THÔNG BÁO

Ý KIẾN KẾT LUẬN CỦA PHÓ THỦ TƯỚNG HOÀNG TRUNG HẢI VỀ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ KHAI THÁC, CHẾ BIẾN, VẬN CHUYỂN, XUẤT KHẨU THAN TRÁI PHÉP

Ngày 10 tháng 6 năm 2010, tại Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã chủ trì cuộc họp bàn về tình hình quản lý khai thác, chế biến, vận chuyển, xuất khẩu than trái phép. Tham dự cuộc họp có lãnh đạo các Bộ: Công Thương, Quốc phòng, Công an, Giao thông vận tải, Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư, Văn phòng Chính phủ; Ủy ban nhân dân các tỉnh: Quảng Ninh, Hải Dương, thành phố Hải Phòng và Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV).

Sau khi nghe lãnh đạo Bộ Công Thương báo cáo, ý kiến phát biểu của các Bộ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố và của Tập đoàn TKV, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã kết luận như sau:

I. ĐÁNH GIÁ CHUNG

Qua hai năm thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 109/TB-VPCP ngày 26 tháng 4 năm 2008 của Văn phòng Chính phủ về sản xuất, kinh doanh than và các giải pháp xử lý nạn khai thác, chế biến, vận chuyển, kinh doanh than trái phép trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh; các Bộ, ngành liên quan, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh và Tập đoàn TKV theo nhiệm vụ được giao đã đồng bộ vào cuộc, phối hợp chặt chẽ, triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, tích cực, hiệu quả. Riêng trong đợt kiểm tra cao điểm (từ 15 tháng 12 năm 2009 đến 31 tháng 01 năm 2010), các lực lượng chức năng của tỉnh Quảng Ninh đã xử lý vi phạm trong khai thác, vận chuyển, chế biến tiêu thụ than với kết quả: đánh sập 107 lượt điểm lò khai thác trái phép, xử lý 242 trường hợp vận chuyển (trong đó có 14 tàu chở than) và 28 điểm tập kết, kinh doanh than trái phép; thu giữ trên 16 ngàn tấn than các loại, trị giá nhiều tỷ đồng; xử phạt hành chính 133 trường hợp; xử lý hình sự 06 vụ với 10 bị can. Tình hình khai thác, chế biến, vận chuyển, kinh doanh và xuất khẩu than trái phép và bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã được chấn chỉnh một bước.

Tuy nhiên, trong thời gian gần đây việc khai thác, vận chuyển và xuất khẩu than trái phép trên địa bàn các tỉnh, thành phố: Quảng Ninh, Hải Phòng, Hải Dương, Thái Bình, Nam Định và các tỉnh lân cận (từ tỉnh Nghệ An trở ra) với thủ đoạn tinh vi, trắng trợn hơn; đặc biệt là vụ việc “cướp than” trong ranh giới quản lý mỏ của Công ty TNHH một thành viên than Mạo Khê.

Để xảy ra tình trạng tái diễn và lan rộng các hoạt động than trái phép nêu trên, nguyên nhân chủ yếu là: công tác quản lý nhà nước còn hạn chế; chưa có sự phối hợp chặt chẽ, thường xuyên, kịp thời, đồng bộ giữa các Bộ, ngành liên quan, các địa phương và Tập đoàn TKV. Tình trạng khai thác than trái phép trong và ngoài ranh giới quản lý của Tập đoàn TKV, diện tích nhà - vườn của người dân chưa được ngăn chặn triệt để; tình trạng móc ngoặc để tuồn than từ các đơn vị của Tập đoàn TKV vẫn còn diễn ra; công tác quản lý hoạt động thu mua gom nguồn than trôi nổi của người dân thực hiện chưa tốt; chưa làm tốt công tác quản lý xuất xứ nguồn than, các đơn vị vận chuyển than cho các hộ tiêu thụ trong nước; công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật về hoạt động khai thác và kinh doanh than cho nhân dân chưa hiệu quả, thường xuyên …

II. NHIỆM VỤ TRONG THỜI GIAN TỚI

Để khắc phục triệt để tình trạng khai thác, chế biến, vận chuyển, kinh doanh và xuất khẩu than trái phép, các Bộ, ngành và các địa phương có liên quan cần quyết liệt làm tốt một số nhiệm vụ sau đây:

1. Các Bộ, ngành có liên quan, tỉnh Quảng Ninh và Tập đoàn TKV tiếp tục thực hiện đúng ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 109/TB-VPCP ngày 26 tháng 4 năm 2008 của Văn phòng Chính phủ về sản xuất, kinh doanh than và các giải pháp xử lý nạn khai thác, chế biến, vận chuyển, kinh doanh than trái phép trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.

2. Bộ Công Thương:

- Chủ trì, phối hợp với các Bộ, địa phương có liên quan và Tập đoàn TKV tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc khai thác, vận chuyển và kinh doanh, xuất khẩu than;

- Công bố danh sách những nguồn than hợp pháp để trên cơ sở đó các lực lượng chức năng và các địa phương có điều kiện kiểm tra. Các doanh nghiệp chỉ được phép mua và vận chuyển than có nguồn gốc hợp pháp;

- Tiếp tục chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan kiểm tra việc sử dụng than các hộ cuối nguồn, theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 109/TB-VPCP ngày 26 tháng 4 năm 2008 của Văn phòng Chính phủ, báo cáo kết quả lên Thủ tướng Chính phủ;

- Chủ trì, phối hợp với các Bộ nghiên cứu, trình Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung Nghị định số 59/2006/NĐ-CP ngày 12 tháng 6 năm 2006 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Thương mại về hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh và kinh doanh có điều kiện, theo hướng đưa than trở thành loại hàng hóa kinh doanh có điều kiện, có cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh để kiểm soát chặt chẽ hơn việc kinh doanh than.

3. Bộ Tài nguyên và Môi trường:

- Chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương, Ủy ban nhân dân các tỉnh: Quảng Ninh, Hải Dương, Bắc Giang … và Tập đoàn TKV rà soát để xác định rõ ranh giới mỏ đã giao cho Tập đoàn TKV, ranh giới các khu vực đã cấp giấy phép khai thác cho các đơn vị trực thuộc Tập đoàn TKV và các đơn vị khác; xác định rõ những vùng than chưa giao cho Tập đoàn TKV, các đơn vị khác để địa phương tổ chức quản lý, bảo vệ, bảo đảm hoạt động thăm dò, khai thác được thực hiện đúng theo quy định của pháp luật về khoáng sản;

- Hướng dẫn thủ tục, hồ sơ cho các đơn vị trực thuộc Tập đoàn TKV để cấp giấy phép khai thác, chế biến than theo quy định. Trước mắt, đồng ý Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp giấy phép khai thác than theo nội dung điểm b mục 2 tại Thông báo số 125/TB-VPCP ngày 18 tháng 5 năm 2010 của Văn phòng Chính phủ thông báo ý kiến kết luận của Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải về cân đối than cho các nhà máy nhiệt điện; các dự án khai thác, chế biến than được xem xét, cấp phép phải có trong danh mục của Dự thảo Quy hoạch phát triển ngành than Việt Nam đến năm 2015, định hướng đến năm 2030 do Bộ Công Thương chủ trì lập và chuẩn bị trình Thủ tướng Chính phủ.

4. Bộ Giao thông vận tải chủ trì, phối hợp với Bộ Công Thương, Tập đoàn TKV và các địa phương có bờ biển từ Quảng Bình trở ra, căn cứ vào tình hình thực tế tiêu thụ than tại địa phương để xây dựng cảng chuyên dùng than, tối đa mỗi địa phương không quá hai cảng, trong Quý IV năm 2010, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

5. Các Bộ: Quốc phòng, Công an tăng cường lực lượng, phối hợp với các Bộ: Công Thương, Tài nguyên và Môi trường, chính quyền các địa phương và Tập đoàn TKV thường xuyên kiểm tra, kiểm soát trên bộ, vùng biên giới, đặc biệt là đường biển; ngăn chặn và xử lý nghiêm việc vận chuyển, xuất khẩu khoáng sản than trái phép (kể cả các khoáng sản khác). Ưu tiên bố trí kinh phí cho các lực lượng chức năng (Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển,…) đầu tư phương tiện đủ mạnh phục vụ cho công tác kiểm tra, kiểm soát.

6. Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh:

- Tiếp tục chỉ đạo các ngành, địa phương, các lực lượng chức năng thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương về tăng cường công tác quản lý nhà nước để ngăn chặn kịp thời nạn khai thác, chế biến, vận chuyển, tiêu thụ và xuất khẩu than trái phép trên địa bàn Tỉnh; phối hợp chặt chẽ với Tập đoàn TKV thực hiện tốt Kế hoạch đã ký kết;

- Tăng cường tuyên truyền vận động quần chúng nhân dân chấp hành nghiêm các quy định của nhà nước về bảo vệ tài nguyên than; xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật nếu tổ chức, cá nhân vi phạm khai thác, chế biến, vận chuyển, tiêu thụ và xuất khẩu than trái phép;

- Chỉ đạo các cơ quan chức năng của tỉnh, điều tra làm rõ, xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật trong vụ “cướp” than tại mỏ than Mạo Khê trong dịp Tết nguyên đán vừa qua.

7. Tập đoàn TKV:

- Tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung hoàn thiện quy chế quản lý nội bộ của Tập đoàn, đặc biệt quy chế cung cấp than cho các hộ tiêu thụ trong nước cho phù hợp với tình hình hiện nay; xác định trách nhiệm người đứng đầu các đơn vị thành viên có cán bộ, nhân viên để xảy ra sai phạm trong việc quản lý ranh giới mỏ, khai thác, chế biến, vận chuyển, tiêu thụ than. Phối hợp với chính quyền địa phương có phương án quản lý các tàu vận chuyển than đi tiêu thụ nội địa;

- Thường xuyên cung cấp thông tin cho các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có hoạt động khai thác, kinh doanh than về kế hoạch tiêu thụ than (nội địa, xuất khẩu), quy chế quản lý than tiêu thụ nội địa, đầu mối các đơn vị cung cấp than cho các hộ tiêu thụ nội địa để phối hợp quản lý các hoạt động vận chuyển, chế biến, kinh doanh và xuất khẩu than;

- Chủ trì, phối hợp với các địa phương đề ra biện pháp liên quan tốt 128 hộ thương mại tiêu thụ than của Tập đoàn;

- Tập trung làm tốt công tác thu mua than trôi nổi trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh theo quy định quản lý nguồn than trôi nổi trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh ban hành kèm theo Quyết định số 29/2008/QĐ-BCT ngày 22 tháng 8 năm 2008 của Bộ trưởng Bộ Công Thương;

- Xây dựng quy hoạch để di dời các hộ dân nằm trên ranh giới quản lý mỏ, trước mắt tập trung vào các khu vực có nguy cơ tái diễn khai thác than trái phép, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh xem xét, quyết định.

8. Các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương từ Quảng Bình trở ra có đường biển (kể cả các tỉnh Hải Dương, Bắc Giang), nơi đối tượng buôn bán, vận chuyển than trái phép thường hoạt động, cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát và xử lý kịp thời theo quy định của pháp luật.

Văn phòng Chính phủ thông báo để các cơ quan liên quan biết, thực hiện.