hoành triệt).

- Hệ thống Giếng giảm áp (GGA) trên tuyến đê hữu Hồng gồm 279 giếng, trong đó: huyện Phúc Thọ có 56 GGA; huyện Đan Phượng có 16 GGA; quận Bắc Từ Liêm có 55 GGA; quận Hoàng Mai có 90 GGA; huyện Thanh Trì có 62 GGA.

- Ngoài ra còn có các công trình như hai công trình đầu mối phân lũ là Vân Cốc và Đập Đáy; 25 vị trí đường tràn điều tiết trong vùng chậm lũ Chương Mỹ và Mỹ Đức.

1.2. Công trình hồ chứa thủy lợi

Trên toàn Thành phố có 104 hồ thủy lợi các loại, với tổng dung tích thiết kế khoảng 177 triệu m³. Trong đó có 06 hồ chứa có dung tích trên 5 triệu m³, gồm các hồ: Đồng Mô (thị xã Sơn Tây, dung tích 61,9 triệu m³), Suối Hai (huyện Ba Vì, dung tích 46,8 triệu m³), Quan Sơn (huyện Mỹ Đức, dung tích 11,9 triệu m³), Đồng Sương (huyện Chương Mỹ, dung tích 10,5 triệu m³), Văn Sơn (huyện Chương Mỹ, dung tích 7,0 triệu m³), Xuân Khanh (thị xã Sơn Tây, dung tích 6,2 triệu m³). Đa phần các hồ chứa thủy lợi trên địa bàn đều đã được sử dụng trên dưới 30 năm. Trong các năm vừa qua, tuy đã được đầu tư sửa chữa nâng cấp nhưng nhiều hạng mục công trình như đập dâng, tràn xả lũ, cống lấy nước đã xuống cấp, lòng hồ bị bồi lắng ảnh hưởng đến phục vụ sản xuất và an toàn công trình khi tham gia chống lũ.

1.3. Các vị trí xung yếu và công trình trọng điểm

Trên cơ sở “Báo cáo đánh giá hiện trạng công trình đê điều trước lũ năm 2017 thành phố Hà Nội”, qua kiểm tra, đánh giá và quá trình theo dõi, quản lý cũng như thực tế xử lý sự cố đê điều trong các mùa lũ trên các tuyến đê thành phố Hà Nội, xác định còn 03 trọng điểm phòng chống lụt bão năm 2017 là: Khu vực đê, kè, cống Xuân Canh - Long Tửu, tương ứng K0+000÷K2+000 đê tả Đuống, huyện Đông Anh; Công trình cống Liên Mạc, tương ứng K53+450 đê hữu Hồng, quận Bắc Từ Liêm; Cụm công trình cống qua đê Yên Sở, tương ứng K78+108 đê hữu Hồng, quận Hoàng Mai và 10 vị trí xung yếu là: Từ K4+100÷K5+700 thuộc khu vực kè Khê Thượng, đê hữu Đà, huyện Ba Vì; Từ K32÷K35 khu vực đê Sen Chiểu, đê hữu Hồng, huyện Phúc Thọ; Từ K46÷K47 thuộc khu vực kè Liên Trì, đê hữu Hồng, huyện Đan Phượng; Từ K96÷400÷K97+900 thuộc khu vực kè An Cảnh, đê hữu Hồng, huyện Thường Tín; Từ K116+650÷K117+500 khu vực kè Quang Lãng, đê hữu Hồng, huyện Phú Xuyên; Cống Cẩm Đình tại K1+700 đê Vân Cốc, huyện Phúc Thọ); Từ K3+700÷K5+840 đê hữu Đuống, quận Long Biên; Đê, kè Đổng Viên, tương ứng K17+950÷K18+750 đê tả Đuống, huyện Gia Lâm; Đê Tả Đuống, xã Trung Màu, huyện Gia Lâm; Khu vực đê, kè, cống Tân Hưng - Cẩm Hà, tương ứng K24+950÷K25+300 đê hữu Cầu, huyện Sóc Sơn.

1.4. Các biện pháp bảo vệ

- Để bảo vệ công trình đê điều, hồ đập, các chủ công trình, hạt quản lý đê, các tổ chức kinh tế, chính trị tại địa phương có công trình tuân thủ theo quy định của Luật đê điều số 79/2006/QH11; Luật Phòng, chống thiên tai 33/2013/QH13; Luật Khí tượng Thủy văn số 90/2015/QH13; Pháp lệnh khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi (Luật Thủy lợi số 08/2017/QH 14 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2018) và các văn bản hướng dẫn hiện hành; tăng cường công tác tuyên truyền, tránh tư tưởng chủ quan của một số cán bộ và nhân dân về công tác phòng, chống thiên tai (PCTT); Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp các sở, ngành liên quan xử lý kiên quyết, triệt để các hành vi vi phạm pháp luật về đê điều, thủy lợi;

- Kiểm tra các công trình thủy lợi, đê điều; đôn đốc UBND các xã, thị trấn và các đơn vị quản lý công trình có kế hoạch thường xuyên kiểm tra và đánh giá công trình trước và sau mưa bão; chủ động kế hoạch tu sửa, xử lý kịp thời các hạng mục công trình hư hỏng; kiểm tra vật tư dự phòng để có kế hoạch bổ sung;

- Lập phương án phòng, chống lụt bão (PCLB), phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn (PCTT&TKCN), bảo đảm an toàn công trình (hoặc cập nhật bổ sung phương án đã xây dựng) trình cấp thẩm quyền phê duyệt. Các hồ chứa nước loại lớn trình Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thẩm định và phê duyệt; các hồ chứa nước loại vừa và nhỏ trình UBND quận huyện, thị xã phê duyệt, phương án hộ đê và bảo vệ trọng điểm thành phố do UBND Thành phố phê duyệt (phương án và Quyết định phê duyệt gửi Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Chỉ huy PCTT Thành phố);

- Thành lập các Tiểu ban PCTT & TKCN và các tổ công tác phụ trách các đoạn đê, công trình thủy lợi hàng năm (hoặc kiện toàn Ban Chỉ huy PCTT&TKCN đã xây dựng) bao gồm thành phần, nhiệm vụ và số điện thoại của các thành viên. Quyết định thành lập gửi về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Chỉ huy PCTT Thành phố;

- Nâng cao chất lượng thông tin, dự báo, cảnh báo thời tiết, thiên tai. Phát triển hệ thống thông tin từ trung tâm huyện đến xã, thôn, bản, nhóm dân cư để mọi người chủ động phòng tránh có hiệu quả;

- Quản lý, đầu tư, duy tu, đẩy nhanh tiến độ và đảm bảo chất lượng xây dựng các dự án, công trình trọng điểm cho phương án phòng, chống ngập lụt, sạt lở, để bảo vệ dân cư và ổn định sản xuất, kinh doanh;

- Các đơn vị quản lý hồ chứa nước, đê, đập phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương rà soát các vùng ở hạ du hồ chứa tập trung đông dân cư, khu kinh tế, khu công nghiệp và các công trình quan trọng khác có nguy cơ ngập lụt, chuẩn bị phương án cảnh báo cho nhân dân biết để sẵn sàng ứng phó khi xả lũ;

- Các chủ đầu tư công trình đê điều, thủy lợi thi công trong mùa mưa bão, yêu cầu lập phương án PCLB phù hợp, đảm bảo an toàn công trình và nhiệm vụ PCTT;

- Phương án bảo vệ khi có sự cố: Tập trung xử lý sự cố ngay từ giờ đầu; xử lý rò, sủi, thấm, sạt lở mái đê/đập, ngăn không cho các sự cố phát triển gây vỡ đê/đập. Triển khai các phương án đê mở cửa van khi bị kẹt; mở tràn phụ, mở rộng tràn, đào sâu tràn là các biện pháp để chống vỡ đê/đập khi mưa vượt thiết kế (đơn vị quản lý các hồ chứa/đê/đập chủ động triển khai phương án đã phê duyệt);

- Hàng năm tiếp tục triển khai thực hiện “Đề án nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng” theo kế hoạch của Thành phố;

- Tổ chức, triển khai thực hiện Quyết định số 2024/QĐ-UBND ngày 30/3/2017 của UBND Thành phố về Quy chế và tổ chức hoạt động của “Quỹ phòng, chống thiên tai”.

Những năm qua, hệ thống đê điều, hồ đập, kè, cống, hệ thống thoát nước đã được các cấp đầu tư tu bổ, nâng cấp; đến nay các tuyến đê, hồ đập của Thành phố cơ bản chống được với mức lũ thiết kế. Tuy vậy, hệ thống đê nội địa vẫn còn nhiều đoạn xung yếu; trên mặt đê còn để nhiều vật liệu xây dựng, phương tiện quá tải đi lại, vi phạm công tác bảo đảm an toàn mặt đê, cản trở lực lượng thực hiện nhiệm vụ TKCN; một số sông nội địa, lòng sông có đoạn còn nhiều vật cản ảnh hưởng tiêu thoát lũ, cần được khắc phục trước mùa mưa bão.

2. Tổ chức sơ tán dân, tài sản, bảo vệ sản xuất khi có thiên tai xảy ra:

Các quận, huyện, thị xã, các xã, phường, thị trấn và cơ quan chức năng tổ chức di dời dân trong các nhà ở nguy hiểm, có khả năng bị đổ, sập, khu vực ngập sâu và những vị trí xung yếu để đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản cho nhân dân khi có thiên tai xảy ra:

- Huy động lực lượng gồm: Bộ Tư lệnh Thủ đô, Công an, Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy, Dân quân tự vệ, Y tế, Chữ thập đỏ, Thanh niên xung phong, Đoàn Thanh niên, Lực lượng xung kích ... cùng các phương tiện để giúp nhân dân di chuyển nhanh;

- Phân công lãnh đạo Ủy ban nhân dân Thành phố; thành viên Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai Thành phố; thành viên Ban Chỉ huy PCTT & TKCN các quận, huyện, thị xã trực tiếp xuống địa bàn phường, xã, thị trấn tại khu vực phải di dời dân và các điểm tạm cư để kiểm tra, tổ chức thực hiện kế hoạch chu đáo, an toàn;

- Bố trí lực lượng thực hiện nhiệm vụ đảm bảo an ninh trật tự, vệ sinh môi trường, hậu cần, chăm lo đời sống cho người dân tại nơi tạm cư và bảo vệ công trình, tài sản, nhà ở của dân tại những nơi đã di dời.

(Đính kèm: Phụ lục 1: Chi tiết Phương án sơ tán di dời dân đối phó với các tình huống thiên tai: bão, lũ, lũ quét, ngập lụt, sạt lở đất; Phụ lục 2: Các địa điểm an toàn phục vụ sơ tán dân trên địa bàn Thành phố)

3. Phương án bảo đảm an ninh trật tự, giao thông, thông tin liên lạc:

3.1. Phương án đảm bảo an ninh trật tự, giao thông:

- Công an thành phố Hà Nội chỉ đạo lực lượng phối hợp các ngành liên quan bố trí lực lượng làm nhiệm vụ chốt chặn; thông tin, cảnh báo cho người dân tại các đoạn đường giao thông thường xuyên ngập lụt, các ngầm giao thông nước chảy xiết có khả năng gây nguy hiểm đến tính mạng và tài sản của nhân dân; đảm bảo an ninh trật tự tại các điểm dừng, đỗ xe trên tuyến, nhất là các điểm dừng, ga tàu, bến xe tập trung nhiều hành khách, phương tiện;

- Sở Giao thông vận tải, Cảnh sát Giao thông - Công an thành phố Hà Nội bố trí lực lượng ứng trực, triển khai phương án phân luồng, đảm bảo an toàn giao thông tại các điểm úng ngập khi có mưa bão (đặc biệt tại các điểm úng ngập cục bộ đã được xác định); phối hợp với Công an các quận, huyện, thị xã điều hòa giao thông trên các tuyến đường Quốc lộ 1A, Quốc lộ 2, Quốc lộ 3, Quốc lộ 5, Quốc lộ 6, Quốc lộ 32, đường cao tốc Thăng Long - Nội Bài, đại lộ Thăng Long khi có tình huống mưa, bão xảy ra; sẵn sàng khắc phục nhanh các điểm giao thông đường bộ, đường sắt xung yếu bị ách tắc do sạt lở, cây đổ trên toàn thành phố, đảm bảo giao thông thông suốt;

- Cảnh sát Giao thông đường thủy - Công an thành phố Hà Nội bố trí lực lượng hướng dẫn các phương tiện thủy vào nơi lánh nạn khi xảy ra bão, lũ nước sông lên cao; cấm mọi hoạt động giao thông đường thủy nội địa khi xảy ra thiên tai, bão, lũ trên địa bàn Thành phố;

- Công an các địa phương triển khai ngay các phương án bảo vệ nhà tạm giữ, trại tạm giam, phòng ngừa các nghi can, nghi phạm bị tai nạn hoặc lợi dụng bão, lụt trốn khỏi nơi giam, giữ;

- Sân bay Nội Bài, Ga Hà Nội, các bến xe triển khai phương án đảm bảo an ninh, trật tự; phục vụ thức ăn, nước Uống và đảm bảo vệ sinh cho các hành khách bị kẹt tại Hà Nội.

3.2. Phương án đảm bảo thông tin liên lạc:

- Sở Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp các đơn vị, doanh nghiệp bưu chính, viễn thông tập trung triển khai các phương án đảm bảo thông tin liên lạc tại một số vùng xa ven đê tả Đáy, tả Bùi, tả Tích, vùng Ba Vì, Sóc Sơn, các hồ chứa nước lớn, các vị trí xung yếu của Thành phố; Sở Thông tin và Truyền thông, Ban chỉ huy PCTT Thành phố, Công an thành phố Hà Nội, Bộ Tư lệnh Thủ đô, Đài Khí tượng thủy văn, các sở, ngành và các đơn vị có liên quan phối hợp kiểm tra công tác đảm bảo thông tin liên lạc phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn giữa các đơn vị;

- Trong các tình huống thiên tai xảy ra, sử dụng mạng lưới thông tin hữu tuyến đặt tại UBND các phường xã ven đê và mạng lưới thông tin chuyên ngành. Mạng lưới thông tin phục vụ PCTT & TKCN được thực hiện định kỳ 3 lần/ngày để đảm bảo thông tin thông suốt từ Ban chỉ huy PCTT Thành phố, Ban chỉ huy PCTT các sở, ngành, Ban chỉ huy PCTT & TKCN các quận, huyện, thị xã đến các Hạt quản lý đê, các đơn vị quản lý đập, các doanh nghiệp thủy lợi, Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội, Công ty TNHH MTV Công viên Cây xanh,...;

- Khai thác mạng Internet, chỉ đạo các nhà mạng Vinaphone, Viettel, Mobifone cập nhật nhắn tin qua điện thoại di động về tình hình diễn biến của áp thấp nhiệt đới, bão, mưa, ngập lụt cho các đơn vị hoạt động trên địa bàn thành phố và người dân biết để chủ động phòng tránh;

- Ban Chỉ huy quân sự các quận, huyện, thị xã chuẩn bị đội thông tin hỏa tốc, trong bất kỳ tình huống nào cũng đảm bảo thông tin liên lạc thông suốt;

- Bưu điện Hà Nội và bưu điện các quận, huyện, thị xã tổ chức lực lượng đảm bảo hoạt động của mạng bưu chính KT1 trên địa bàn Thành phố theo quy định tại Quyết định số 55/2016/QĐ-TTg và quy định pháp luật liên quan;

- Đài Khí tượng thủy văn Đồng bằng Bắc Bộ cập nhật bản tin về bão, phục vụ công tác chỉ đạo điều hành, cung cấp kịp thời cho Đài phát thanh - Truyền hình Hà Nội; các quận, huyện, thị xã tăng cường phát tin cảnh báo bão trên hệ thống truyền thanh của địa phương để người dân chủ động phòng tránh.

4. Lực lượng ứng phó thiên tai:

Lực lượng dự kiến huy động từ các sở, ngành, đơn vị Thành phố đến quận, huyện, thị xã, phường, xã, thị trấn tham gia công tác phòng, tránh, ứng phó và khắc phục hậu quả khi có tình huống thiên tai xảy ra đảm bảo khoảng 150.000 đến 170.000 người. Trong đó, lực lượng chuyên trách cấp Thành phố hơn 6.000 người; lực lượng của quận, huyện, thị xã trên 43.000 người và lực lượng cấp xã khoảng 120.000 người (đã bao gồm các sở, ngành, dân quân tự vệ, lực lượng xung kích, tình nguyện viên, các đơn vị đoàn thể, doanh nghiệp huy động tại các xã, phường, thị trấn và các lực lượng khác); lực lượng của các đơn vị quân đội hiệp đồng với Bộ Tư lệnh Thủ đô (52 đơn vị) khoảng 10.245 người, 276 phương tiện các loại. Tùy theo tình hình diễn biến và mức độ ảnh hưởng, thiệt hại do thiên tai gây ra, Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai Thành phố quyết định việc điều động và phân công, bố trí lực lượng để chi viện cho các địa phương theo yêu cầu.

(Đính kèm Phụ lục 3: Lực lượng dự kiến huy động ứng phó).

5. Phương tiện, trang thiết bị, vật tư, lương thực, nước uống, nhu yếu phẩm thiết yếu:

Phương tiện, trang thiết bị dự kiến huy động để phòng, tránh, ứng phó và khắc phục hậu quả khi có tình huống thiên tai xảy ra gồm có phương tiện, trang thiết bị cơ động, chi viện của các sở, ngành, đơn vị Thành phố và phương tiện, trang thiết bị tại chỗ của các quận/huyện/thị xã.

(Đính kèm: Phụ lục 4: Bảng tổng hợp dự trữ vật tư, lương thực, nước uống, nhu yếu phẩm thiết yếu; Phụ lục 5: Phương tiện, trang thiết bị dự kiến huy động)

6. Phương án phối hợp chỉ đạo, chỉ huy phòng tránh, ứng phó và tìm kiếm cứu nạn:

Trong các tình huống thiên tai khẩn cấp, thực hiện nội dung Công điện của Thủ tướng Chính phủ; Công điện khẩn của Ban Chỉ đạo trung ương về phòng chống thiên tai về việc đối phó với thiên tai; Ban Chỉ huy PCTT Thành phố tham mưu cho UBND Thành phố ban hành Công điện gửi các địa phương, các sở, ban, ngành, các đơn vị liên quan trên đại bàn Thành phố triển khai công tác ứng phó thiên tai.

Ban chỉ huy PCTT Thành phố tổ chức cuộc họp các thành viên Ban Chỉ huy PCTT và TKCN quận/huyện/thị xã; các đơn vị đặc thù triển khai công tác ứng phó với thiên tai theo chỉ đạo của UBND Thành phố.

Các thành viên Ban Chỉ huy PCTT Thành phố triển khai nhiệm vụ được phân công tại Quyết định số 1385/QĐ-UBND ngày 01/4/2015 ban hành Quy chế tổ chứa, hoạt động của Ban chỉ huy PCTT thành phố Hà Nội.

Các quận/huyện/thị xã căn cứ phương án ứng phó với thiên tai, phối hợp hiệp đồng chặt chẽ các đơn vị quân đội, các doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn tổ chức triển khai thực hiện.

Ban Chỉ huy PCTT & TKCN các cấp tổ chức trực ban nghiêm túc 24/24 giờ, thông báo, cảnh báo và tham mưu kịp thời các biện pháp phòng, chống, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai. Tổng hợp báo cáo kịp thời về UBND huyện và Ban Chỉ huy PCTT Thành phố theo quy định.

V. CÁC BIỆN PHÁP ỨNG PHÓ VỚI THIÊN TAI THEO CẤP ĐỘ RỦI RO THIÊN TAI TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI

1. Biện pháp cơ bản ứng phó đối với bão, áp thấp nhiệt đới, mưa lớn, lũ, lũ quét, ngập lụt:

1.1. Công tác tổ chức, phòng tránh và ứng phó.

Ban Chỉ huy PCTT Thành phố cập nhật kịp thời diễn biến của bão, áp thấp nhiệt đới, mưa lớn, lũ và tin cảnh báo lũ quét, ngập lụt; từ đó chủ động ban hành các Công điện, lệnh đến các cấp, các ngành từ thành phố đến cấp cơ sở về ứng phó với thiên tai bão, mưa lớn, lũ, ngập lụt với thời gian tối thiểu trước 24 giờ;

Trường hợp bão lớn: triển khai “Phương án phòng, tránh, ứng phó với bão mạnh, siêu bão trên địa bàn thành phố Hà Nội” ban hành kèm theo Quyết định số 3358/QĐ-UBND ngày 16/7/2015 của Ủy ban nhân dân Thành phố;

Chủ động sơ tán người ra khỏi khu vực nguy hiểm, nơi không bảo đảm an toàn; tập trung triển khai biện pháp bảo đảm an toàn cho người, đặc biệt đối tượng dễ bị tổn thương trong tình huống thiên tai khẩn cấp;

Chủ động cho học sinh nghỉ học khi có bão và lũ lớn;

Di chuyển tàu thuyền, phương tiện nuôi trồng thủy sản trên sông ra khỏi khu vực nguy hiểm;

Thực hiện biện pháp bảo đảm an toàn đối với nhà cửa, công sở, bệnh viện, trường học, kho tàng, công trình và cơ sở kinh tế, an ninh, quốc phòng;

Chủ động thực hiện biện pháp bảo vệ sản xuất;

Kiểm tra, phát hiện và xử lý sự cố công trình phòng, chống thiên tai, công trình trọng điểm về kinh tế - xã hội và an ninh, quốc phòng;

Giám sát, hướng dẫn và chủ động thực hiện việc hạn chế hoặc cấm người, phương tiện đi vào khu vực nguy hiểm trên sông, khu vực và tuyến đường bị ngập sâu, khu vực có nguy cơ sạt lở đất do mưa lũ hoặc dòng chảy và khu vực nguy hiểm khác;

Bảo đảm giao thông và thông tin liên lạc đáp ứng yêu cầu chỉ đạo, chỉ huy phòng, chống thiên tai;

Thực hiện hoạt động tìm kiếm cứu nạn, cứu chữa người bị thương, hỗ trợ lương thực, thuốc chữa bệnh, nước uống và nhu yếu phẩm khác tại khu vực bị chia cắt, khu vực ngập lụt nghiêm trọng và địa điểm sơ tán;

Bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ tài sản của Nhà nước và nhân dân tại khu vực xảy ra thiên tai;

Huy động khẩn cấp và tuân thủ quyết định chỉ đạo, huy động khẩn cấp về nhân lực, vật tư, phương tiện, trang thiết bị, nhu yếu phẩm để kịp thời ứng phó với thiên tai.

1.2. Đối với cộng đồng dân cư.

Thường xuyên theo dõi các bản tin dự báo, cảnh báo về diễn biến của mưa, bão, lũ trên các phương tiện thông tin đại chúng; thực hiện nội dung Công điện của UBND Thành phố và sự chỉ đạo trực tiếp của chính quyền địa phương;

Chủ động dự trữ lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm cần thiết cho gia đình; tổ chức chặt tỉa cành cây xung quanh nhà để tránh gãy, đổ khi bão đổ bộ vào; tổ chức thu hoạch sản phẩm nông nghiệp, thủy sản đang và sắp đến giai đoạn thu hoạch; đối với các sản phẩm nông nghiệp, thủy sản chưa đến giai đoạn thu hoạch ở vùng có nguy cơ bị ảnh hưởng của bão phải có biện pháp bảo vệ; chằng chống bảo vệ nhà cửa; chuẩn bị các vật dụng cá nhân cần thiết để sẵn sàng sơ tán theo chỉ đạo của chính quyền; không đi qua ngầm tràn, đò ngang, đò dọc khi có lũ lớn, không vớt củi, gỗ và các hoạt động trên sông; tham gia cùng Chính quyền địa phương và cộng đồng trong việc phòng tránh bão, lũ, ngập lụt; giúp đỡ lẫn nhau, nhất là các hộ gia đình khó khăn, tàn tật, neo đơn.

1.3. Công tác tổ chức, khắc phục sau khi mưa, bão, lũ.

Tổ chức đưa người dân sơ tán, di dời trước mưa, bão, lũ về nơi ở cũ an toàn;

Tiếp tục công tác ứng cứu, tìm kiếm cứu nạn, cấp cứu người bị nạn;

Tổ chức ngay công tác thăm hỏi, động viên các hộ dân bị thiệt hại do thiên tai gây ra, nhất là đối với các gia đình chính sách, gia đình neo đơn ...;

Trợ giúp hàng hóa, lương thực, thực phẩm thiết yếu, nước uống, chăm sóc y tế nhằm đảm bảo điều kiện sinh hoạt, đời sống cho nhân dân;

Tổ chức lực lượng xung kích, tình nguyện giúp nhân dân khắc phục hậu quả, sửa chữa, xây dựng lại nhà ở, bảo vệ an ninh trật tự và tài sản của nhân dân, doanh nghiệp, nhà nước trong vùng bị ảnh hưởng của bão;  

Trong thời gian ngắn nhất, huy động nguồn lực tổ chức thu dọn cây xanh, cột điện, công trình, thiết bị ngã đổ; sửa chữa trường học, trạm xá, bệnh viện, các công trình bị hư hỏng; đảm bảo giao thông, nước sạch, điện, viễn thông thông suốt; tiêu độc, khử trùng, vệ sinh môi trường, phòng dịch tại vùng bị ảnh hưởng của bão, lũ; ổn định cuộc sống của nhân dân và học tập tại các khu vực bị thiên tai;

Tổ chức kiểm kê, đánh giá xác định thiệt hại theo đúng quy định và báo cáo cho Ban Chỉ huy PCTT & TKCN cấp trên. Ban chỉ huy PCTT Thành phố báo cáo Ban Chỉ đạo trung ương về PCTT và Thủ tướng Chính phủ;

Chỉ đạo các địa phương, đơn vị phục hồi sản xuất nông nghiệp; tổng hợp tình hình thiệt hại và tham mưu UBND Thành phố hỗ trợ khắc phục thiệt hại theo Nghị định số 02/2017/NĐ-CP ngày 09/1/2017 của Chính phủ về cơ chế chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh. Đồng thời tham mưu cho UBND Thành phố các văn bản đề xuất Chính phủ hỗ trợ kinh phí để tái thiết sau thiên tai;

Chỉ đạo các công ty thương mại cung cấp đầy đủ các mặt hàng nhu yếu phẩm cho người dân; chỉ đạo Chi cục Quản lý thị trường phối hợp với các đơn vị chức năng tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý nghiêm các trường hợp đầu cơ, găm hàng, nâng giá, nhất là lương thực, thực phẩm thiết yếu, nước uống, vật liệu xây dựng, nhiên liệu, chất đốt;

Huy động lực lượng đoàn viên, hội viên, thanh niên tình nguyện trực tiếp xuống địa bàn giúp nhân dân dọn dẹp vệ sinh, sửa chữa lại nhà ở bị hư hỏng;

Khi thiên tai lớn gây thiệt hại nặng nề đối với nhân dân tổ chức vận động các ngành, các cấp, các tổ chức khác cứu trợ thiên tai cho những hộ bị thiệt hại đang gặp khó khăn và vận động nhân dân địa phương đóng góp để xây dựng sửa chữa nhà và giúp đỡ các hộ bị thiệt hại ổn định đời sống.

2. Biện pháp cơ bản ứng phó đối với sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy

Sạt lở đất, sụt lún thường xảy ra khi có mưa to hoặc dòng chảy mạnh. Sạt lở, sụt lún thường diễn ra ở các vùng sườn núi, sườn đồi dốc, bờ bãi sông, nền đất yếu không ổn định tại các huyện có nguy cơ cao xảy ra sạt lở đất: Chương Mỹ, Ba Vì, Thạch Thất, Sóc Sơn.

2.1. Công tác tổ chức phòng, tránh, ứng phó.

Tổ chức kiểm tra các khu, hộ dân cư đang ở ven sông, ven suối, chân núi, chân mái ta luy, khu vực nguy hiểm, nơi không bảo đảm an toàn; đánh giá, phân loại nguy cơ bị lũ quét, sạt lở đất và có kế hoạch di rời, sơ tán đến nơi an toàn; triển khai biện pháp bảo đảm an toàn cho người, đặc biệt đối tượng dễ bị tổn thương trong tình huống thiên tai khẩn cấp. Vận động nhân dân nêu cao ý thức cộng đồng, tương trợ giúp đỡ lẫn nhau khi thiên tai xảy ra;

Phổ biến tuyên truyền cho nhân dân vùng thường xảy ra lũ quét, sạt lở đất không xây dựng nhà ở, công trình ở bãi sông, bờ suối, ta luy đồi núi; khi có mưa lớn hoặc có cảnh báo mưa lớn các hộ gia đình sống ven sông, suối, ven đồi núi phải chủ động sơ tán người, tài sản đến nơi an toàn;

Chuyển dịch mùa vụ, cơ cấu cây trồng vật nuôi phù hợp với khu vực thường xuyên xảy ra lũ quét. Có biện pháp thu hoạch nhanh hoa màu ở các bãi sông, suối để phòng, tránh lũ gây thiệt hại;

Bảo vệ môi trường sinh thái, phát triển trồng rừng, phủ xanh đất trống đồi núi trọc;

Gia cố các hồ, đập hiện có, đảm bảo an toàn khi chứa nước; có phương án đường tràn cứu hộ để tránh vỡ đột ngột; không xây dựng các công trình trên các đường tiêu làm cản trở thoát lũ; tổ chức thanh thải, khơi thông dòng chảy sông, suối, ngòi, kênh mương;

Giám sát, hướng dẫn và chủ động thực hiện việc hạn chế hoặc cấm người, phương tiện đi vào khu vực nguy hiểm trên sông, khu vực và tuyến đường bị ngập sâu, khu vực có nguy cơ sạt lở đất do mưa lũ hoặc dòng chảy và khu vực nguy hiểm khác.

2.2. Công tác tổ chức khắc phục hậu quả

- Khẩn trương, kịp thời ứng cứu người, trục vớt tài sản và đảm bảo an ninh, trật tự tại khu vực xảy ra sạt lở;

- Tổ chức vận động di dời và hỗ trợ nhân dân di dời ra khỏi khu vực nguy hiểm đến nơi tạm cư an toàn; tổ chức tốt lực lượng thường xuyên chốt chặn tại các vị trí đã xảy ra sạt lở, kiên quyết không để người dân quay lại khu vực sạt lở để di dời tài sản hoặc ở lại các căn nhà có nguy cơ tiếp tục sạt lở, bảo vệ tài sản của hộ dân sau khi đã di dời;

- Kịp thời cứu trợ các cá nhân, hộ gia đình bị thiệt hại sau thiên tai;

- Thống kê, đánh giá thiệt hại và đề xuất các biện pháp khôi phục sản xuất, kinh doanh, ổn định đời sống cho nhân dân;

Các sở, ngành, đơn vị thành phố và quận, huyện, thị xã theo chức năng và nhiệm vụ được giao phối hợp trong công tác phòng, chống, xử lý sạt lở, sụt lún.

3. Biện pháp ứng phó với rét hại, sương muối

- Văn phòng Thường trực Ban Chỉ huy PCTT Thành phố chủ động cập nhật các bản tin cảnh báo sớm và tham mưu, ban hành các công điện, văn bản chỉ đạo ứng phó với rét hại, sương muối tới các ngành, các cấp để chủ động phòng tránh;

- Triển khai đồng bộ các biện pháp chống rét cho người, gia súc và cây trồng. Đối với người đặc biệt lưu ý đối tượng dễ bị tổn thương như người già, trẻ em, người khuyết tật;

- Triển khai biện pháp bảo vệ cây trồng phù hợp, nghiên cứu đề xuất, áp dụng giống cây trồng, vật nuôi thích nghi với điều kiện thời tiết khắc nghiệt;

- Sẵn sàng triển khai phương án khắc phục và phục hồi sản xuất sau thiên tai (chuẩn bị đủ cơ số về giống cây trồng, vật nuôi).

4. Biện pháp ứng phó động đất

4.1. Công tác tổ chức phòng, tránh, ứng phó.

Hiện nay, trên địa bàn huyện Ba Vì có trạm địa chấn đo xa của Trung tâm báo tin động đất và cảnh báo sóng thần. Tuy nhiên, đến nay khoa học vẫn chưa dự báo chính xác địa điểm, cường độ, thời điểm động đất sẽ xảy ra. Để giảm thiểu thiệt hại khi động đất xảy ra (dư chấn của động đất), Văn phòng Thường trực Ban Chỉ huy PCTT Thành phố chủ động cập nhật các bản tin cảnh báo sớm và tham mưu, ban hành các Công điện, văn bản chỉ đạo ứng phó tới các ngành, các cấp theo đúng quy định tại Quyết định số 78/2007/QĐ-TTg ngày 29/5/2007 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành “Quy chế phòng chống động đất, sóng thần”.

Khi tình huống xảy ra, Ban Chỉ huy PCTT và TKCN địa phương hướng dẫn người dân chủ động trú, tránh tại các địa điểm bảo đảm an toàn khi xảy ra động đất.

4.2. Đối với cộng đồng dân cư

Khi động đất xảy ra lúc ở trong nhà, nơi ẩn nấp đầu tiên là gầm bàn lớn hay giường; nếu không có gầm bàn, thì tới đứng ở góc phòng hay cửa; khi mất điện, nên dùng đèn pin, không dùng nến hay diêm vì có thể gây hỏa hoạn; khi động đất xảy ra trong lúc ở ngoài đường, cần tránh xa các tòa nhà và dây điện, tìm đứng ở chỗ trống; khi động đất xảy ra trong lúc lái xe, cần ngừng xe ở lề đường, tránh các cột điện, dây điện, và cầu. Khi trải qua một trận động đất mạnh, người dân cần kiểm tra có ai bị thương không; không nên di chuyển người bị thương, trừ khi họ ở gần dây điện hay những nơi nguy hiểm khác; khi nhà bị sập, người dân cần tạo tiếng động để kêu cứu. Ngoài ra, người dân cũng cần chuẩn bị cho các trận dư chấn, những trận động đất gây ra bởi trận động đất vừa xảy ra; tuy chúng nhỏ hơn, nhưng chúng vẫn có thể gây ra thương tích.

4.3. Công tác tổ chức khắc phục hậu quả:

Tổ chức tìm kiếm cứu nạn, bố trí các bệnh viện dã chiến, cứu chữa người bị thương;

Bố trí nơi ở tạm, hỗ trợ lương thực, thuốc chữa bệnh, nước uống, nhu yếu phẩm khác cho người dân bị ảnh hưởng;

Bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ tài sản của Nhà nước và nhân dân tại khu vực xảy ra thiên tai;

Huy động mọi nguồn lực để tập trung khắc phục hậu quả, vệ sinh môi trường, phục hồi sản xuất đảm bảo đời sống nhân dân vùng xảy ra động đất.

5. Biện pháp ứng phó đối với nắng nóng, lốc, sét, mưa đá và các loại thiên tai khác:

5.1. Công tác tổ chức phòng, tránh, ứng phó.

Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai Thành phố chủ động cập nhật các bản tin cảnh báo sớm và ban hành các Công điện, Lệnh về chỉ đạo ứng phó với thiên tai nắng nóng, lốc, sét, mưa đá và các loại hình thiên tai khác tới các cấp, các ngành để chủ động phòng tránh;

Căn cứ vào dự báo, cảnh báo, tính chất và diễn biến thực tế của từng loại thiên tai, Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai Thành phố chủ động chỉ đạo Ban chỉ huy PCTT&TKCN các cấp, ngành triển khai biện pháp ứng phó phù hợp với từng tình huống cụ thể;

UBND các quận, huyện, thị xã chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn sử dụng hệ thống truyền thanh của địa phương để truyền các bản tin dự báo, cảnh báo giông, lốc, sét,... từ Ban Chỉ huy PCTT Thành phố, Đài Khí tượng thủy văn và hướng dẫn kiến thức, kỹ năng phòng chống giông, lốc, sét đến với người dân trên địa bàn; thông tin kịp thời cho người dân trong việc ứng phó với các loại hình thiên tai giông, lốc, sét....

a) Biện pháp hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do nắng nóng gây ra:

- Triển khai các biện pháp bảo vệ sức khỏe, phòng bệnh, đặc biệt là cho trẻ em và người già; tăng cường kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định công tác vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường; chỉ đạo các bệnh viện, các trung tâm y tế đảm bảo tốt nhất việc khám chữa bệnh, sơ cứu, cấp cứu người bệnh trong những ngày nắng nóng;

- Khuyến cáo người dân hạn chế ra đường trong những ngày nắng nóng, khi ra đường phải có biện pháp bảo vệ, che tránh;

- Phân luồng giao thông, tổ chức kiểm tra, xử lý các trường vi phạm quy định, đảm bảo cho người dân tham gia giao thông thông suốt, nhất là trong những giờ cao điểm nắng nóng;

- Rà soát cây trồng trên các tuyến phố, thực hiện trồng mới thay thế cây có dấu hiệu chết, khô héo;

- Thực hiện các biện pháp tiết kiệm nguồn nước; xây dựng kế hoạch sản xuất hợp lý, bố trí diện tích và cơ cấu, thời vụ gieo trồng phù hợp với năng lực nguồn nước hiện có, phòng chống sâu bệnh, dịch bệnh, đặc biệt cần chú ý đến tình huống cháy rừng trong thời gian xảy ra nắng nóng;

- Tăng cường công tác nạo vét, gia cố, duy tu sửa chữa hệ thống kênh tưới để đảm bảo đủ cung cấp nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, sinh hoạt. Chuẩn bị phương tiện, trang thiết bị hỗ trợ cấp nước phòng, chống hạn khi cần thiết;

- Tổ chức vận hành các công trình thủy lợi, các cống lấy nước, trạm bơm nước tưới đảm bảo điều kiện các công trình thủy lợi vận hành tốt, cung cấp đủ nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, phòng, chống cháy rừng, hạn chế ô nhiễm nguồn nước;

- Khuyến khích các tổ chức kinh tế, xã hội, người dân lắp đặt hệ thống thu năng lượng mặt trời; nhằm giảm thiểu tối đa ảnh hưởng của nắng nóng đồng thời cung cấp năng lượng sạch, phục vụ cho nhu cầu sản xuất, sinh hoạt.

b) Biện pháp hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do lốc xoáy, gió giật gây ra:

- Xây dựng các công trình, nhà ở kiên cố, thường xuyên chằng chống nhà cửa để tăng độ vững chắc nhằm đề phòng giông gió, lốc xoáy. Ở nơi trống trải, nếu nhà ở lợp bằng lá, tôn tráng kẽm, fibroximăng, ngói có thể dằn lên mái nhà các loại thanh nẹp bằng gỗ, sắt, dây kẽm cỡ lớn hoặc các bao chứa cát để hạn chế tốc mái khi có giông gió, lốc xoáy;

- Chặt tỉa cành, nhánh của các cây cao, dễ gãy đổ, cây nằm gần nhà ở, lưới điện...; kiểm tra mức độ an toàn, vững chắc của các biển quảng cáo, pa nô, áp phích; các khu vực nhà lá, nhà tạm bợ và các giàn giáo của công trình cao tầng đang thi công;

- Thường xuyên theo dõi tình hình thời tiết, thiên tai trên các phương tiện thông tin đại chúng để kịp thời có biện pháp phòng, tránh và ứng phó hiệu quả;

- Khi gặp giông lốc, gió mạnh, mưa lớn, người dân nên ngừng di chuyển, tìm ngay vị trí an toàn để trú ẩn. Đặc biệt, các phương tiện không lưu thông qua tuyến đường có nhiều cây xanh lớn; cầu cao... để đảm bảo an toàn.

c) Biện pháp hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do sét gây ra:

- Tại khu vực làm việc, cần để ý trước các nơi có thể trú mưa và tránh sét an toàn. Tuyệt đối không tìm đến những nơi có tính chất dẫn điện như nhà tôn, khu vực có sắt thép, ẩm ướt...;

- Không nên sử dụng điện thoại khi có sấm sét; rút phích cắm, ăng ten tivi và những đồ điện tử đang sử dụng. Trong trường hợp trục trặc lưới điện chung thì tốt nhất nên ngắt cầu dao hoặc rút hết phích cắm của các đồ điện trong gia đình ra khỏi ổ điện;

- Hạn chế tắm khi trời đang bão hoặc có giông sét vì các ống dẫn bằng đồng có điện thể dẫn điện;

- Không nên ra ngoài lúc trời có mưa bão kèm theo sấm sét và không được lại gần nơi có dây điện rơi xuống trong và sau cơn bão;

- Nếu ở ngoài trời khi mưa giông có nguy cơ bị sét đánh phải tìm chỗ trú ẩn an toàn, không đứng trên đồi cao hay những khoảng đất trống, rộng rãi như cánh đồng, sân chơi... không núp dưới cây cao ngoài đồng trống; không khuân vác vật dụng bằng kim loại như cuốc, xẻng, búa, liềm...;

- Không tụ tập thành những nhóm đông người. Không đứng thành nhóm người gần nhau, nếu cảm thấy tóc bị dựng lên là có thể sắp bị sét đánh. Lập tức ngồi thụp xuống càng thấp càng tốt, tay bịt tai. Không nằm xuống đất mà nhón chân, hạn chế tiếp xúc với mặt đất ít nhất để giảm điện tích truyền xuống đất qua cơ thể;

- Trường hợp đang làm ngoài đồng, nên chạy đến nơi nào gần nhất để giữ mình được khô ráo. Nếu không kịp đến nơi an toàn, thì nên núp nơi thấp nhất, thu mình và chụm hai chân lại;

- Để bảo vệ công trình, nhà cửa, vật gia dụng và tính mạng con người, cần lắp đặt hệ thống cột thu lôi, cột chống sét thích hợp cho từng công trình (nhà cao tầng, công trình lớn...).

d) Biện pháp hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do mưa đá gây ra:

- Tổ chức thông tin, tuyên truyền đến nhân dân những bản tin dự báo, cảnh báo mưa đá để chủ động phòng, tránh an toàn cho người, vật nuôi, cây trồng và các tài sản khác; hạn chế tác hại của mưa đá đối với các vật dụng, đồ dùng, máy móc...;

- Với cây trồng hoặc hoa màu dễ bị nát dập, có thể dựng giàn che dọc theo luống, và nên làm giàn dạng mái hình tam giác sẽ giúp giảm tác động của hạt mưa đá khi va chạm, đá sẽ rơi xuống hai bên luống cây mà không đâm thủng giàn che, chú ý dựng cọc chống phải chắc chắn;

- Với mái nhà, cần thường xuyên kiểm tra tình trạng của mái nhà và gia cố lại mái. Ở những chỗ trọng yếu nên sử dụng các vật liệu có thể chống chịu với va đập;

- Hệ kết cấu khung mái, xà gồ cũng nên sử dụng vật liệu chịu lực tốt, chống ăn mòn, được gia cố cẩn thận. Vật liệu và kỹ thuật xây dựng có thể cải thiện độ cứng của khung mái nhà và giúp giảm thiệt hại do mưa đá gây ra;

- Làm mái nhà dốc xuống hai bên, cách dựng mái nhà này sẽ làm giảm lực tác động từ mưa đá. Mưa đá va vào mái nhà ở một góc 90° sẽ gây ra thiệt hại nhiều hơn mưa đá rơi xuống mái nhà theo một góc lệch;

- Nếu đang đi ngoài đường mà gặp mưa đá, bạn nên lập tức dừng lại tìm chỗ ẩn, đội mũ bảo hiểm để tránh đá rơi vào đầu, chờ đá trên đường tan hết mới tiếp tục đi để tránh trơn ngã;

- Với những trận mưa đá lớn, người dân nên tìm nơi ẩn nấp được như gầm bàn, gầm giường, tìm các vật dụng cứng để che đầu.

e) Các loại hình thiên tai khác:

Trong bối cảnh thiên tai đang có xu hướng cực đoan hơn bởi tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng; khu vực Hà Nội có khả năng xuất hiện một số loại hình thiên tai khác như hạn hán, sương mù, .... Khi xảy ra các loại hình thiên tai này, Ban Chỉ huy PCTT Thành phố có văn bản cụ thể chỉ huy, hướng dẫn các quận/huyện/thị xã thực hiện, nhằm giảm thiếu tối đa tác hại do thiên tai gây ra.

5.2. Công tác tổ chức khắc phục hậu quả khi xảy ra nắng nóng, lốc, sét, mưa đá và các loại thiên tai khác

Sau khi xảy ra nắng nóng, lốc, sét, mưa đá và các loại thiên tai khác, các sở, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã theo chức năng, nhiệm vụ khẩn trương huy động lực lượng, phương tiện, vật tư, thiết bị để nhanh chóng xử lý sự cố, khắc phục hậu quả thiên tai, trong đó tập trung một số công việc cấp thiết:

- Khẩn trương cứu nạn, cứu hộ cho người và tài sản;

- Chủ động tiến hành cắt điện cục bộ tại nơi xảy ra sự cố ngay khi phát hiện tình trạng mất an toàn trong vận hành lưới điện do bị ảnh hưởng của giông gió, lốc xoáy, mưa đá, sét. Sau khi khắc phục, sửa chữa và đảm bảo chắc chắn an toàn của hệ thống điện thì phải khôi phục lại ngay việc cung cấp điện cho khu vực để nhân dân ổn định sinh hoạt và sản xuất;

- Khẩn trương sửa chữa gia cố công trình, nhà ở dân cư bị hư hỏng, thu dọn cây xanh bị ngã đổ và xử lý vệ sinh môi trường theo quy định;

- Kịp thời cứu trợ các cá nhân, hộ gia đình bị thiệt hại sau thiên tai;

- Thống kê, đánh giá thiệt hại và đề xuất các biện pháp khôi phục sản xuất, kinh doanh, ổn định đời sống cho nhân dân.

VI. TRÁCH NHIỆM PHÒNG, CHỐNG, ỨNG PHÓ VÀ KHẮC PHỤC HẬU QUẢ THIÊN TAI

1. Trách nhiệm chỉ đạo, điều hành, ứng phó với thiên tai theo cấp độ rủi ro

1.1. Thiên tai cấp độ 1:

a) Cơ quan chỉ huy gồm:

- Quận/huyện/thị xã: Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận/huyện/thị xã.

- Phường/xã/thị trấn: Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường/xã/thị trấn.

b) Nội dung chỉ đạo, điều hành, ứng phó gồm:

Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Trưởng Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cấp xã/phường/thị trấn:

- Có trách nhiệm trực tiếp chỉ huy, huy động nguồn lực tại chỗ để ứng phó kịp thời ngay khi thiên tai xảy ra; báo cáo và chịu trách nhiệm thực hiện chỉ đạo, chỉ huy của các cơ quan phòng chống thiên tai cấp trên;

- Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã/phường/thị trấn được quyền huy động các nguồn lực sau để ứng phó thiên tai:

+ Lực lượng xung kích, dân quân tự vệ, công an xã/phường/thị trấn, thanh niên, các tổ chức, cá nhân trên địa bàn và các tổ chức, cá nhân tình nguyện;

+ Vật tư dự trữ do nhân dân chuẩn bị; vật tư, trang thiết bị, phương tiện của cấp xã và tổ chức, cá nhân trên địa bàn.

- Các lực lượng tham gia ứng phó thiên tai trên địa bàn cấp xã/phường/thị trấn phải phối hợp chặt chẽ theo sự chỉ huy của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã/phường/thị trấn hoặc người được ủy quyền;

- Trong trường hợp vượt quá khả năng ứng phó của cấp xã/phường/thị trấn, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã/phường/thị trấn đề nghị Ủy ban nhân dân, Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cấp quận/huyện/thị xã hỗ trợ.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Trưởng ban Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cấp quận/huyện/thị xã:

- Có trách nhiệm trực tiếp chỉ huy và huy động nguồn lực theo thẩm quyền để ứng phó thiên tai trong trường hợp thiên tai cấp độ 1 xảy ra trong phạm vi từ hai xã/phường/thị trấn trở lên hoặc khi nhận được yêu cầu trợ giúp của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã/phường/thị trấn; chịu trách nhiệm thực hiện chỉ huy, chỉ đạo của các cơ quan chỉ đạo phòng chống thiên tai cấp trên;

- Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp quận/huyện/thị xã được quyền huy động các nguồn lực cấp quận/huyện/thị xã và cấp xã/phường/thị trấn do đơn vị mình phụ trách (Công an các cấp, Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy, quân sự, dân quân tự vệ, thanh niên, các tổ chức, cá nhân trên địa bàn và các tổ chức, cá nhân tình nguyện; Vật tư; trang thiết bị, phương tiện các cấp và các tổ chức, cá nhân trên địa bàn).

1.2. Thiên tai cấp độ 2:

a) Cơ quan chỉ đạo: Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai Thành phố.

b) Cơ quan chỉ huy:

- Thành phố:

+ Đối với loại hình thiên tai là sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy ảnh hưởng đến giao thông: Sở Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp Bộ Tư lệnh Thủ đô, Công an thành phố Hà Nội, Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy Thành phố, Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài nguyên và Môi trường và các đơn vị liên quan;

+ Đối với loại hình thiên tai là mưa lớn, lũ, ngập lụt (khu vực ngoại thành), rét đậm, rét hại, sương muối: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp Bộ Tư lệnh Thủ đô, Công an thành phố Hà Nội, Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy Thành phố, Sở Giao thông vận tải, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường và các đơn vị liên quan;

+ Đối với loại hình thiên tai là ngập lụt (khu vực nội thành): Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp Bộ Tư lệnh Thủ đô, Công an thành phố Hà Nội, Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy Thành phố, Sở Giao thông vận tải, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài nguyên và Môi trường và các đơn vị liên quan;

+ Đối với loại hình thiên tai là động đất: Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp Bộ Tư lệnh Thủ đô, Công an thành phố Hà Nội, Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy Thành phố, Sở Giao thông Vận tải, Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Khoa học và Công nghệ và các đơn vị liên quan;

- Quận/huyện/thị xã: Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận/huyện/thị xã.

- Phường/xã/thị trấn: Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường/xã/thị trấn.

c) Nội dung chỉ đạo, điều hành, ứng phó gồm:

Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Trưởng ban Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn cấp quận/huyện/thị xã, cấp xã/phường/thị trấn: Tổ chức thực hiện ứng phó với thiên tai cấp độ 2 xảy ra trên địa bàn theo thẩm quyền; tuân thủ sự chỉ huy của cơ quan cấp trên; hướng dẫn và tổ chức sơ tán người đến nơi an toàn; Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp quận/huyện/thị xã quyết định tổ chức cưỡng chế sơ tán trong trường hợp tổ chức, cá nhân không tự giác chấp hành chỉ đạo, chỉ huy, hướng dẫn sơ tán phòng, tránh thiên tai vì mục đích an toàn cho người và tài sản.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Trưởng ban Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai Thành phố có trách nhiệm:

- Chỉ đạo các địa phương, cơ quan, đơn vị trên địa bàn triển khai ứng phó thiên tai; huy động nguồn lực theo thẩm quyền để ứng phó kịp thời, phù hợp với diễn biến thiên tai tại địa phương; báo cáo và chịu trách nhiệm thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai và Ủy ban Quốc gia Tìm kiếm cứu nạn;

- Tổ chức thực hiện tốt công tác khắc phục hậu quả thiên tai trên địa bàn theo quy định;

- Chỉ đạo công tác tổng hợp thiệt hại, khắc phục kịp thời hậu quả thiên tai, khôi phục, phục hồi sản xuất, đảm bảo an ninh trật tự, khắc phục ô nhiễm môi trường, khống chế dịch bệnh, ổn định đời sống nhân dân khi thiên tai đi qua; báo cáo Ban chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai để phục vụ công tác chỉ đạo.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố được quyền huy động các nguồn lực sau để ứng phó thiên tai:

- Vật tư, phương tiện, trang thiết bị, nhu yếu phẩm của tổ chức, cá nhân trên địa bàn để phục vụ ứng phó thiên tai và cứu trợ khẩn cấp;

- Huy động dân quân tự vệ, thanh niên, các tổ chức, cá nhân, lực lượng tìm kiếm cứu nạn, lực lượng vũ trang địa phương và các tổ chức, cá nhân tình nguyện;

Trong trường hợp vượt quá khả năng ứng phó của Thành phố, Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Trưởng ban Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai Thành phố báo cáo, đề nghị Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống thiên tai và Ủy ban Quốc gia Tìm kiếm cứu nạn hỗ trợ.

Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống thiên tai phối hợp Ủy ban Quốc gia Tìm kiếm cứu nạn có trách nhiệm huy động các nguồn lực hỗ trợ ứng phó thiên tai khi nhận được yêu cầu hỗ trợ của Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Trưởng ban Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai Thành phố. Các lực lượng tham gia hỗ trợ phòng, chống thiên tai tại địa phương phải tuân thủ theo sự chỉ huy của Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố hoặc người được ủy quyền.

1.3. Thiên tai cấp độ 3 (áp thấp nhiệt đới, bão, lũ, ngập lụt)

a) Cơ quan chỉ đạo: Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai Thành phố.

b) Cơ quan chỉ huy:

- Thành phố:

+ Đối với loại hình thiên tai là bão, áp thấp nhiệt đới, lũ, ngập lụt (khu vực ngoại thành): Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp Bộ Tư lệnh Thủ đô, Công an thành phố Hà Nội, Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy Thành phố, Sở Giao thông vận tải, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường và các đơn vị liên quan;

+ Đối với loại hình thiên tai là ngập lụt (khu vực nội thành): Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp Bộ Tư lệnh Thủ đô, Công an thành phố Hà Nội, Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy Thành phố, Sở Giao thông vận tải, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài nguyên và Môi trường và các đơn vị liên quan;

- Quận/huyện/thị xã: Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận/huyện/thị xã.

- Phường/xã/thị trấn: Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường/xã/thị trấn.

c) Nội dung chỉ đạo, điều hành, ứng phó gồm:

- Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Trưởng ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn quận/huyện/thị xã, cấp xã/phường/thị trấn: Thực hiện nhiệm vụ theo thẩm quyền phù hợp với tình huống cụ thể tại địa phương; tuân thủ sự chỉ đạo, chỉ huy của cơ quan cấp trên;

- Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Trưởng ban Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai Thành phố: Chịu trách nhiệm chỉ huy, huy động nguồn lực trên địa bàn theo thẩm quyền, triển khai các biện pháp ứng phó thiên tai cấp bách trên địa bàn;

- Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống thiên tai có trách nhiệm chỉ đạo các địa phương, các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ triển khai các biện pháp ứng phó thiên tai; quyết định các biện pháp cấp bách và huy động nguồn lực theo thẩm quyền để hỗ trợ thành phố Hà Nội khi có yêu cầu;

- Trường hợp thiên tai xảy ra ở mức độ vượt quá cấp độ 3 hoặc có nguy cơ gây thiệt hại nghiêm trọng, Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống thiên tai báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo.

1.4. Thiên tai cấp độ 4 (áp thấp nhiệt đới, bão, lũ, ngập lụt)

a) Cơ quan chỉ đạo: Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai Thành phố.

b) Cơ quan chỉ huy:

- Thành phố:

+ Đối với loại hình thiên tai là bão, áp thấp nhiệt đới, lũ, ngập lụt (khu vực ngoại thành): Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp Bộ Tư lệnh Thủ đô, Công an thành phố Hà Nội, Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy Thành phố, Sở Giao thông vận tải, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường và các đơn vị liên quan;

+ Đối với loại hình thiên tai là ngập lụt (khu vực nội thành): Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp Bộ Tư lệnh Thủ đô, Công an thành phố Hà Nội, Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy Thành phố, Sở Giao thông vận tải, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài nguyên và Môi trường và các đơn vị liên quan;

- Quận/huyện/thị xã: Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận/huyện/thị xã.

- Phường/xã/thị trấn: Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường/xã/thị trấn.

c) Nội dung chỉ đạo, điều hành, ứng phó gồm:

- Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Trưởng ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn quận/huyện/thị xã, cấp xã/phường/thị trấn: Thực hiện nhiệm vụ theo thẩm quyền phù hợp với tình huống cụ thể tại địa phương; tuân thủ sự chỉ đạo, chỉ huy của cơ quan cấp trên;

- Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Trưởng ban Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai Thành phố: Có trách nhiệm chỉ huy, huy động nguồn lực trên địa bàn theo thẩm quyền; triển khai các biện pháp ứng phó thiên tai khẩn cấp, tuân thủ sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo trung ương về phòng, chống thiên tai và Ủy ban Quốc gia tìm kiếm cứu nạn.

1.5. Thiên tai cấp độ 5 (áp thấp nhiệt đới, bão)

- Trường hợp thiên tai vượt cấp độ 4, Thủ tướng Chính phủ đề nghị Chủ tịch nước ban bố tình trạng khẩn cấp về thiên tai;

- Việc phân công, phân cấp trách nhiệm và phối hợp trong ứng phó tình trạng khẩn cấp về thiên tai thực hiện theo quy định của pháp luật về tình trạng khẩn cấp.

2. Trách nhiệm của các ngành, các cấp trong phòng chống và khắc phục hậu quả thiên tai

2.1. Đối với các sở, ban, ngành

a) Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

- Chủ trì, phối hợp Ủy ban nhân dân các cấp, các ngành liên quan tuyên truyền, phổ biến kiến thức về thiên tai; thường xuyên theo dõi diễn biến tình hình thời tiết và cảnh báo tình hình thời tiết đến từng địa phương;

- Triển khai phương án bố phòng hộ đê, đảm bảo an toàn hồ đập, công trình thủy lợi; phương án phân lũ, phương án phòng chống úng, khắc phục hậu quả phục hồi sản xuất nông nghiệp;

- Khuyến cáo, hướng dẫn người dân chủ động chuyển đổi cây trồng, vật nuôi phù hợp, sử dụng các chế phẩm sinh học làm sạch môi trường nước trong ao, đầm nhằm hạn chế thay nước tránh lãng phí;

- Thường xuyên kiểm tra hoạt động các công trình thủy lợi, các cống lấy nước đảm bảo điều kiện các công trình thủy lợi vận hành tốt, cung cấp đủ nước phục vụ sinh hoạt của nhân dân, phục vụ sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản; đảm bảo tiêu nước kịp thời, chống úng ngập khi có mưa bão và hỗ trợ phòng chống hạn, phòng chống cháy rừng khi cần thiết.

b) Sở Tài nguyên và Môi trường:

- Chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan dự báo cảnh báo, truyền tin về thiên tai và hoạt động ứng phó khi động đất xảy ra; lập quy hoạch, kế hoạch quản lý, sử dụng, bảo vệ tài nguyên nước, phòng, chống suy thoái, cạn kiệt nguồn nước;

- Tổ chức đánh giá hiện trạng môi trường; điều tra, xác định khu vực môi trường bị ô nhiễm, tổ chức thực hiện các biện pháp ngăn ngừa, khắc phục ô nhiễm, suy thoái và phục hồi môi trường nhằm hạn chế ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất.

- Chủ trì, phối hợp Công an thành phố Hà Nội, Sở Giao thông vận tải và UBND các quận, huyện, thị xã kiểm tra, xử lý các trường hợp khai thác đất, cát, sỏi, khoáng trái phép gây sạt lở bờ sông...

c) Sở Giao thông vận tải:

- Phối hợp các sở, ban, ngành Thành phố và Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã kiểm tra, tổ chức ứng phó xử lý khi xảy ra sạt lở bờ sông, kênh, rạch gây ảnh hưởng đến giao thông trên các tuyến đường ven sông, ven hồ, ven kênh, rạch

- Tham gia lực lượng tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn khi xảy ra tai nạn trên sông, hồ, kênh, rạch... do thiên tai gây ra;

- Phối hợp Công an thành phố Hà Nội tổ chức phân luồng giao thông cho từng địa bàn cụ thể; bố trí lực lượng ứng trực, phương tiện, vật tư ở những khu vực trọng yếu để đảm bảo giao thông thông suốt trên các tuyến giao thông chính trong mọi tình huống khi xảy ra thiên tai.

d) Sở Xây dựng:

- Triển khai phương án phòng, chống úng ngập nội thành; xử lý cây đổ, đảm bảo an toàn điện chiếu sáng công cộng, cung cấp nước sạch cho các vùng bị úng ngập trong nội thành; triển khai việc phòng, chống đổ, sập nhà, công trình; tổ chức sơ tán người, tài sản ra khỏi những khu vực không đảm bảo an toàn;

- Chỉ đạo Công ty TNHH MTV Công viên Cây xanh rà soát, phát hiện và kịp thời chặt hạ những cây xanh có nguy cơ gây mất an toàn (chặt hạ cây chết, sâu mục, cây nặng tán);

- Chỉ đạo các công ty nước sạch trên địa bàn Hà Nội: Thực hiện các giải pháp tăng nguồn cung cấp nước sạch; rà soát hệ thống mạng trên địa bàn quản lý, bổ sung các trạm bơm tăng áp đảm bảo cung cấp đủ nước sạch cho nhu cầu sinh hoạt của nhân dân Thủ đô. Đồng thời, bố trí trực 24/24 giờ để kịp thời tiếp nhận thông tin của nhân dân khi có sự cố mất nước để có biện pháp khắc phục kịp thời; đối với các khu vực mất nước không thể cung cấp nước qua mạng hiện có, phải có phương án cung cấp nước đảm bảo sinh hoạt của nhân dân;

- Chỉ đạo Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội: Đảm bảo an toàn hệ thống, nguồn và lượng nước sạch cung cấp cho thành phố; dự kiến các phương án tổ chức cung cấp nước sạch kịp thời cho người dân tại các khu vực bị mất nguồn nước và nguồn nước bị ảnh hưởng do thiên tai gây ra.

e) Bộ Tư lệnh Thủ đô, Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy Thành phố triển khai công tác tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ, sơ tán dân, cứu sập công trình, khắc phục sự cố khi xảy ra thiên tai gây ảnh hưởng tới tính mạng và tài sản của nhân dân.

Cảnh sát Phòng cháy và Chữa cháy chủ động phối hợp các cơ quan liên quan tăng cường tuyên truyền công tác phòng chống cháy nổ, kiểm tra, hướng dẫn công tác phòng chống cháy nổ tại các khu dân cư, điểm tập trung đông người, trung tâm thương mại, chợ, kho tàng, cây xăng...; có các phương án về thiết bị, phương tiện, nhân lực duy trì lệnh trực 24/24 giờ sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ khi xảy ra cháy, nổ.

g) Công an thành phố Hà Nội:

- Chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, xử lý các vụ việc phát sinh, bảo đảm an ninh, trật tự an toàn xã hội. Bố trí lực lượng tổ chức phân luồng, hướng dẫn giao thông tại các khu vực bị ảnh hưởng của thiên tai, kiểm soát phương tiện giao thông qua các đoạn đường bị ngập sâu;

- Phối hợp Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Giao thông vận tải, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND các quận, huyện, thị xã thành lập các tổ kiểm tra liên ngành thường xuyên kiểm tra, xử lý các trường hợp khai thác cát, sỏi, đất trái phép gây sạt lở bờ sông; xử lý nghiêm những hành vi vi phạm pháp luật về đê điều như: xây dựng nhà kiên cố, nhà tạm, làm lều lán trên hành lang đê; tập kết vật liệu làm kho, bãi trên đê; xe chở quá khổ, quá tải trên mặt đê;

- Tham mưu cho các cơ quan chức năng khắc phục những sơ hở thiếu sót trong việc cấp Giấy phép khai thác tài nguyên cát, sỏi lòng sông; không cấp phép cho các phương tiện tàu, thuyền, phà không đủ điều kiện vận chuyển người và phương tiện qua sông; kiên quyết đình chỉ hoạt động đối với các bến không phép và các phương tiện chở khách hết hạn đăng kiểm;

- Tham gia sơ tán, di dời dân khỏi những nơi nguy hiểm, làm tốt công tác vận động, tuyên truyền để người dân hiểu, chấp hành sơ tán, di dời, hạn chế thấp nhất các trường hợp cưỡng chế.

h) Sở Công Thương, Ban Chỉ huy Cứu trợ và Đảm bảo đời sống nhân dân Thành phố:

- Sở Công Thương: chủ động xây dựng phương án cứu trợ, hướng dẫn các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thương mại thực hiện dự trữ lương thực, hàng hóa, vật tư thiết yếu đảm bảo đời sống nhân dân các vùng bị ảnh hưởng của thiên tai trên địa bàn Thành phố.

- Ban Chỉ huy Cứu trợ và Đảm bảo đời sống nhân dân Thành phố: Kịp thời chi viện, cứu trợ dự trữ lương thực, thuốc men, hàng hóa, vật tư thiết yếu đảm bảo đời sống nhân dân các vùng bị ảnh hưởng của thiên tai.

i) Sở Lao động Thương binh và Xã hội: Triển khai công tác cứu trợ, đảm bảo đời sống cho nhân dân ở những vùng bị ngập lụt.

k) Sở Y tế, Hội Chữ thập đỏ thành phố Hà Nội và các bệnh viện: bố trí lực lượng cán bộ y tế, cơ số thuốc, phương tiện, vật tư, trang thiết bị đáp ứng yêu cầu cấp cứu, khám chữa bệnh, phòng chống dịch bệnh và khắc phục hậu quả, bảo đảm sức khỏe nhân dân trước, trong và sau thiên tai.

l) Sở Giáo dục và Đào tạo: Triển khai biện pháp bảo đảm an toàn cho học sinh khi có thiên tai.

m) Sở Kế hoạch Đầu tư, Sở Tài chính: Bố trí kinh phí cứu trợ, cứu trợ khẩn cấp, hỗ trợ khắc phục hậu quả thiên tai; bố trí vốn để xử lý cấp bách các sự cố hư hỏng công trình thủy lợi, đê điều, công trình phòng, chống thiên tai đảm bảo ổn định lâu dài.

n) Sở Thông tin và Truyền thông:

- Chỉ đạo các cơ quan báo chí, phát thanh, truyền hình của Thành phố phối hợp với Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai Thành phố, Ban Chỉ huy Cứu trợ và Đảm bảo đời sống nhân dân Thành phố, Ban Chỉ đạo Tìm kiếm cứu nạn Thành phố và các cơ quan thông tin đại chúng thông báo thường xuyên về tình hình thiên tai; tăng thời lượng tin bài, phổ biến các biện pháp phòng chống thiên tai, công tác bảo vệ công trình phòng, chống thiên tai của Thành phố;

- Phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức nhắn tin đến các thuê bao di động trên địa bàn thành phố Hà Nội thông tin về bão, áp thấp nhiệt đới và cảnh báo người dân không ra đường, đi lại khi trời có mưa lớn kèm giông lốc do ảnh hưởng của bão, áp thấp nhiệt đới để người dân chủ động phòng, tránh đảm bảo an toàn về người và tài sản.

o) Tổng Công ty Điện lực thành phố Hà Nội: Xây dựng kế hoạch cung ứng điện, bảo đảm phục vụ nhu cầu tiêu dùng và sản xuất, kinh doanh trong những ngày nắng nóng; có phương án cấp điện dự phòng đối với các khu vực trọng điểm, đặc biệt là đảm bảo cung cấp điện cho các nhà máy sản xuất nước sạch; ưu tiên cấp nguồn điện ổn định cho các trạm bơm tiêu hoạt động hết công suất phục vụ tiêu úng ngập; bố trí lực lượng ứng trực 24/24 giờ, thường xuyên kiểm tra an toàn, kịp thời xử lý các sự cố về điện.

p) Các doanh nghiệp thủy lợi:

- Chủ động biện pháp quản lý phân phối nước hợp lý, sử dụng nước tiết kiệm và có hiệu quả, cấp nước cho sinh hoạt và trồng trọt, chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản; thường xuyên theo dõi, phát hiện, ngăn chặn kịp thời, có biện pháp xử lý các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất xả nước thải chưa qua xử lý hoặc xử lý chưa đạt tiêu chuẩn theo quy định vào hệ thống công trình thủy lợi, gây ô nhiễm nguồn nước;

- Thường xuyên kiểm tra, theo dõi, phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về công trình thủy lợi ngay từ khi mới phát sinh, đề xuất biện pháp và phối hợp chính quyền địa phương tổ chức xử lý, giải tỏa vi phạm theo quy định; bố trí kinh phí cho công tác bảo dưỡng, duy tu, sửa chữa nhỏ; nạo vét khơi thông dòng chảy, khắc phục sự cố khẩn cấp hệ thống công trình thủy lợi nhằm ứng phó có hiệu quả khi thiên tai xảy ra.

2.2. Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã

- Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã thực hiện nội dung quy định tại Điểm 1 Điều 43 Luật phòng, chống thiên tai;

- Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã tích cực phối hợp với các sở, ngành liên quan triển khai thực hiện nhiệm vụ được giao, đảm bảo các điều kiện cho sản xuất, kinh doanh và đời sống nhân dân; kiểm tra, xác định những khu vực nguy hiểm trên địa bàn, sơ tán nhân dân ra khỏi vùng nguy hiểm (ven sông, địa bàn trũng, thấp, nơi có nguy cơ ngập lụt, sạt lở đất, khu vực chịu tác động của lũ rừng ngang và các khu vực nguy hiểm khác); thực hiện các biện pháp tiết kiệm nước để đề phòng hiện tượng mùa khô và hạn hán kéo dài. Tổ chức thông báo rộng rãi cho nhân dân biết về tình hình, diễn biến của thời tiết, giông, lốc, nắng nóng... để chủ động phòng, chống, ứng phó kịp thời, khuyến cáo, hướng dẫn người dân chủ động chuyển đổi cây trồng, vật nuôi phù hợp, sử dụng các chế phẩm sinh học làm sạch môi trường nước trong ao, đầm nhằm hạn chế thay nước tránh lãng phí.

2.3. Ủy ban nhân dân các phường, xã, thị trấn

- Thực hiện công tác phòng, chống, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai tại địa bàn mình quản lý theo chức năng, nhiệm vụ được giao; những vấn đề vượt thẩm quyền, Ủy ban nhân dân các phường, xã, thị trấn báo ngay bằng văn bản cho Ủy ban nhân dân quận, huyện, thị xã chỉ đạo giải quyết.

- Ủy ban nhân dân các phường, xã, thị trấn bị thiệt hại do thiên tai có trách nhiệm kiểm tra, thống kê, đánh giá (nhanh, đầy đủ, chính xác) và báo cáo kịp thời bằng văn bản cho cơ quan cấp trên theo quy định.

VII. TỔ CHỨC THỰC HIỆN KẾ HOẠCH ỨNG PHÓ VỚI CÁC LOẠI HÌNH THIÊN TAI THEO CẤP ĐỘ RỦI RO THIÊN TAI

1. Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã căn cứ phương án này rà soát, bổ sung hoàn chỉnh phương án ứng phó với các loại hình thiên tai theo cấp độ rủi ro thiên tai đến quận, huyện, thị xã.

2. Trong chỉ đạo, điều hành ứng phó với các loại hình thiên tai theo cấp độ rủi ro thiên tai, cần tập trung lực lượng, phương tiện ứng cứu hiệu quả các khu vực xung yếu, di dời dân đến nơi an toàn để tránh xảy ra thiệt hại về người, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về tài sản.

3. Thủ trưởng các sở, ngành, đơn vị và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện trực tiếp chỉ đạo Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn của đơn vị, địa phương mình thực hiện nhiệm vụ được phân công khi xảy ra các loại hình thiên tai. Các thành viên Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai các cấp thực hiện theo nhiệm vụ và địa bàn được phân công phụ trách.

4. Các tổ chức, lực lượng đóng trên địa bàn Thành phố phải chịu mọi sự điều động và chấp hành nghiêm túc sự chỉ đạo của Chủ tịch Ủy ban nhân dân, Trưởng Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các địa phương để đảm bảo cơ chế chỉ huy tập trung, thống nhất trong công tác chuẩn bị, ứng phó và khắc phục hậu quả thiệt hại do thiên tai gây ra; đảm bảo quá trình xử lý sự cố thiên tai được kịp thời, nhanh chóng và an toàn cho nhân dân.

5. Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai các cấp, các ngành thực hiện chế độ thông tin, báo cáo theo quy định.

Kế hoạch này được phổ biến đến các phường, xã, thị trấn, thông tin rộng rãi đến các tầng lớp nhân dân, các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức trên địa bàn thành phố Hà Nội./.