KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI QUẢN LÝ, DỰ PHÒNG VÀ ĐIỀU TRỊ CÁC BỆNH KHÔNG LÂY NHIỄM THEO NGUYÊN LÝ Y HỌC GIA ĐÌNH TẠI CÁC TRẠM Y TẾ XÃ, PHƯỜNG, THỊ TRẤN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH, GIAI ĐOẠN 2018 - 2020

- Căn cứ Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII) về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới;

- Căn cứ Quyết định số 2348/QĐ-TTg ngày 05/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới;

- Căn cứ Quyết định số 935/QĐ-BYT ngày 22/3/2013 của Bộ trưởng Bộ Y tế phê duyệt Đề án xây dựng và phát triển mô hình phòng khám bác sĩ gia đình giai đoạn 2013-2020;

- Căn cứ Quyết định số 2559/QĐ-BYT ngày 20/4/2018 của Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành Kế hoạch tăng cường thực hiện điều trị, quản lý Tăng huyết áp và Đái tháo đường theo nguyên lý y học gia đình tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn giai đoạn 2018 - 2020;

- Căn cứ Quyết định số 3756/QĐ-BYT ngày 21/6/2018 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc ban hành hướng dẫn hoạt động dự phòng, phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị và quản lý một số bệnh không lây nhiễm phổ biến cho tuyến y tế cơ sở;

- Căn cứ Thông tư số 39/2017/TT-BYT ngày 18/10/2017 của Bộ Y tế về Quy định gói dịch vụ y tế cơ bản cho tuyến y tế cơ sở;

- Căn cứ Chương trình hành động số 1379/CTr-BYT ngày 19/12/2017 của Bộ Y tế về triển khai thực hiện Đề án Xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới ban hành tại Quyết định số 2348/QĐ-TTg ngày 05 tháng 12 năm 2016 của Thủ tướng Chính phủ (giai đoạn 2018-2020);

- Căn cứ Chương trình hành động số 46-CTr/TU ngày 26/01/2018 của Tỉnh ủy Bắc Ninh về thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khoẻ nhân dân trong tình hình mới;

- Căn cứ Kế hoạch số 200/KH-UBND ngày 4 tháng 6 năm 2018 của UBND tỉnh về triển khai thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW Ngày 25 tháng 10 năm 2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII), Nghị quyết số 139/NQ-CP của Chính phủ và Chương trình hành động của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết 20-NQ/TW về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.

- Theo đề nghị của Sở Y tế,

UBND tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai quản lý, dự phòng và điều trị các bệnh không lây nhiễm theo nguyên lý y học gia đình tại các Trạm y tế xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, giai đoạn 2018 - 2020.

I. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Đến năm 2020 triển khai quản lý, dự phòng và điều trị các bệnh không lây nhiễm, bệnh mãn tính theo nguyên lý y học gia đình tại 100% trạm y tế trên địa bàn, nhằm khống chế tốc độ gia tăng tiến tới giảm tỷ lệ người mắc các bệnh không lây nhiễm, bệnh mạn tính tại cộng đồng, hạn chế biến chứng và tử vong sớm do mắc các bệnh không lây nhiễm, bệnh mạn tính. Trước mắt ưu tiên quản lý, điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường, góp phần bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân.

2. Mục tiêu cụ thể đến năm 2020

- 100% Trạm y tế được đào tạo về dự phòng, phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị, quản lý tăng huyết áp (THA) và đái tháo đường (ĐTĐ) theo nguyên lý y học gia đình.

- 100% Trạm y tế thực hiện dự phòng, phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị, quản lý tăng huyết áp, đái tháo đường theo nguyên lý y học gia đình.

- 50% số người bị tăng huyết áp được phát hiện sớm; 40% số người phát hiện bệnh được quản lý, điều trị theo hướng dẫn chuyên môn.

- 45% số người bệnh đái tháo đường được phát hiện, trong đó 45% được quản lý, điều trị. Khống chế tỷ lệ tiền đái tháo đường < 20% ở người 30 - 69 tuổi và khống chế tỷ lệ đái tháo đường < 8% ở người 30 - 69 tuổi.

- 40% số người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính được phát hiện ở giai đoạn sớm trước khi có biến chứng; 70% số người đã phát hiện bệnh được điều trị theo hướng dẫn chuyên môn.

- 50% số người bệnh hen phế quản được phát hiện và điều trị ở giai đoạn sớm trước khi có biến chứng; 70% số người bệnh hen phế quản được điều trị: đạt kiểm soát hen, trong đó 20% đạt kiểm soát hoàn toàn.

- 20% số người mắc ung thư khoang miệng, vú, cổ tử cung, đại trực tràng được phát hiện ở giai đoạn sớm.

II. NỘI DUNG VÀ CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN

1. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp chính quyền

- Tăng cường vai trò quản lý, chỉ đạo của chính quyền và sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể, cộng đồng trong phòng chống THA, ĐTĐ và các bệnh không lây nhiễm phổ biến khác.

- Thành lập Ban Chỉ đạo triển khai quản lý tăng huyết áp, đái tháo đường tại các trạm y tế xã và phân công nhiệm vụ cụ thể các thành viên.

- Thành lập nhóm giảng viên và giám sát viên tuyến tỉnh, tuyến huyện về điều trị quản lý THA và ĐTĐ theo nguyên lý y học gia đình tại các trạm y tế.

- Lập kế hoạch đào tạo cho các Trạm y tế về quản lý THA và ĐTĐ theo nguyên lý y học gia đình theo Hướng dẫn lập kế hoạch đào tạo tại Quyết định số 2559/QĐ-BYT ngày 20/4/2018 của Bộ Y tế ban hành Kế hoạch tăng cường thực hiện điều trị, quản lý Tăng huyết áp và Đái tháo đường theo nguyên lý y học gia đình tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn giai đoạn 2018 - 2020.

2. Nâng cao năng lực cán bộ y tế, ưu tiên đào tạo cán bộ y tế cơ sở

- Tổ chức, sắp xếp, bố trí nhân lực đảm bảo cho việc triển khai quản lý, dự phòng và điều trị các bệnh không lây nhiễm, bệnh mạn tính theo nguyên lý y học gia đình tại Trạm y tế xã, phường, thị trấn đạt hiệu quả.

- Tổ chức tập huấn nâng cao năng lực phòng, chống bệnh không lây nhiễm cho đội ngũ cán bộ y tế phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ của từng tuyến; thực hiện quản lý người bệnh theo nguyên lý y học gia đình cho tuyến y tế cơ sở kết hợp với hình thức đào tạo cầm tay chỉ việc, luân phiên đưa bác sỹ tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn lên thực hành tại các Trung tâm y tế tuyến huyện.

- Đào tạo y tế thôn/cộng tác viên sàng lọc THA và nguy cơ ĐTĐ kết hợp với truyền thông về dự phòng, phát hiện sớm các bệnh không lây nhiễm phổ biến.

- Tăng cường hướng dẫn chuyên môn về dự phòng, phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị và quản lý một số bệnh không lây nhiễm cho trạm y tế xã, phường, thị trấn.

3. Công tác chuyên môn kỹ thuật

3.1. Công tác dự phòng một số bệnh không lây nhiễm phổ biến

* Công tác truyền thông giáo dục nâng cao nhận thức về phòng, chống các bệnh không lây nhiễm, bệnh mạn tính.

- Sở Y tế phối hợp với Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Bắc Ninh, Cổng Thông tin điện tử tỉnh, Đài Phát thanh cấp huyện, Đài cơ sở thường xuyên tuyên truyền về hoạt động phòng chống bệnh không lây nhiễm; phối hợp với các cơ quan, đoàn thể, các cơ sở giáo dục lồng ghép truyền thông giáo dục sức khỏe về phòng bệnh không lây nhiễm cho đoàn viên, hội viên và nhân dân.

- Đẩy mạnh các hoạt động truyền thông về phòng chống các bệnh không lây nhiễm với hình thức và nội dung phong phú để người dân quan tâm, tự giác và tích cực thực hiện các biện pháp dự phòng cho bản thân và cộng đồng.

- Tổ chức các hoạt động truyền thông trực tiếp tại cộng đồng: Thăm hộ gia đình, sinh hoạt các câu lạc bộ để tuyên truyền, hướng dẫn, tư vấn cho người dân về dự phòng, phát hiện sớm các bệnh không lây nhiễm phổ biến.

* Xây dựng môi trường hỗ trợ thay đổi hành vi lối sống và nâng cao sức khỏe.

- Xây dựng, triển khai các mô hình nâng cao sức khỏe như: Trường học nâng cao sức khỏe, làng văn hóa sức khỏe, xây dựng môi trường lao động, học tập không khói thuốc, không lạm dụng rượu bia, bảo đảm dinh dưỡng hợp lý và tăng cường vận động thể lực, thay đổi lối sống và nâng cao sức khỏe.

- Vận động người dân tham gia vào các mô hình nâng cao sức khỏe tại cộng đồng, tại nơi làm việc, học tập để dự phòng một số bệnh không lây nhiễm.

* Dự phòng một số bệnh không lây nhiễm phổ biến bằng vắc xin, sinh phẩm y tế đặc hiệu.

- Duy trì tỷ lệ trẻ em tiêm chủng đầy đủ vắc xin phòng viêm gan B để phòng viêm gan dẫn đến ung thư gan.

- Cung cấp dịch vụ tiêm chủng vắc xin HPV để dự phòng ung thư cổ tử cung, vắc xin phòng nhiễm trùng đường hô hấp để dự phòng đợt cấp bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và các vắc xin, sinh phẩm y tế đặc hiệu khác được cấp phép để dự phòng một số bệnh không lây nhiễm phổ biến theo quy định của Bộ Y tế.

3.2. Phát hiện sớm người có nguy cơ mắc một số bệnh không lây nhiễm phổ biến thông qua các hoạt động

- Triển khai các mô hình nâng cao sức khỏe hướng dẫn cho mọi người tự đánh giá nguy cơ mắc một số bệnh không lây nhiễm phổ biến dựa vào bảng kiểm đăng tải trên website tại địa chỉ https://suckhoetoandan.vn để đi khám, phát hiện bệnh kịp thời.

- Các cơ sở y tế thực hiện sàng lọc phát hiện sớm một số bệnh không lây nhiễm phổ biến cho những người ≥ 40 tuổi theo hướng dẫn tại Quyết định 3756/QĐ-BYT của Bộ Y tế. Hướng dẫn mọi người đi khám, kiểm tra sức khỏe định kỳ, sàng lọc phát hiện sớm một số bệnh không lây nhiễm phổ biến.

- Tổ chức khám sàng lọc, phát hiện sớm người mắc một số bệnh không lây nhiễm trong cộng đồng, cơ quan, đơn vị, các cơ sở giáo dục, khu công nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh.

- Tiếp tục triển khai công tác khám, lập hồ sơ sức khỏe cá nhân, từ đó đánh giá đối tượng nguy cơ cao, giúp phát hiện sớm và đưa vào quản lý điều trị các bệnh mạn tính, bệnh không lây nhiễm phổ biến tại cộng đồng.

3.3. Thực hiện chẩn đoán, điều trị và quản lý một số bệnh không lây nhiễm phổ biến

Các cơ sở y tế thực hiện chẩn đoán, điều trị, sơ cấp cứu, chuyển tuyến, tư vấn cho người mắc một số bệnh không lây nhiễm phổ biến theo hướng dẫn tại Quyết định 3756/QĐ-BYT của Bộ Y tế và phạm vi giấy phép hoạt động khám bênh, chữa bệnh của đơn vị.

3.4. Kiểm tra, giám sát, quản lý thông tin về bệnh không lây nhiễm

- Thường xuyên kiểm tra, giám sát hỗ trợ chuyên môn cho các trạm y tế xã triển khai quản lý, dự phòng và điều trị các bệnh không lây nhiễm theo nguyên lý y học gia đình.

- Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý khám chữa bệnh, đặc biệt là phần mềm quản lý bệnh mãn tính bảo đảm liên kết với hồ sơ sức khỏe cá nhân; theo dõi được tuân thủ hướng dẫn chuyên môn, theo dõi số người bệnh điều trị, số người đạt mục tiêu điều trị, bảo đảm trao đổi thông tin 2 chiều.

- Phản hồi về chuyên môn: Bệnh nhân được trạm y tế xã chuyển lên: khi phát hiện tính không phù hợp về chuyên môn, cơ sở y tế tuyến trên có hình thức phản hồi, hỗ trợ cho trạm y tế xã.

- Hằng tháng thông báo danh sách và cập nhật thông tin và quản lý người mắc các bệnh không lây nhiễm tại cộng đồng. Tổng hợp và báo cáo số liệu định kỳ hoặc đột xuất tình hình phát hiện, quản lý điều trị, số mắc, tử vong do các bệnh không lây nhiễm theo mẫu Thông tư số 27/2014/TT-BYT ngày 18/4/2014 của Bộ Y tế quy định hệ thống biểu mẫu thống kê y tế áp dụng đối với cơ sở y tế tuyến tỉnh, huyện, xã.

4. Cung ứng thuốc

- Cung ứng thuốc theo danh mục trong Thông tư 40/2014/TT-BYT ban hành và hướng dẫn thực hiện danh mục thuốc tân dược thuộc phạm vi thanh toán của quỹ BHYT và Thông tư 39/2017/TT-BYT quy định về gói dịch vụ y tế cơ bản, đặc biệt các thuốc cho xử trí cấp cứu các bệnh thông thường, điều trị các bệnh mãn tính: THA, ĐTĐ, rối loạn tâm thần…

- Chuẩn bị đầy đủ các điều kiện tại trạm y tế để triển khai: Cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế và cơ chế phối hợp thanh quyết toán với cơ quan Bảo hiểm y tế, bảo đảm cho người bệnh được hưởng đầy đủ dịch vụ tại trạm y tế xã.

5. Giải quyết các cơ chế chính sách

- Có chính sách hỗ trợ khuyến khích trạm y tế và cán bộ y tế thôn tích cực tham gia vào khám, phát hiện, quản lý người bệnh KLN tại trạm y tế.

- Sở Y tế phối hợp với Bảo hiểm xã hội tỉnh giải quyết các vấn đề về BHYT cho quản lý bệnh không lây nhiễm tại trạm y tế xã; (thực hiện xét nghiệm đường máu mao mạch và các xét nghiệm khác, danh mục thuốc, thời gian cấp thuốc tại tuyến xã, tổng kinh phí khám bệnh, chữa bệnh tại trạm y tế xã, phạm vi hành nghề của bác sỹ đa khoa…).

6. Kinh phí thực hiện

- Từ nguồn ngân sách Trung ương; ngân sách địa phương; nguồn bảo hiểm y tế và các nguồn vốn hợp pháp khác.

- Định kỳ hàng năm, căn cứ hướng dẫn hoạt động của Trung ương, các chế độ chính sách quy định hiện hành và nhu cầu thực tế của công tác dự phòng, phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị và quản lý một số bệnh không lây nhiễm phổ biến tại các trạm y tế xã, Sở Y tế lập dự toán chi tiết gửi Sở Tài chính thẩm định trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Y tế

- Là cơ quan thường trực, giúp UBND tỉnh chỉ đạo, triển khai thực hiện công tác quản lý, dự phòng và điều trị các bệnh không lây nhiễm theo nguyên lý y học gia đình tại các Trạm y tế xã, phường, thị trấn trên địa bàn toàn tỉnh.

- Thực hiện các nội dung quản lý, dự phòng và điều trị các bệnh không lây nhiễm theo nguyên lý y học gia đình tại Trạm y tế xã, phường, thị trấn cùng với triển khai gói dịch vụ y tế cơ bản theo Thông tư 39/2017/TT-BYT về quy định gói dịch vụ y tế cơ bản cho tuyến y tế cơ sở.

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ban ngành có liên quan đề xuất các giải pháp nhằm đảm bảo nguồn lực thực hiện kế hoạch triển khai thực hiện công tác quản lý, dự phòng và điều trị các bệnh không lây nhiễm theo nguyên lý y học gia đình tại các Trạm y tế xã, phường, thị trấn.

- Phối hợp với các ngành có liên quan tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện. Định kỳ hằng năm tổng hợp báo cáo UBND tỉnh, Bộ Y tế tình hình triển khai và kết quả thực hiện kế hoạch theo quy định.

2. Sở Tài chính

- Hằng năm căn cứ nhu cầu kinh phí thực hiện, khả năng ngân sách địa phương và các nguồn vốn khác tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh cân đối kinh phí để triển khai quản lý, dự phòng và điều trị các bệnh không lây nhiễm theo nguyên lý y học gia đình tại các Trạm y tế xã, phường, thị trấn.

- Phối hợp với Sở Y tế có chính sách hỗ trợ khuyến khích trạm y tế và cán bộ y tế thôn tích cực tham gia vào khám, phát hiện, quản lý người bệnh KLN tại trạm y tế.

- Hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra việc sử dụng kinh phí theo đúng quy định.

3. Bảo hiểm xã hội tỉnh

Phối hợp với Sở Y tế để thống nhất giải quyết các vấn đề về BHYT cho quản lý bệnh không lây nhiễm tại Trạm y tế xã; (thực hiện xét nghiệm đường máu mao mạch và các xét nghiệm khác, danh mục thuốc, thời gian cấp thuốc tại tuyến xã, tổng kinh phí khám bệnh, chữa bệnh tại trạm y tế xã, phạm vi hành nghề của bác sỹ đa khoa).

4. Sở Thông tin và Truyền thông, Báo Bắc Ninh, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Cổng Thông tin điện tử tỉnh

- Phối hợp với Sở Y tế đẩy mạnh các hoạt động truyền thông về phòng chống các bệnh không lây nhiễm để người dân quan tâm, tự giác và tích cực thực hiện các biện pháp dự phòng cho bản thân và cộng đồng.

- Chỉ đạo, hướng dẫn Đài Phát thanh các huyện, thị xã, thành phố thường xuyên đưa tin, bài về hoạt động phòng chống bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là các hoạt động hưởng ứng các ngày: Ngày Sức khỏe thế giới (07/4), Ngày Phòng chống tăng huyết áp thế giới (17/5 và Ngày phòng chống Đái tháo đường thế giới (14/11) ….

5. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân tỉnh

- Phối hợp với ngành y tế và địa phương chỉ đạo các tổ chức thành viên, các cán bộ, hội viên, đoàn viên tích cực tham gia các hoạt động tuyên truyền, vận động nhân dân quan tâm, tự giác và tích cực thực hiện các biện pháp dự phòng một số bệnh không lây nhiễm cho bản thân và cộng đồng.

- Lồng ghép truyền thông giáo dục sức khỏe về dự phòng một số bệnh không lây nhiễm phổ biến trong các cuộc họp, các buổi sinh hoạt cộng đồng…

- Phối hợp với ngành y tế và địa phương vận động triển khai các mô hình nâng cao sức khỏe tại cộng đồng, tại nơi làm việc, học tập để phòng, chống bệnh không lây nhiễm phổ biến.

6. UBND các huyện, thị xã, thành phố

- Phối hợp với Sở Y tế kiểm tra, giám sát việc triển khai quản lý, dự phòng và điều trị các bệnh không lây nhiễm theo nguyên lý y học gia đình tại Trạm y tế xã, phường, thị trấn.

- Chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể, UBND các xã, phường, thị trấn tích cực tham gia, hỗ trợ nguồn lực vào việc triển khai các mô hình nâng cao sức khỏe tại cộng đồng, tại nơi làm việc, học tập; đẩy mạnh tuyên truyền về công tác khám, quản lý hồ sơ sức khỏe cá nhân, khám sàng lọc Tăng huyết áp, Đái tháo đường để góp phần nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động chăm sóc sức khỏe nhân dân tại địa phương.

Trên đây là Kế hoạch triển khai quản lý, dự phòng và điều trị các bệnh không lây nhiễm theo nguyên lý y học gia đình tại Trạm y tế xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh. Yêu cầu các Sở, ban, ngành, các đơn vị liên quan; UBND các huyện, thị xã, thành phố nghiêm túc tổ chức triển khai thực hiện.

Trong quá trình tổ chức thực hiện, nếu có vấn đề vướng mắc, phát sinh, kịp thời phản ánh về Sở Y tế để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo giải quyết./.