CHỈ THỊ

VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG KIỂM TRA, RÀ SOÁT TÌNH HÌNH SẢN XUẤT GẠCH NGÓI ĐẤT SÉT NUNG BẰNG LÒ THỦ CÔNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI VÀ TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH PHÁT TRIỂN VẬT LIỆU XÂY KHÔNG NUNG CỦA CHÍNH PHỦ

Hiện nay, tình trạng sản xuất gạch, ngói đất sét nung bằng lò thủ công vẫn diễn ra tại một số quận, huyện và thị xã trên địa bàn thành phố Hà Nội. Ở một số địa phương, việc sản xuất gạch bằng lò thủ công chưa được quản lý chặt chẽ để xảy ra tình trạng gây ô nhiễm môi trường khi đốt lò, tai nạn lao động nghiêm trọng, khiếu kiện của nhân dân, nguồn nguyên liệu đất sét bị khai thác bừa bãi, lãng phí, đặc biệt là vùng bãi ven sông Hồng, sông Đáy. Một số nơi việc khai thác đất làm gạch nhằm tận dụng nguồn nguyên liệu từ việc hạ cốt ruộng, đào kênh mương, hồ, ao, nuôi trồng thủy sản, do không có quy hoạch, thiếu sự quản lý, giám sát chặt chẽ của chính quyền nên vi phạm cả diện tích đất canh tác. Nhà nước bị thất thu ngân sách nguồn thu từ thuế tài nguyên, thuế thu nhập doanh nghiệp và các khoản thu khác từ sản xuất gạch thủ công.

Thực hiện Quyết định số 15/2000/QĐ-BXD ngày 24/7/2000 của Bộ Xây dựng ban hành Quy định về đầu tư sản xuất gạch ngói đất sét nung và mục tiêu đến năm 2010 không còn lò thủ công sản xuất gạch ngói đất sét nung tại tất cả các địa phương; Ngày 29/11/2001, UBND thành phố Hà Nội đã phê duyệt Quy định về quản lý đầu tư, sản xuất gạch, ngói nung trên địa bàn Hà Nội tại Quyết định số 120/2001/QĐ-UB .

Sau gần 10 năm thực hiện các Quyết định trên, theo báo cáo của các Quận, Huyện, Thị xã và thực tế kiểm tra, rà soát của Sở Xây dựng, các ngành liên quan, đến tháng 11/2009, trên địa bàn Thành phố còn trên 1000 lò gạch thủ công (bao gồm cả loại lò thủ công truyền thống, lò cải tiến có ống khói cao và hệ thống xử lý khói lò, …). Trong khi đó, việc sản xuất vật liệu xây không nung phát triển chậm chưa đáp ứng yêu cầu xây dựng.

Thực hiện Quyết định số 567/QĐ-TTg ngày 28/4/2010 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phát triển vật liệu xây không nung đến năm 2020, chủ trương thay thế vật liệu nung bằng vật liệu xây không nung của Chính phủ, xóa bỏ sản xuất gạch nung thủ công gây ô nhiễm, đảm bảo các vấn đề về an ninh, trật tự, an toàn, vệ sinh môi trường, tiết kiệm nguồn nguyên liệu đất sét, đáp ứng được nhu cầu về vật liệu xây dựng trên địa bàn Thủ đô, UBND Thành phố chỉ thị:

1. Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã:

1.1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chủ trương của Chính phủ, Bộ Xây dựng và UBND Thành phố về việc thay thế dần gạch nung bằng vật liệu xây không nung, xóa dần sản xuất gạch đất sét nung bằng lò thủ công gây ô nhiễm môi trường.

1.2. Chỉ đạo Thanh tra xây dựng các quận, huyện, thị xã thực hiện quản lý, xử lý nghiêm đối với các vi phạm theo thẩm quyền được quy định tại Nghị định số 23/2009/NĐ-CP ngày 27/02/2009 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng, kinh doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý phát triển nhà và công sở.

1.3. Chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn:

- Nghiêm túc thực hiện công tác kiểm tra, rà soát thực tế và tổng hợp, báo cáo UBND các quận, huyện, thị xã về tình hình sản xuất gạch ngói bằng lò thủ công trên địa bàn: Các hộ, đơn vị sản xuất gạch ngói nung bằng lò thủ công, số lò (Có ống khói cao, không có ống khói), sản lượng thực tế, số lao động, tình hình đảm bảo vệ sinh, môi trường, an ninh trật tự, an toàn lao động, thời hạn hợp đồng chủ lò ký kết với xã, thôn.

- Đề xuất các phương án, thời gian cụ thể thực hiện việc xóa bỏ sản xuất gạch, ngói bằng lò thủ công gây ô nhiễm môi trường trên địa bàn trước năm 2011; Giải pháp, hình thức hỗ trợ chuyển đổi sản xuất, việc làm cho lao động địa phương.

- Không cho phép các xã, thôn ký hợp đồng mới, gia hạn hợp đồng về sản xuất gạch bằng lò thủ công gây ô nhiễm môi trường tại địa phương; Không cho phép tận dụng đất đào từ các công trình nuôi trồng thủy sản, kênh mương, ao, hồ, để sản xuất gạch, ngói bằng lò thủ công; Nghiêm cấm sử dụng đất nông nghiệp để sản xuất gạch, ngói.

- Trường hợp đến quý IV/2010, các cơ sở sản xuất gạch, ngói bằng lò thủ công tiếp tục vi phạm quy định, kiên quyết chỉ đạo cưỡng chế giải tỏa lò gạch thủ công không có ống khói, gây ô nhiễm, mất an toàn lao động, khai thác đất nguyên liệu không có giấy phép, không đúng quy định, sử dụng đất nông nghiệp để sản xuất gạch, ngói nung.

1.4. Căn cứ Quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương:

- Phối hợp chặt chẽ với Sở Xây dựng và các Sở, Ngành liên quan trong công tác lập và quản lý Quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng của Thành phố.

- Nghiên cứu, đề xuất, xác định các vùng dự kiến quy hoạch đầu tư xây dựng nhà máy gạch tuynel ứng dụng công nghệ xử lý khói thải để đáp ứng nhu cầu gạch xây thay thế gạch thủ công và tạo việc làm cho người lao động.

- Dự kiến quy hoạch vùng nguyên liệu, vùng sản xuất vật liệu xây dựng, trong đó có vật liệu xây không nung thay thế vật liệu nung truyền thống; Xây dựng, đưa vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm, quy hoạch sử dụng đất khu vực phục vụ sản xuất vật liệu xây dựng trong đó có các vùng nguyên liệu cho sản xuất gạch, ngói.

- Tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân đầu tư sản xuất vật liệu xây không nung trên địa bàn.

- Tổng hợp, báo cáo UBND Thành phố, Sở Xây dựng kết quả thực hiện kiểm tra, rà soát tình hình sản xuất gạch ngói đất sét nung bằng lò thủ công tại địa phương trong quý IV/2010.

2. Sở Xây dựng

2.1. Lập, hoàn thành Quy hoạch phát triển vật liệu xây dựng trình Thành phố phê duyệt trong năm 2010 và tổ chức quản lý, thực hiện Quy hoạch theo chức năng, nhiệm vụ được giao.

2.2. Dự thảo Quyết định thay thế Quyết định số 120/2001/QĐ-UB ngày 29/11/2001 của UBND Thành phố ban hành Quy định về quản lý đầu tư, sản xuất gạch, ngói nung trên địa bàn Hà Nội, trình UBND Thành phố xem xét, ban hành.

2.3. Xây dựng Chương trình phát triển vật liệu xây không nung trên địa bàn Thành phố, trình UBND Thành phố xem xét phê duyệt.

2.4. Chủ trì, hướng dẫn các Quận, Huyện, Thị xã tổ chức thực hiện và chủ trì tổ chức kiểm tra việc thực hiện quy hoạch, quy định và chương trình nêu trên.

2.5. Chỉ đạo lực lượng thanh tra xây dựng trực thuộc Sở:

Phối hợp với các cơ quan liên quan, tăng cường công tác kiểm tra việc thực hiện quy hoạch, quy định và chương trình nêu trên; Đôn đốc, nhắc nhở, giám sát việc thực hiện, phát hiện và kiên quyết xử lý các hành vi vi phạm theo quy định tại Nghị định số 23/2009/NĐ-CP ngày 27/02/2009 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng, kinh doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý phát triển nhà và công sở.

3. Sở Tài nguyên và Môi trường

3.1. Cấp phép, kiểm tra hoạt động của các mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng theo chức năng, nhiệm vụ được UBND Thành phố giao.

3.2. Chủ trì cùng các ngành liên quan tăng cường kiểm tra hoạt động khai thác đất làm nguyên liệu sản xuất gạch, ngói nung, kịp thời phát hiện vi phạm và xử lý theo quy định.

3.3. Định kỳ đánh giá mức độ ô nhiễm môi trường trên địa bàn Thành phố, trong đó có tình trạng ô nhiễm môi trường do sản xuất gạch ngói đất sét nung.

3.4. Xác định trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hàng năm diện tích khu vực phục vụ sản xuất vật liệu xây dựng, trong đó có các vùng nguyên liệu cho sản xuất gạch, ngói.

4. Sở Quy hoạch Kiến trúc:

4.1. Nghiên cứu quy hoạch xây dựng đô thị cần lưu ý quy hoạch các vùng sản xuất vật liệu xây dựng, các mỏ khoáng sản dùng làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng thông thường.

4.2. Phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường và các Sở, Ngành liên quan trong việc xác định vùng cấm hoạt động khoáng sản, trong đó có khai thác nguyên liệu làm gạch, ngói.

5. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

5.1. Chủ trì nghiên cứu, bổ sung Quy hoạch vùng đất bãi các sông trên địa bàn Thành phố, trong đó xác định vùng nguyên liệu cho sản xuất gạch, ngói.

5.2. Tăng cường kiểm tra việc sử dụng đất bãi sông để khai thác đất nguyên liệu và sản xuất gạch, ngói nung; Kịp thời phát hiện, xử lý theo quy định các hành vi vi phạm Luật Đê điều và các quy định liên quan.

6. Sở Giao thông vận tải:

Chỉ đạo Thanh tra giao thông thực hiện thanh tra, kiểm tra, xử lý đối với các hành vi vi phạm của các phương tiện vận chuyển gây ô nhiễm môi trường từ các điểm khai thác đất làm gạch, kinh doanh vật liệu xây dựng trong đó có gạch thủ công, gây cản trở giao thông, gây bụi bẩn trên đường phố; Phối hợp với Thanh tra xây dựng, Công an, Quản lý thị trường, các cơ quan chức năng thuộc Quận, Huyện, Thị xã trong việc kiểm tra xử lý các hành vi vi phạm trong khai thác, vận chuyển đất làm gạch, kinh doanh buôn bán gạch thủ công.

7. Sở Công Thương:

Chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường kiểm tra xử lý vị trí các vi phạm kinh doanh, mua bán đất làm gạch không có chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy phép hoạt động, điểm tập kết nguyên liệu đất không phù hợp với quy hoạch được duyệt; Phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền trong việc kiểm tra xử lý các hành vi vi phạm gây ô nhiễm môi trường hoặc không thực hiện các biện pháp cần thiết cho phương tiện vận chuyển khi ra vào điểm khai thác đất, kinh doanh gạch ngói nung, theo quy định tại Quyết định số 123/2009/QĐ-UBND ngày 22/12/2009 của UBND Thành phố.

8. Công an Thành phố:

Chỉ đạo các lực lượng Cảnh sát giao thông và Cảnh sát trật tự, Cảnh sát môi trường phối hợp với Thanh tra giao thông, Thanh tra xây dựng, Quản lý thị trường, các quận, huyện, thị xã kiểm tra xử lý nghiêm các vi phạm liên quan đến việc kinh doanh vật liệu xây dựng kinh doanh có điều kiện theo Quyết định số 123/2009/QĐ-UBND ngày 22/12/2009 và các quy định có liên quan khác của UBND Thành phố.

9. Cơ quan đăng ký kinh doanh:

Sở Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã khi xem xét, cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh cá thể kinh doanh vật liệu xây dựng, trong đó có gạch thủ công, phải căn cứ theo quy hoạch mạng lưới kinh doanh vật liệu xây dựng kinh doanh có điều kiện - Phụ lục 1 tại Quyết định số 123/2009/QĐ-UBND ngày 22/12/2009 và các quy định có liên quan khác của UBND Thành phố.

10. Sở Thông tin và Truyền thông

10.1. Chỉ đạo tuyên truyền, phổ biến rộng rãi để các tổ chức, cá nhân hiểu, thực hiện các quyết định: số 567/QĐ-TTg ngày 28/4/2010, số 121/2008/QĐ-TTg ngày 24/7/2000 của Thủ tướng Chính phủ, Quyết định số 123/2009/QĐ-UBND ngày 22/12/2009 của UBND Thành phố.

10.2. Có kế hoạch phối hợp trong công tác kiểm tra liên ngành việc thực hiện các Quyết định trên.

11. Sở Tài chính:

11.1. Xây dựng cơ chế tài chính về việc phân bổ kinh phí xử phạt nhằm động viên các lực lượng tích cực tham gia xử lý vi phạm theo các Quyết định trên, trình UBND Thành phố phê duyệt.

11.2. Xây dựng cơ chế tài chính khuyến khích, tạo điều kiện thu hút việc đầu tư, sản xuất vật liệu xây không nung và chuyển đổi sản xuất vật liệu nung sang không nung trên địa bàn Thành phố; Khuyến khích các nhà thầu, các chủ đầu tư sử dụng gạch, ngói không nung, các loại tấm xây dựng, bê tông nhẹ, các loại vật liệu không nung khác đảm bảo các chỉ tiêu thông số kỹ thuật về cơ, lý, hóa thay thế vật liệu nung truyền thống trong các công trình đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách và các nguồn vốn khác.

12. Cục Thuế:

12.1. Chủ trì nghiên cứu, trình Thành phố giải pháp chống thất thu, thất thoát nguồn kinh phí từ thu thuế khai thác đất, sản xuất, sử dụng gạch, ngói thủ công trên địa bàn Thành phố.

12.2. Phối hợp với Sở Tài chính và các Sở, Ngành liên quan trình Thành phố cơ chế phân bổ nguồn thu từ khai thác đất, sản xuất gạch, ngói và các cơ chế khuyến khích phát triển vật liệu không nung nêu trên.

Ủy ban nhân dân Thành phố yêu cầu các Sở, Ngành, UBND các quận, huyện, thị xã; các tổ chức cá nhân tham gia hoạt động trong lĩnh vực khai thác, sản xuất, chế biến, sử dụng, kinh doanh vật liệu xây dựng, thi công các công trình xây dựng trên địa bàn thành phố Hà Nội thực hiện nghiêm Chỉ thị này.