KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN ĐỀ ÁN CHĂM SÓC VÌ SỰ PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN TRẺ EM TRONG NHỮNG NĂM ĐẦU ĐỜI TẠI GIA ĐÌNH VÀ CỘNG ĐỒNG GIAI ĐOẠN 2019-2025 TỈNH CAO BẰNG

Thực hiện Quyết định số 1437/QĐ-TTg ngày 29/10/2018 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt "Đề án chăm sóc vì sự phát triển toàn diện trẻ em trong những năm đầu đời tại gia đình và cộng đồng" giai đoạn 2018-2025 (gọi tắt là Đề án), Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án như sau:

I. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Bảo đảm cho trẻ em đến 8 tuổi trên địa bàn tỉnh được phát triển toàn diện về thể chất, trí tuệ, tinh thần; được bình đẳng tiếp cận với các dịch vụ hỗ trợ chăm sóc phát triển toàn diện theo độ tuổi nhằm thực hiện các quyền của trẻ em, góp phần phát triển nguồn nhân lực cho địa phương.

2. Mục tiêu cụ thể đến năm 2020

a) Phấn đấu 60% trẻ em đến 8 tuổi được tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ chăm sóc phát triển toàn diện theo nhu cầu và phù hợp với độ tuổi về chăm sóc sức khỏe, giáo dục, dinh dưỡng, chăm sóc nuôi dưỡng, bảo vệ trẻ em, phúc lợi xã hội.

b) Phấn đấu 60% cán bộ làm công tác liên quan đến trẻ em tại các cơ sở khám chữa bệnh, cơ sở giáo dục, cơ sở nuôi dưỡng trẻ em, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em, cán bộ tại cộng đồng, cha mẹ, người chăm sóc trẻ em được cung cấp kiến thức, kỹ năng liên quan để hỗ trợ, chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em.

c) Phấn đấu 50% huyện, thành phố xây dựng mạng lưới kết nối và chuyển tuyến các dịch vụ chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em; triển khai theo dõi, đánh giá nhu cầu của trẻ em đến 8 tuổi và thí điểm mô hình chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em tại gia đình và cộng đồng.

3. Mục tiêu giai đoạn 2021 - 2025

a) Phấn đấu 90% trẻ em đến 8 tuổi được tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ chăm sóc phát triển toàn diện theo nhu cầu và phù hợp với độ tuổi về chăm sóc sức khỏe, giáo dục, dinh dưỡng, chăm sóc nuôi dưỡng, bảo vệ trẻ em, phúc lợi xã hội.

b) Phấn đấu 90% cán bộ làm công tác liên quan đến trẻ em tại các cơ sở khám chữa bệnh, cơ sở giáo dục, cơ sở nuôi dưỡng trẻ em, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em, cán bộ tại cộng đồng, cha mẹ, người chăm sóc trẻ em được cung cấp kiến thức, kỹ năng liên quan để hỗ trợ, chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em.

c) Phấn đấu 80% huyện, thành phố xây dựng và duy trì mạng lưới kết nối và chuyển tuyến các dịch vụ chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em; triển khai theo dõi, đánh giá nhu cầu của trẻ em đến 8 tuổi và thí điểm mô hình chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em tại gia đình và cộng đồng.

II. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI THỰC HIỆN

1. Đối tượng

- Trẻ em đến 8 tuổi.

- Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

2. Thời gian thực hiện: Từ năm 2019 đến năm 2025.

3. Phạm vi thực hiện: trên toàn tỉnh.

III. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP

1. Truyền thông nâng cao nhận thức về chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em trong những năm đầu đời.

- Thực hiện các hoạt động truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ và cộng đồng về tầm quan trọng của sự phát triển bộ não của trẻ trong giai đoạn đầu đời, đặc biệt trong 1.000 ngày đầu đời, nâng cao sự quan tâm, hướng dẫn và đầu tư của các cấp, các ngành trong việc thực hiện công tác chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em (PTTDTE).

- Tổ chức các hoạt động truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng thông qua Báo Cao Bằng, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, phóng sự, video clip theo các chủ đề phù hợp với từng nhóm đối tượng về chăm sóc PTTDTE trong những năm đầu đời.

- Truyền thông trực tiếp tại cộng đồng, trường học thông qua hội nghị, hội thảo, diễn đàn, tọa đàm, cuộc thi hoặc cung cấp tờ gấp, tờ rơi,...

2. Nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ liên quan đến công tác chăm sóc trẻ em.

- Xây dựng chương trình tập huấn về các nội dung liên quan đến chăm sóc PTTDTE phù hợp với các cán bộ, đối tượng và cán bộ triển khai kế hoạch tại cộng đồng, cán bộ các cấp thuộc ngành Y tế, Giáo dục, Lao động - Thương binh và Xã hội, các ngành, đoàn thể liên quan, người chăm sóc trẻ tại các cơ sở dịch vụ bảo vệ trẻ em, giáo viên mầm non, tiểu học.

- Tổ chức các lớp tập huấn với nội dung về PTTDTE phù hợp với từng nhóm đối tượng tập huấn.

3. Nghiên cứu rà soát chính sách về chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em những năm đầu đời.

- Rà soát các chính sách, sửa đổi, bổ sung và ban hành các chính sách hỗ trợ chăm sóc toàn diện trẻ em những năm đầu đời.

- Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các ngành trong triển khai công tác chăm sóc và PTTDTE; lồng ghép các hoạt động của các chương trình, kế hoạch liên quan đến bảo vệ, chăm sóc trẻ em và sự liên kết các dịch vụ để hỗ trợ sự PTTDTE.

- Triển khai các hoạt động giám sát thường xuyên tình hình thực hiện công tác chăm sóc và PTTDTE tại các địa phương theo chức năng nhiệm vụ của từng ngành; đánh giá hàng năm tình hình thực hiện công tác chăm sóc và PTTDTE.

- Khảo sát, đánh giá trước, trong và sau khi triển khai Kế hoạch để đánh giá kết quả hoạt động của Kế hoạch và đề xuất can thiệp triển khai trong giai đoạn tiếp theo.

4. Tư vấn, hướng dẫn, giáo dục cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ em các kiến thức kỹ năng chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em đến 8 tuổi.

- Tư vấn, hướng dẫn cho các bà mẹ trong thời kỳ mang thai, đảm bảo cho các bà mẹ được khám thai, tiêm phòng trước sinh; tư vấn cho các bà mẹ chuẩn bị các kiến thức, kỹ năng chăm sóc trẻ sau sinh; triển khai sàng lọc trước sinh và sơ sinh phát hiện các dị tật và có hướng xử lý phù hợp; tư vấn dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai.

- Hướng dẫn cha mẹ, người chăm sóc trẻ, giáo viên mầm non về kiến thức và kỹ năng nuôi dưỡng chăm sóc trẻ từ 0 đến 8 tuổi.

- Hướng dẫn cha mẹ và người chăm sóc trẻ về các thời điểm học tập quan trọng của trẻ em, đảm bảo 100% trẻ em dưới 6 tuổi có cơ hội phát triển toàn diện.

- Hướng dẫn cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ, bản thân trẻ em tại gia đình và cộng đồng các kỹ năng đảm bảo an toàn tính mạng, chăm sóc, nuôi dưỡng, bảo vệ trẻ em khỏi bị xâm hại, hỗ trợ phát triển tâm lý, tinh thần cho trẻ; hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt được phát triển toàn diện về kỹ năng tạo môi trường an toàn đảm bảo tính mạng, thân thể của trẻ em.

5. Trẻ em đến 8 tuổi được tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em phù hợp với nhu cầu phát triển và độ tuổi. Ưu tiên tư vấn, hướng dẫn việc chăm sóc trẻ em trong 1.000 ngày đầu đời và phụ nữ mang thai, hỗ trợ giáo dục sớm, chăm sóc nuôi dưỡng trong môi trường an toàn, lành mạnh, bảo đảm phúc lợi xã hội và bảo vệ khỏi xâm hại, bạo lực.

6. Xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành, mạng lưới kết nối chuyển tuyến dịch vụ hỗ trợ chăm sóc PTTDTE những năm đầu đời tại gia đình và cộng đồng.

- Xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành về vấn đề chăm sóc và PTTDTE trong đó phân công trách nhiệm cụ thể của các ngành trong việc phối hợp liên ngành, trách nhiệm liên kết mạng lưới dịch vụ chăm sóc PTTDTE, chuyển tuyến các dịch vụ giữa các cấp.

- Triển khai thí điểm và nhân rộng một số mô hình PTTDTE như: Mô hình Dịch vụ thân thiện với trẻ nhỏ tại cộng đồng, mô hình hỗ trợ chuyển tiếp vào tiểu học, mô hình tư vấn, hướng dẫn cha mẹ, người chăm sóc trẻ và PTTDTE theo các lứa tuổi.

7. Tổ chức theo dõi, giám sát, đánh giá về tình hình triển khai thực hiện Kế hoạch, chất lượng các dịch vụ chăm sóc PTTDTE và môi trường hỗ trợ việc tiếp cận các dịch vụ cho trẻ em.

8. Tăng cường huy động nguồn lực từ các tổ chức, cá nhân trong nước và ngoài nước nhằm thực hiện hiệu quả công tác chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em những năm đầu đời.

IV. NGÂN SÁCH THỰC HIỆN

Kinh phí thực hiện Kế hoạch bao gồm:

1. Được cân đối bố trí trong dự toán chi ngân sách nhà nước được cấp có thẩm quyền giao hàng năm để triển khai thực hiện. Lồng ghép từ nguồn kinh phí thực hiện một số chương trình, kế hoạch có liên quan đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

2. Huy động nguồn lực của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước, các nguồn hợp pháp khác.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành có liên quan, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố tổ chức triển khai thực hiện; hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện các hoạt động của Kế hoạch; tổng hợp báo cáo UBND tỉnh và Bộ LĐTBXH.

- Phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, Đài phát thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Cao Bằng, đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục về chăm sóc vì sự phát triển toàn diện trẻ em trong những năm đầu đời tại gia đình và cộng đồng.

- Tăng cường công tác nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em các cấp.

- Xây dựng mạng lưới kết nối, lồng ghép dịch vụ chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em; hỗ trợ trẻ em tiếp cận các dịch vụ về chăm sóc nuôi dưỡng, bảo vệ, chăm sóc trẻ em và phúc lợi xã hội.

- Lựa chọn triển khai thí điểm một số mô hình tại một số xã, phường, thị trấn về kết nối dịch vụ chuyển tuyến chăm sóc PTTDTE; xây dựng Chương trình tư vấn, giáo dục làm cha mẹ về chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em những năm đầu đời, thí điểm và chỉ đạo triển khai kế hoạch trên toàn tỉnh.

- Phối hợp với các Sở, ban, ngành và đoàn thể có liên quan, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố tổ chức theo dõi, kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực Kế hoạch chăm sóc vì sự phát triển toàn diện trẻ em trong những năm đầu đời tại gia đình và cộng đồng trên địa bàn tỉnh;

2. Sở Giáo dục và Đào tạo

- Chỉ đạo phòng Giáo dục - Đào tạo các huyện, thành phố quan tâm nâng cao nhận thức cho giáo viên cấp tiểu học, mầm non về các kiến thức, kỹ năng liên quan đến chăm sóc PTTDTE những năm đầu đời tại nhà trường với các nội dung sau.

- Hỗ trợ giáo dục cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ, tập trung vào trẻ 0-3 tuổi về việc nuôi dưỡng, tương tác với trẻ và phát triển trẻ em cho cha mẹ và các thành viên trong gia đình.

- Hỗ trợ giáo dục cho trẻ từ 3 đến 6 tuổi, tập trung vào hai can thiệp chính: các chương trình học tập sớm (học tập vui chơi) và chuẩn bị cho trẻ chuyển tiếp sang giáo dục tiểu học.

- Hỗ trợ giáo dục cho trẻ từ 6 đến 8 tuổi trong thời điểm chuyển giao cấp học: Hướng dẫn kỹ năng sống cho trẻ, tăng cường chăm sóc dinh dưỡng học đường cho trẻ; nâng cao năng lực thể hiện và áp dụng các chương trình, tài liệu mẫu giáo đặt trẻ nhỏ làm trung tâm, hỗ trợ trẻ khuyết tật được giáo dục hòa nhập, tăng cường giáo dục ngôn ngữ cho trẻ em dân tộc thiểu số trong các trường học.

- Triển khai thí điểm các mô hình theo chức năng của ngành và nhân rộng trên địa bàn toàn tỉnh.

- Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cho Trung tâm Phục hồi chức năng và Giáo dục hòa nhập trẻ khuyết tật.

3. Sở Y tế

Triển khai cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng đảm bảo sự PTTDTE; hướng dẫn chăm sóc sức khỏe trẻ em đảm bảo sự PTTDTE.

- Chỉ đạo các cơ sở khám chữa bệnh tư vấn, hướng dẫn cho các bà mẹ trong thời kỳ mang thai được khám thai, tiêm phòng trước sinh, chuẩn bị kiến thức, kỹ năng chăm sóc trẻ sau sinh để trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất và tinh thần trong những năm đầu đời tại gia đình.

- Nâng cao năng lực, kiến thức và kỹ năng cho đội ngũ cán bộ y tế đặc biệt là đội ngũ y tế thôn bản về chăm sóc vì sự PTTDTE trong những năm đầu đời tại gia đình và cộng đồng.

- Triển khai công tác tiêm chủng cho trẻ em; lồng ghép dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con trong hệ thống chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em.

- Tổ chức triển khai thí điểm các mô hình theo chức năng của ngành.

4. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Phối hợp với các sở ngành có liên quan, các đơn vị, tổ chức, cá nhân, các nhà hảo tâm cung cấp các dịch vụ đảm bảo các điều kiện cho trẻ em tham gia hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch phù hợp với đặc điểm lứa tuổi và sự phát triển toàn diện của trẻ em; lồng ghép nội dung chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em trong xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc và trong giáo dục đời sống gia đình; phối hợp hỗ trợ các dịch vụ liên quan đến phát triển toàn diện trẻ em trong gia đình.

5. Sở Kế hoạch và Đầu tư

Phối hợp với các sở, ngành liên quan vận động các nguồn lực hỗ trợ PTTDTE; hướng dẫn việc đưa các mục tiêu, chỉ tiêu về chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

6. Sở Tài chính

Phối hợp với các sở, ngành liên quan thẩm định dự toán kinh phí. Phân bổ dự toán, thanh quyết toán kinh phí thực hiện kế hoạch theo quy định hiện hành.

7. Sở Thông tin và Truyền thông

- Chỉ đạo các cơ quan báo, đài của địa phương thông tin kịp thời, chính xác trên các phương tiện thông tin đại chúng về truyền thông giáo dục sức khỏe, vệ sinh cá nhân,...

- Phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức thực hiện Đề án chăm sóc vì sự phát triển toàn diện trẻ em tại gia đình và cộng đồng,...

8. Báo Cao Bằng, Đài phát thanh - truyền hình tỉnh

- Thường xuyên đưa tin tuyên truyền, phổ biến các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bảo vệ và chăm sóc trẻ em; tầm quan trọng của việc chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em những năm đầu đời tại gia đình và cộng đồng; thông tin phổ biến kịp thời những kinh nghiệm hay, những việc làm tốt và biểu dương các điển hình tiên tiến thực hiện tốt công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em nói chung và việc chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em những năm đầu đời tại gia đình và cộng đồng nói riêng; phản ánh và lên án kịp thời các vụ việc xâm phạm quyền trẻ em.

- Tăng thời lượng phát sóng, số lượng tin, bài và nâng cao chất lượng thông tin, tuyên truyền về chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em những năm đầu đời tại gia đình và cộng đồng.

9. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh và các tổ chức thành viên

Đề nghị Ủy ban mặt trận Tổ quốc tỉnh, Hội liên hiệp phụ nữ, Tỉnh đoàn thanh niên, Hội Nông dân, và các tổ chức thành viên của Mặt trận, trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình tham gia tổ chức triển khai các hoạt động của Kế hoạch; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức về chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em những năm đầu đời trong tổ chức mình; triển khai các mô hình; nghiên cứu chính sách, pháp luật; tham gia xây dựng và triển khai chương trình tư vấn, giáo dục làm cha, mẹ về chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em; giám sát việc thực hiện pháp luật, chính sách về chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em.

10. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

- Chỉ đạo cơ sở tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch tại địa bàn theo hướng dẫn của Sở Lao động - Thương binh xã hội, các sở, ngành chức năng.

- Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động hằng năm, chú trọng việc triển khai xây dựng mạng lưới kết nối dịch vụ chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em những năm đầu đời; hỗ trợ trẻ em đến 8 tuổi được tiếp cận với các dịch vụ; triển khai mô hình, đánh giá, nhân rộng mô hình tại địa phương; triển khai Chương trình tư vấn, giáo dục làm cha mẹ về chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em những năm đầu đời.

- Bố trí ngân sách và nhân lực thực hiện Kế hoạch theo quy định hiện hành.

- Huy động mọi nguồn lực để triển khai Kế hoạch tại địa phương; lồng ghép việc thực hiện có hiệu quả Kế hoạch với các chương trình, Kế hoạch khác có liên quan tại địa phương.

- Thường xuyên kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện Kế hoạch tại địa phương và định kỳ báo cáo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội trước ngày 25 tháng 11 hàng năm để tổng hợp, báo cáo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và Ủy ban nhân dân tỉnh.

Trên đây là kế hoạch thực hiện Đề án chăm sóc vì sự phát triển toàn diện trẻ em trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. Căn cứ Kế hoạch này, các sở, ban, ngành, đoàn thể liên quan; UBND các huyện, thành phố triển khai thực hiện./.