QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC BAN HÀNH KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH TRUYỀN NHIỄM NĂM 2016

BỘ TRƯỞNG BỘ Y TẾ

Căn cứ Nghị định số 63/2012/NĐ-CP ngày 31 tháng 8 năm 2012 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức Bộ Y tế;

Theo đề nghị của Cục trưởng Cục Y tế dự phòng,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này “Kế hoạch Phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm năm 2016”.

Điều 2. Kế hoạch Phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm năm 2016 là căn cứ để các địa phương xây dựng kế hoạch hoạt động cụ thể, trình Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố phê duyệt và đầu tư kinh phí để thực hiện.

Điều 3. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký, ban hành.

Điều 4. Các ông, bà: Chánh Văn phòng Bộ; Chánh Thanh tra Bộ; Vụ trưởng, Cục trưởng các Vụ, Cục thuộc Bộ Y tế; Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur, Viện sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng; Giám đốc các Bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế; Giám đốc Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe Trung ương; Giám đốc Sở Y tế; Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng, Trung tâm Phòng chống sốt rét, Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế, Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Thủ trưởng đơn vị y tế các Bộ, ngành; Thủ trưởng các đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

KẾ HOẠCH

PHÒNG, CHỐNG DỊCH BỆNH TRUYỀN NHIỄM NĂM 2016

MỤC LỤC

Phần I. ĐÁNH GIÁ DỊCH BỆNH TRUYỀN NHIỄM NĂM 2015...........................................

I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH TRUYỀN NHIỄM....................................................................

1. Tình hình dịch bệnh trên thế giới.................................................................................

2. Tình hình dịch bệnh tại Việt Nam ...............................................................................

III. CÁC HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG DỊCH ĐÃ TRIỂN KHAI.......................................

IV. KHÓ KHĂN VÀ TỒN TẠI.........................................................................................

V. ƯỚC TÍNH, DỰ BÁO TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH NĂM 2016............................................

Phần II. KẾ HOẠCH HOẠT ĐỘNG NĂM 2016................................................................

I. MỤC TIÊU CHUNG....................................................................................................

II. MỤC TIÊU CỤ THỂ...................................................................................................

III. CÁC CHỈ TIÊU CHÍNH..............................................................................................

1. Xây dựng văn bản pháp quy, hướng dẫn chuyên môn, báo cáo.....................................

2. Chỉ tiêu chuyên môn..................................................................................................

V. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN....................................................................................

1. Tổ chức, chỉ đạo Điều hành........................................................................................

2. Chuyên môn kỹ thuật................................................................................................

3. Truyền thông, giáo dục sức khỏe................................................................................

4. Đầu tư nguồn lực......................................................................................................

5. Phối hợp liên ngành..................................................................................................

6. Hợp tác quốc tế........................................................................................................

7. Nghiên cứu khoa học................................................................................................

8. Công tác kiểm tra......................................................................................................

VI. TỔ CHỨC THỰC HIỆN............................................................................................

1. Tuyến Trung ương.....................................................................................................

2. Địa phương..............................................................................................................

VII. KINH PHÍ...............................................................................................................

KẾ HOẠCH

PHÒNG CHỐNG DỊCH BỆNH TRUYỀN NHIỄM NĂM 2016
(Ban hành kèm theo Quyết định số 827/QĐ-BYT ngày 11 tháng 3 năm 2016 của Bộ trưởng Bộ Y tế)

Phần I

ĐÁNH GIÁ DỊCH BỆNH TRUYỀN NHIỄM NĂM 2016

I. TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH TRUYỀN NHIỄM

Trong năm 2015, tình hình dịch bệnh trên thế giới diễn biến hết sức phức tạp, nhiều dịch bệnh mới nổi và nguy hiểm phát sinh, tiếp tục gia tăng tại nhiều nước trên thế giới. Dịch bệnh Ebola vẫn đang diễn biến phức tạp, vẫn gia tăng số mắc và tử vong. Bệnh cúm A(H7N9) tiếp tục ghi nhận tại Trung quốc. Dịch bệnh MERS-CoV liên tục ghi nhận các trường hợp mắc bệnh ở các quốc gia khu vực Trung Đông, đã bùng phát mạnh tại Hàn Quốc. Bệnh do vi rút Zika gia tăng tại các nước khu vực châu Mỹ, châu Phi. Tại Việt Nam, đã ngăn chặn không để các dịch bệnh truyền nhiễm gây dịch đặc biệt nguy hiểm như sốt xuất huyết do vi rút Ebola, MERS-CoV, dịch hạch, cúm A(H7N9) xâm nhập vào nước ta. Các dịch bệnh lưu hành trong nước như cúm A(H5N1), tay chân miệng, sốt rét, dại ... đa số có số mắc và tử vong giảm đáng kể so với giai đoạn 2010 - 2014.

Tình hình mắc, tử vong của một số bệnh truyền nhiễm gây dịch trên thế giới và tại Việt Nam cụ thể như sau:

1. Tình hình dịch bệnh trên thế giới

1.1. Hội chứng viêm đường hô hấp cấp tính vùng Trung Đông (MERS-CoV)

Dịch bệnh MERS-CoV liên tục ghi nhận các trường hợp mắc bệnh ở các quốc gia khu vực Trung Đông. Tích lũy từ 9/2012 đến 02/2016 ghi nhận 1638 người nhiễm, ít nhất 587 người đã tử vong tại 26 nước: Trường hợp mắc bệnh tại chỗ (9 nước): Ả Rập Xê út, Tiểu Vương quốc Ả rập thống nhất (UAE), Qatar, Oman, Jordan, Kuwait, Yemen, Lebanon, Iran; Trường hợp bệnh xâm nhập (17 nước): Anh, Pháp, Tunisia, Italy, Hy Lạp, Ai Cập, Mỹ, Hà Lan, Algeria, Áo, Thổ Nhĩ Kỳ, Đức, Philippines, Malaysia, Hàn Quốc, Trung Quốc, Thái Lan. Trường hợp mắc bệnh gần nhất ghi nhận ngày 03/01/2016 tại Oman. Đặc biệt trong năm 2015 dịch bệnh bùng phát mạnh tại Hàn Quốc với 186 trường hợp nhiễm MERS-CoV, trong đó có 36 trường hợp tử vong, từ ngày 4/7/2015 đến nay không có trường hợp mắc mới. Ngày 23/01/2016 Thái Lan ghi nhận trường hợp mắc bệnh MERS-CoV thứ 2 tại Thái Lan là khách du lịch nhập cảnh từ Oman.

Dịch bệnh luôn có nguy cơ lan truyền sang các quốc gia khác thông qua các khách nhập cảnh đến từ vùng đang có dịch bệnh.

1.2. Dịch bệnh Ebola

- Ngày 24/1/2016 tiếp tục ghi nhận 01 trường hợp mắc tại Sierra Leone. Tích lũy đến ngày 21/1/2016 ghi nhận 28.638 trường hợp mắc, 11.316 tử vong. Sierra Leone (14.124 trường hợp mắc, 3.956 trường hợp tử vong), Liberia (10.675 trường hợp mắc, 4.809 trường hợp tử vong), Guinea (3.804 trường hợp mắc, 2.536 trường hợp tử vong), Nigeria (20 trường hợp mắc, 08 trường hợp tử vong), Mali (08 trường hợp mắc, 06 trường hợp tử vong), Mỹ (04 trường hợp mắc, 01 trường hợp tử vong), Italia (1 trường hợp mắc), Senegal (1 trường hợp mắc), Tây Ban Nha (1 trường hợp mắc), Anh (1 trường hợp mắc).

- Ngày 7/11/2015 Tổ chức Y tế thế giới đã thông báo dịch bệnh Ebola tại Sierra Leone đã chấm dứt sau 42 ngày không ghi nhận ca bệnh kể từ khi bệnh nhân cuối cùng đã xét nghiệm âm tính lần thứ hai với vi rút Ebola. Tuy nhiên, Cuộc họp lần thứ 8 của Ủy ban khẩn cấp của WHO diễn ra ngày 15/12/2015 vẫn nhận định dịch bệnh Ebola tại khu vực Tây Phi vẫn là một sự kiện Y tế công cộng khẩn cấp đe dọa tới sức khỏe toàn cầu.

1.3. Bệnh do vi rút ZIKA:

Theo Tổ chức Y tế thế giới, trong năm 2015 và đầu năm 2016 vi rút Zika có tốc độ lan truyền rất nhanh, đặc biệt tại khu vực châu Mỹ. Tính đến ngày 22/02/2016, có 40 quốc gia và vùng lãnh thổ thông báo các trường hợp nhiễm vi rút Zika, 23/40 quốc gia có sự gia tăng lan truyền vi rút Zika. Đã ghi nhận 3 trường hợp tử vong tại Venezuela và 2 trường hợp tử vong tại Brazil. Nguyên nhân vi rút Zika lây truyền nhanh chủ yếu do người dân chưa từng phơi nhiễm với vi rút Zika nên không có miễn dịch trong cộng đồng và loại muỗi Aedes truyền vi rút Zika phổ biến ở hầu hết các nước khu vực châu Mỹ.

Đến nay, bệnh do vi rút Zika chưa có vắc xin phòng bệnh và chưa có thuốc Điều trị đặc hiệu nên biện pháp hiệu quả nhất để phòng chống bệnh do vi rút Zika là diệt lăng quăng/bọ gậy, diệt muỗi và phòng tránh muỗi đốt (biện pháp phòng bệnh tương tự phòng bệnh sốt xuất huyết).

1.4. Cúm gia cầm

a) Cúm A(H7N9)

Dịch bệnh xảy ra từ tháng 9/2012, tích lũy đến tháng 2/2016, thế giới đã ghi nhận 683 trường hợp mắc. Các trường hợp mắc được ghi nhận tại Đài Loan (4), Hồng Kông (13), Malaysia (1), Canada (2) còn lại được ghi nhận tại Trung Quốc đại lục. 02 trường hợp mắc bệnh gần nhất tại Trung Quốc được Tổ chức Y tế thế giới thông báo ngày 16/12/2015.

b) Cúm A(H5N1)

Theo thông báo của WHO năm 2015 thế giới ghi nhận 143 trường hợp mắc cúm A(H5N1), trong đó có 42 trường hợp tử vong tại các nước: Ai Cập (136 trường hợp mắc, 39 trường hợp tử vong), Trung Quốc (05 trường hợp mắc, 01 trường hợp tử vong), Indonesia (02 trường hợp mắc, 02 trường hợp tử vong). Tích lũy từ năm 2003 đến nay ghi nhận 846 trường hợp mắc, trong đó có 449 trường hợp tử vong tại 16 quốc gia.

c) Cúm A(H5N6)

- Tích lũy từ tháng 12/2014 đến 09/01/2016 Trung Quốc đã ghi nhận trường hợp nhiễm chủng vi rút cúm A(H5N6) trên người. 02 trường hợp mắc bệnh gần nhất được Tổ chức Y tế thế giới thông báo ngày 09/01/2016 tại tỉnh Quảng Đông, đều có tiền sử tiếp xúc với gia cầm sống.

Trong thời gian tới vào những tháng mùa xuân, dịp tết nguyên đán và mùa lễ hội dịch bệnh cúm gia cầm có nguy cơ gia tăng.

1.5. Bệnh Sởi: Theo WHO năm 2015 trên thế giới bệnh sởi tiếp tục ghi nhận tại 176/194 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó tập trung tại khu vực khu vực Tây Thái Bình Dương, châu Phi.

1.6. Bạch hầu: Tại Lào ghi nhận 588 trường hợp mắc tại 6/17 tỉnh, thành phố, chiếm tỷ lệ 8,7/100.000 dân, trong đó có 11 trường hợp tử vong do bệnh bạch hầu.

1.7. Bệnh bại liệt

Trong năm 2015 ghi nhận 96 trường hợp nhiễm vi rút bại liệt tại Pa-kít-tan (51), Áp-ga-nít-tan (21), Guinea (04), Lào (05), Madagascar (10), Myanma (02), Ukraine (02), Nigeria (01).

1.8. Bệnh tay chân miệng: năm 2015 tại Trung Quốc ghi nhận 2.014.999 trường hợp mắc tay chân miệng, 124 trường hợp tử vong; Nhật Bản, ghi nhận 381.581 trường hợp mắc; Sing-ga-po ghi nhận 28.216 trường hợp mắc, tăng 29,0% so với cùng kỳ; Ma Cao (Trung Quốc) ghi nhận 3.299 trường hợp mắc; Hồng Kông ghi nhận 884 trường hợp mắc, tăng 146% so với cùng kỳ.

1.9. Bệnh Sốt xuất huyết Dengue: năm 2015 bùng phát mạnh tại Brazil, Ấn Độ, dịch bệnh vẫn diễn biến phức tạp và đang có xu hướng gia tăng tại khu vực Tây Thái Bình Dương, trong đó Philippines ghi nhận số mắc cao nhất với 169.435 trường hợp, tăng 59,5% so với năm 2014, 511 trường hợp tử vong; Malaysia ghi nhận 111.285 trường hợp, tăng 16,3% so với năm 2014, 301 trường hợp tử vong; Căm pu chia đã ghi nhận 15.412 trường hợp mắc, 38 trường hợp tử vong. Các nước khác vẫn có số mắc cao như Sing-ga-po 11.298 trường hợp mắc; Trung Quốc 3.884 trường hợp mắc; Lào ghi nhận 1.952 trường hợp mắc.

1.10. Bệnh Tả: năm 2015, bệnh Tả xảy ra tại Congo ghi nhận 19,705 trường hợp mắc, Iraq ghi nhận 2.810 trường hợp mắc, 02 trường hợp tử vong, Tazania ghi nhận 9.871 trường hợp mắc, 150 trường hợp tử vong.

1.11. Bệnh Sốt rét: trên thế giới hiện 97 nước có lưu hành sốt rét. Số trường hợp mắc và tử vong do sốt rét ngày càng giảm. Tuy nhiên, tình hình ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc đang tăng lên và có xu hướng lan rộng và đã ghi nhận tại một số quốc gia khu vực tiểu vùng sông Mê Kông: Căm pu chia, Thái Lan, Myanmar.

2. Tình hình dịch bệnh tại Việt Nam

2.1. Hội chứng viêm đường hô hấp cấp tính vùng Trung Đông (MERS- CoV: không ghi nhận trường hợp mắc MERS-CoV.

2.2. Dịch bệnh Ebola: không ghi nhận trường hợp mắc Ebola.

2.3. Dịch bệnh do vi rút Zika: không ghi nhận trường hợp mắc bệnh do vi rút Zika.

2.4. Bệnh cúm A(H5N1): năm 2015 không ghi nhận trường hợp mắc bệnh cúm A(H5N1) trên người. Tuy nhiên vẫn ghi nhận các ổ dịch cúm A(H5N1) trên các đàn gia cầm tại các tỉnh, thành phố: Vĩnh Long, Lâm Đồng, Đắk Lắk, Cần Thơ, Cà Mau, Bà Rịa - Vũng Tàu. Tích lũy từ đầu năm 2003 đến nay, Việt Nam ghi nhận 127 trường hợp mắc, 63 trường hợp tử vong. Nguy cơ ghi nhận những trường hợp cúm A(H5N1) trên người vẫn có thể do một số quốc gia trong khu vực vẫn ghi nhận các trường hợp mắc cúm A(H5N1) trên người và trên gia cầm, ngoài ra tại Việt Nam vẫn xảy ra các ổ dịch cúm A(H5N1) trên gia cầm.

2.5. Bệnh cúm A(H5N6), cúm A(H7N9): Chưa ghi nhận trường hợp mắc cúm A(H5N6) trên người, tuy nhiên đã ghi nhận các ổ dịch cúm A(H5N6) trên gia cầm tại các tỉnh: Lai Châu, Nam Định, Ninh Thuận, Nghệ An, Quảng Ngãi, Tuyên Quang, Thái Bình, Thanh Hóa, Nam Định. Không có trường hợp nghi nhiễm cúm A(H7N9) trong năm 2015.

2.6. Bệnh Tả: từ năm 2012 đến nay không ghi nhận trường hợp mắc. Năm 2007 ghi nhận số mắc tả cao 1.907 trường hợp, năm 2008 ghi nhận 886 trường hợp mắc, năm 2011 ghi nhận 2 trường hợp mắc.

2.7. Sởi: ghi nhận 1.005 trường hợp mắc sốt phát ban nghi sởi rải rác tại 43 tỉnh, thành phố, không có tử vong, trong đó có 85 trường hợp xét nghiệm dương tính với sởi.

2.8. Bệnh sốt xuất huyết: trong năm 2015, cả nước ghi nhận 88.324 trường hợp mắc tại 58 tỉnh, thành phố, trong đó có 57 trường hợp tử vong (Số mắc cao gấp 2,8 lần so với năm 2014 và tăng 15,9% so với số mắc trung bình giai đoạn 2010-2014). Riêng khu vực miền Nam ghi nhận 50.160 trường hợp mắc (chiếm 56,8% số mắc cả nước); khu vực miền Trung ghi nhận 21.970 trường hợp (chiếm 24,9%); khu vực miền Bắc ghi nhận 10.308 trường hợp (chiếm 11,7%) và khu vực Tây Nguyên ghi nhận 5.886 trường hợp (chiếm 6,6%).

Các trường hợp tử vong tập trung chủ yếu ở khu vực phía Nam. Trong số các địa phương ghi nhận trường hợp tử vong, tỉnh Bình Dương có số tử vong cao nhất (14 trường hợp), tiếp theo là TP. Hồ Chí Minh (08 trường hợp), Đồng Nai (06 trường hợp), An Giang (04 trường hợp), Đồng Tháp (03 trường hợp), các tỉnh khác ghi nhận từ 1 - 2 trường hợp, tỷ lệ chết/mắc cao nhất là tỉnh Vĩnh Long (0,392%), thấp nhất là tỉnh Khánh Hòa (0,026%).

2.9. Bệnh Viêm não vi rút, Viêm não Nhật bản:

a) Viêm não vi rút

Tích lũy từ đầu năm 2015 đến nay, cả nước ghi nhận 946 trường hợp mắc tại 47 tỉnh, thành phố, trong đó có 26 trường hợp tử vong. So với năm 2014 số mắc cả nước giảm 4,8%, tử vong giảm 35,9%. So với trung bình giai đoạn 2010 - 2014, số mắc giảm 12,1%.

b) Viêm não Nhật Bản

Tích lũy từ đầu năm 2015 đến nay, cả nước ghi nhận 149 trường hợp mắc viêm não Nhật Bản tại 45 tỉnh, thành phố, không có trường hợp tử vong. So với năm 2014 (287 trường hợp mắc, 03 trường hợp tử vong) số mắc giảm 48,08%, tử vong giảm 03%.

2.10. Bệnh tay chân miệng: năm 2015, cả nước ghi nhận 59.280 trường hợp mắc tại 62 tỉnh, thành phố, trong đó có 06 trường hợp tử vong tại khu vực phía Nam. So với năm 2014 (80.685/8), số mắc giảm 26,5%. So với trung bình giai đoạn 2010-2014, số mắc giảm 32,5%, tử vong giảm 90,1%. Số mắc tích lũy tăng cao tập trung tại một số tỉnh miền Nam, Đà Nẵng, Khánh Hòa, Hải Phòng, Hà Nội.

10 tỉnh, thành phố có số mắc tích lũy /100.000 dân cao nhất cả nước: Bà Rịa-Vũng Tàu, Đà Nẵng, Đồng Tháp, Cà Mau, Vĩnh Long, Long An, Bến Tre, Đồng Nai, Bắc Cạn, Bạc Liêu. Tỷ lệ mắc/100.000 dân của cả nước là: 58,6.

2.11. Bệnh liên cầu lợn ở người: Năm 2015 ghi nhận 96 trường hợp mắc tại 19 tỉnh, thành phố, trong đó có 13 trường hợp tử vong. So với năm 2014 (45 trường hợp mắc, 08 trường hợp tử vong) số mắc tăng 51 trường hợp, số tử vong tăng 05 trường hợp.

2.12. Bệnh Sốt rét: ghi nhận 18.645 trường hợp sốt rét, 28 trường hợp sốt rét ác tính, có 3 trường hợp tử vong tại tỉnh Tuyên Quang, Bình Phước và Đắk Lắk. Phân bố ký sinh trùng sốt rét tập trung chủ yếu tại các tỉnh Tây Nguyên (41,01%), miền Trung (31,79%).

- So với năm 2014, số bệnh nhân sốt rét giảm 8,38%, bệnh nhân có ký sinh trùng sốt rét giảm 13,16%.

- Các tỉnh có ký sinh trùng sốt rét tăng so với năm 2014: Nghệ An tăng 46,83% (185/126), Hà Tĩnh tăng 46,97%(97/66); Bình Phước tăng 56,72% (1.749/1.116).

- 10 tỉnh có số ký sinh trùng sốt rét cộng dồn trên 1.000 dân cao Bình Phước (1,87), Gia Lai (1,60), Ninh Thuận (0,97), Đắk Nông (0,68) Khánh Hòa (0,62), Phú Yên (0,54), Quảng Bình (0,41), Đắk Lắk (0,40), Kon Tum (0,36), Bình Thuận (0,28).

2.13. Bệnh dại: Tử vong do mắc bệnh dại ở Việt Nam vẫn đang đứng hàng đầu trong số trường hợp tử vong do các bệnh truyền nhiễm của các năm gần đây. Năm 2015, cả nước ghi nhận 72 trường hợp tử vong do bệnh dại, tăng 05 trường hợp so với năm 2014. Các trường hợp tử vong vẫn tập trung ở các tỉnh khu vực miền Bắc chiếm 72% (52 trường hợp), miền Trung chiếm 10% (7 trường hợp), miền Nam chiếm 14% (10 trường hợp), Tây Nguyên chiếm 4% (3 trường hợp).

2.14. Bệnh than: Năm 2015 ghi nhận 30 trường hợp mắc tại Sơn La (20), Hà Giang (9), Điện Biên (1), so với năm 2014 (32 trường hợp mắc) số mắc giảm 02 trường hợp.

2.15. Kết quả tiêm chủng và các bệnh truyền nhiễm thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng

a) Kết quả tiêm chủng

- Trong 11 tháng năm 2015, trên toàn quốc đã thực hiện việc tiêm chủng đầy đủ cho 1.565.438 trẻ đạt tỷ lệ 89,6%, ước cả năm đạt trên 97,7%. Tỷ lệ tiêm chủng các vắc xin BCG, OPV, DPT-VGB-Hib, sởi mũi 1, sởi mũi 2 đạt tiến độ theo yêu cầu (7,5%/tháng).

- Tỷ lệ tiêm vắc xin Viêm gan B ≤ 24 giờ của cả nước đạt 60,2%, các tỉnh, thành phố có tỉ lệ tiêm vắc xin dưới 50%: Cao Bằng, Điện Biên, Lai Châu, Hải Phòng, Lạng Sơn, Gia Lai, Hà Giang, Sơn La, Tây Ninh, Bến Tre, Quảng Bình, TP. Hồ Chí Minh, Yên Bái, Bắc Kạn, Tuyên Quang, Hà Nam, Quảng Ninh, Bắc Giang, Bình Phước.

- Tháng 5 năm 2015, hoàn thành chiến dịch tiêm vắc xin sởi - rubella cho gần 20 triệu trẻ từ 1-14 tuổi đạt tỷ lệ 98,2%, đây là chiến dịch có quy mô lớn nhất từ khi triển khai Chương trình Tiêm chủng mở rộng.

b) Các bệnh truyền nhiễm thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng

- 15 năm liên tục Việt Nam bảo vệ được thành quả thanh toán bại liệt kể từ khi chính thức được Tổ chức Y tế thế giới xác nhận vào năm 2000, trong bối cảnh vi rút bại liệt hoang dại vẫn lưu hành ở một số quốc gia vùng Nam Á, cũng như sự xuất hiện trở lại các ca bại liệt ở những quốc gia khác trong khu vực.

- Năm thứ 10 Việt Nam duy trì loại trừ bệnh uốn ván sơ sinh trên phạm vi cả nước. Nhờ triển khai vắc xin uốn ván cho phụ nữ có thai và nữ tuổi sinh đẻ liên tục từ 1993 đến nay, số ca mắc uốn ván sơ sinh đã giảm từ 334 ca và 225 ca tử vong vào năm 1991, xuống 19 ca mắc và 8 ca tử vong trong năm 2015.

- Bệnh ho gà, bệnh bạch hầu giảm hàng trăm lần so với năm 1984 khi chưa triển khai tiêm chủng mở rộng.

2.16. Giám sát trọng Điểm một số bệnh truyền nhiễm gây dịch

- Tiếp tục triển khai giám sát Điểm một số bệnh truyền nhiễm (cúm, tay chân miệng, dịch hạch, viêm não Nhật Bản, sốt xuất huyết, sốt rét) đưa ra các nhận định, cảnh báo, dự báo sớm tình hình bệnh truyền nhiễm, triển khai kịp thời các biện pháp phòng, chống dịch.

+ Bệnh cúm: ghi nhận các trường hợp mắc chủ yếu là cúm A(H3N2) (80%), cúm B (11%), thấp hơn là cúm A(H1N1) (9%), không ghi nhận cúm A(H5N1), cúm A(H7N9) và cúm A (H5N6).

+ Bệnh dịch hạch: không phát hiện thấy tác nhân gây bệnh trong các mẫu giám sát.

- Tăng cường năng lực xét nghiệm chẩn đoán tác nhân gây bệnh, xây dựng các phòng xét nghiệm đủ năng lực phát hiện các tác nhân gây bệnh nguy hiểm và mới nổi như cúm A(H7N9), MERS-CoV, Ebola.

2.17. Các bệnh truyền nhiễm gây dịch khác: xuất hiện rải rác có tính địa phương, không có ổ dịch tập trung.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG DỊCH ĐÃ TRIỂN KHAI

Trước tình hình dịch bệnh trên thế giới diễn biến phức tạp, có nhiều nguy cơ lan truyền vào nước ta, trong nước mặc dù các dịch bệnh nói chung đều giảm so với năm 2015 và với giai đoạn 2010-2014, Ngành y tế đã chủ động triển khai công tác phòng chống dịch nhằm phát hiện sớm và xử lý kịp thời.

1. Công tác xây dựng văn bản pháp quy phòng chống bệnh truyền nhiễm

- Xây dựng Nghị định quy định về tiêm chủng trình Thủ tướng Chính phủ.

- Quyết định số 02/2016/QĐ-TTg ngày 28/01/2016 quy định về Điều kiện công bố dịch, công bố hết dịch bệnh truyền nhiễm (sửa đổi Quyết định số 64/2010/QĐ-TTg ngày 25/10/2010).

- Thông tư số 54/2015/TT-BYT ngày 28/12/2015 thay thế Thông tư số 48/2010/TT-BYT hướng dẫn chế độ khai báo, thông tin, báo cáo bệnh truyền nhiễm.

- Xây dựng Thông tư hướng dẫn kiểm dịch y tế đối với vi sinh y học, sản phẩm sinh học, mô, bộ phận cơ thể người.

- Sửa đổi các Thông tư quy định về an toàn sinh học: Thông tư 07/2012/TT-BYT ngày 14/5/2012 của Bộ Y tế ban hành danh Mục vi sinh vật gây bệnh truyền nhiễm theo nhóm nguy cơ và cấp độ an toàn sinh học phù hợp kỹ thuật xét nghiệm, Thông tư 43/2011/TT-BYT ngày 05/12/2011 Quy định chế độ quản lý mẫu bệnh phẩm bệnh truyền nhiễm.

- Xây dựng Thông tư hướng dẫn thủ tục xuất nhập khẩu qua biên giới đối với mẫu vi sinh y học, sản phẩm sinh học và mô bộ phận cơ thể.

- Xây dựng Thông tư về chức năng, tổ chức và nhiệm vụ Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế (sửa đổi bổ sung Quyết định số 14/2007/QĐ-BYT).

- Xây dựng và hoàn thiện bộ công cụ đánh giá Luật phòng chống bệnh truyền nhiễm số 03/2007/QH12 ngày 21/11/2007.

2. Xây dựng kế hoạch, hướng dẫn chuyên môn phòng, chống dịch bệnh

- Quyết định số 319/QĐ-BYT ngày 09/01/2015 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc phê duyệt “Kế hoạch phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm năm 2015”.

- Quyết định số 2958/QĐ-BYT ngày 16/7/2015 của Bộ trưởng Bộ Y tế phê duyệt Chương trình Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh giai đoạn 2015-2020.

- Hướng dẫn số 2001/BYT-TT-KT ngày 30/3/2015 của Bộ Y tế về triển khai công tác truyền thông giáo dục sức khỏe năm 2015.

- Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai phần mềm báo cáo bệnh truyền nhiễm tại 63 tỉnh, thành phố, báo cáo kịp thời từng trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm. Xây dựng phần mềm tiêm chủng mở rộng quản lý từng đối tượng tiêm chủng gồm ca tiêm chủng mở rộng và tiêm chủng dịch vụ.

3. Công tác quản lý, chỉ đạo

- Thường xuyên cập nhật thông tin và báo cáo tình hình dịch bệnh trong nước, quốc tế với Chính phủ, kịp thời tham mưu để chỉ đạo các Bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch bệnh.

- Tổ chức Hội nghị trực tuyến tại Điểm cầu Bộ Y tế và 63 Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ngày 05/02/2015 về triển khai công tác phòng chống dịch và đảm bảo các hoạt động y tế Tết Ất Mùi 2015.

- Phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giáo dục và Đào tạo, Quốc phòng, Công an, Tài chính, Giao thông vận tải, và các đơn vị liên quan triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, tăng cường công tác truyền thông, áp dụng các biện pháp phòng chống các dịch bệnh lây lan từ nước ngoài qua các cửa khẩu như Ebola, MERS-CoV và cúm A(H7N9)... Huy động các tổ chức chính trị, chính trị - xã hội tham gia công tác phòng chống dịch bệnh.

- Phối hợp với UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo triển khai các biện pháp chủ động ứng phó, không để các dịch bệnh bùng phát; đảm bảo nguồn lực phòng chống dịch và các chương trình Mục tiêu y tế quốc gia.

- Chỉ đạo các Viện Vệ sinh dịch tễ, Pasteur, Sở Y tế, Trung tâm Y tế dự phòng, Trung tâm Phòng chống sốt rét, Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế, các bệnh viện 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tích cực triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh, cấp cứu Điều trị bệnh nhân hạn chế tối đa số mắc và tử vong; tăng cường các hoạt động giám sát, kiểm dịch y tế tại các cửa khẩu để ngăn chặn dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm xâm nhập vào nước ta.

4. Một số hoạt động phòng chống dịch cụ thể

4.1. Công tác phòng chống dịch bệnh Ebola, MERS-CoV

Trong năm 2015, mặc dù tình hình dịch bệnh nguy hiểm như MERS-CoV, Ebola tiếp tục diễn biến phức tạp, công tác kiểm dịch y tế đã góp phần tích cực ngăn chặn dịch bệnh truyền nhiễm mới nổi không xâm nhập vào nước ta.

- Hàng ngày theo dõi tình hình dịch bệnh trên thế giới thông qua đơn vị đầu mối IHR và các nguồn thông tin từ các nước, tổng hợp, báo cáo kịp thời Chính phủ về các hoạt động phòng chống dịch bệnh MERS-CoV, đề xuất các biện pháp phòng chống phù hợp.

- Tổ chức giám sát 100% hành khách, phương tiện cũng như hàng hóa nhập cảnh, đặc biệt các đối tượng xuất phát từ vùng dịch bệnh đang lưu hành để kiểm tra sàng lọc, phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh, tổ chức cách ly kịp thời.

+ Kiểm dịch y tế đối với người: Trong năm 2015, trên toàn quốc kiểm tra giám sát được trên 10.250.000 lượt hành khách nhập cảnh qua các cửa khẩu. Trong đó đã phát hiện 57 trường hợp nghi ngờ có biểu hiện sốt về từ vùng dịch, tất cả đều âm tính với MERS-CoV.

+ Kiểm dịch y tế đối với phương tiện vận tải: Năm 2015 đã kiểm tra được: 410.200 lượt phương tiện đường bộ; 60.050 lượt tàu bay và 35.520 lượt tàu biển xuất nhập cảnh qua các cửa khẩu quốc tế.

- Tổ chức họp Văn phòng EOC với các chuyên gia của WHO, FAO, USCDC, USAID và các đơn vị liên quan để đánh giá nguy cơ về dịch bệnh MERS-CoV, Ebola để ứng phó dịch bệnh.

- Tổ chức các cuộc họp thường kỳ và khẩn cấp Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch bệnh để cung cấp thông tin cập nhật, bàn các giải pháp, hoạt động phối hợp liên ngành phòng chống dịch và ứng phó kịp thời, hiệu quả với các diễn biến tình hình dịch bệnh Ebola, MERS-CoV.

- Ban hành các Công văn, công điện gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị tăng cường công tác phòng chống lây nhiễm MERS-CoV.

- Xây dựng các tài liệu truyền thông phòng chống MERS-CoV, phối hợp với Tổng cục Hàng không, Ban Quản lý cửa khẩu để bố trí các khuyến cáo hành khách nhập cảnh về các biện pháp theo dõi và phòng chống bệnh MERS-CoV tại các cửa khẩu quốc tế.

- Tổ chức giám sát chặt chẽ người nhập cảnh tại cửa khẩu, đặc biệt đối với người đến từ vùng có dịch, phát hiện sớm trường hợp nghi mắc, xử lý ổ dịch không để xâm nhập vào Việt Nam.

- Tổ chức diễn tập phòng chống bệnh do vi rút Ebola tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất, sân bay quốc tế Nội Bài, Đà Nẵng; sẵn sàng tiếp nhận, thu dung Điều trị bệnh nhân Ebola tại Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương.

- Thành lập 04 Đội đáp ứng nhanh phòng, chống dịch bệnh do vi rút Ebola tại miền Bắc, miền Trung, miền Nam và khu vực Tây Nguyên.

- Nâng cao năng lực phòng xét nghiệm tại Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Viện Pasteur thành phố Hồ Chí Minh đảm bảo năng lực xét nghiệm vi rút Ebola, cúm A(H7N9), MERS-CoV.

- Tổ chức các khóa tập huấn cho cán bộ y tế tuyến tỉnh về hướng dẫn giám sát, Điều trị, phòng chống lây nhiễm vi rút Ebola, MERS-CoV.

- Triển khai áp dụng khai báo y tế phòng chống bệnh do vi rút Ebola và MERS-CoV đối với các khách nhập cảnh từ các quốc gia có dịch bệnh.

- Thiết lập đường dây nóng để kịp thời tư vấn cho người dân các biện pháp phát hiện và phòng ngừa bệnh, cũng như nhận thông tin của các hành khách đi trên chuyến bay của các đối tượng nguy cơ.

4.2. Công tác phòng chống dịch bệnh do vi rút Zika

- Thường xuyên phối hợp với WHO, Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật Hoa Kỳ (USCDC) cập nhật thông tin về tình hình dịch bệnh do vi rút Zika. Văn phòng Đáp ứng dịch khẩn cấp của Bộ Y tế (EOC) đã tổ chức họp với WHO, USCDC và các đơn vị liên quan để đánh giá nguy cơ, tình hình dịch bệnh và đề xuất các biện pháp phòng chống phù hợp.

- Xây dựng, tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch phòng chống bệnh do vi rút Zika ban hành kèm theo Quyết định số 460/KH-BYT ngày 05/02/2016 của Bộ Y tế.

- Ban hành Quyết định số 363/QĐ-BYT ngày 02/02/2016 về việc hướng dẫn giám sát và phòng chống bệnh do vi rút Zika.

- Ban hành Quyết định số 439/QĐ-BYT ngày 05/02/2016 về việc hướng dẫn chẩn đoán và Điều trị bệnh do vi rút Zika.

- Tăng cường các hoạt động giám sát dịch bệnh tại cửa khẩu, cơ sở y tế và cộng đồng để phát hiện sớm nhất ca bệnh đầu tiên nếu có nhằm khoanh vùng xử lý kịp thời. Bộ Y tế đã giao cho các Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur thực hiện việc xét nghiệm xác định vi rút Zika.

- Ngày 02/02/2016, Bộ Y tế tổ chức họp Ban chỉ đạo phòng chống dịch do vi rút Zika và các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trong dịp tết Nguyên Đán và mùa Đông Xuân với các Bộ, ngành liên quan, các tổ chức quốc tế để triển khai các biện pháp giám sát và phòng chống.

- Ngày 31/01/2016, Bộ Y tế đã có Công điện số 77/CĐ-BYT gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường công tác phòng chống dịch bệnh do vi rút Zika.

- Đẩy mạnh các hoạt động truyền thông về tình hình dịch bệnh do vi rút Zika trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân được biết và chủ động phòng bệnh. Khuyến cáo người đi từ vùng dịch về tự theo dõi sức khỏe trong vòng 12 ngày và nếu có diễn biến bất thường về sức khỏe đến ngày cơ sở y tế để được khám, xét nghiệm chẩn đoán và tư vấn Điều trị. Đồng thời khuyến cáo người dân hạn chế đi đến vùng dịch Zika khi không cần thiết, đặc biệt đối với phụ nữ mang thai, những người dự định có thai trong vòng 6 tháng tới. Cập nhật danh sách các quốc gia và vùng lãnh thổ đang có dịch lưu hành trên trang web của Bộ Y tế và của Cục Y tế dự phòng.

- Tổ chức thường trực phòng chống dịch tại các đơn vị y tế dự phòng và Điều trị, sẵn sàng hỗ trợ địa phương triển khai các biện pháp phòng chống dịch bệnh.

- Chuẩn bị sẵn sàng nguồn lực cho công tác phòng chống dịch bao gồm: nhân lực, trang thiết bị, phương tiện, thuốc, hóa chất, giường bệnh, sinh phẩm, hóa chất.

4.3. Công tác phòng chống dịch cúm A(H7N9), cúm A(H5N1), cúm A(H5N6)

Dịch cúm A(H7N9), cúm A(H5N6) ghi nhận trên người tại Trung Quốc rải rác trong năm 2015, Bộ Y tế đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành ngăn chặn thành công không để lây lan vào Việt Nam.

- Tiếp tục thực hiện Công điện số 133/CĐ-TTg ngày 23/01/2014 về việc tăng cường công tác phòng, chống dịch cúm gia cầm lây lan qua biên giới, Công điện số 200/CĐ-TTg ngày 14/02/2014 về việc tập trung phòng, chống dịch cúm gia cầm và các chủng vi rút cúm gia cầm lây sang người.

- Xây dựng Kế hoạch hành động phòng chống các chủng vi rút cúm mới nổi và tái nổi tại Việt Nam ban hành kèm theo Quyết định số 1067/QĐ-BYT ngày 30/3/2015 của Bộ Y tế.

- Xây dựng kế hoạch phòng, chống dịch cúm A(H7N9), triển khai thực hiện các hướng dẫn chẩn đoán, Điều trị, giám sát và lấy mẫu bệnh phẩm.

- Phối hợp với các Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai thực hiện quyết liệt các Công điện của Thủ tướng Chính phủ về việc phòng, chống dịch cúm gia cầm A(H7N9) và A(H5N1).

- Theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh trong nước và thế giới, chỉ đạo Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh/thành phố tiếp tục các hoạt động tăng cường giám sát và phát hiện sớm các trường hợp mắc, sự biến chủng của vi rút và xử lý kịp thời ổ dịch.

- Bộ Y tế đã có Công văn số 8680/BYT-DP ngày 11/11/2015 gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường công tác phòng chống cúm gia cầm lây sang người.

- Cục Y tế dự phòng liên tục có các Công điện về việc tăng công tác phòng, chống cúm A(H5N1), cúm A(H5N6) lây sang người khi ghi nhận các ổ dịch cúm trên gia cầm tại các tỉnh Vĩnh Long, Lâm Đồng, Đắk Lắk, Cần Thơ, Cà Mau, Bà Rịa - Vũng Tàu, Lai Châu, Nam Định, Ninh Thuận, Nghệ An, Quảng Ngãi, Tuyên Quang, Thái Bình, Thanh Hóa, Nam Định.

- Tổ chức và duy trì giám sát cúm tại các Điểm giám sát trọng Điểm quốc gia để đánh giá sự lưu hành và theo dõi sự biến đổi gen, tính kháng thuốc của vi rút cúm để đưa ra các giải pháp trong công tác phòng chống và Điều trị. Hoạt động được lồng ghép với giám sát trọng Điểm bệnh truyền nhiễm gây dịch.

- Phối hợp với ngành thú y trong việc phát hiện sớm bệnh cúm gia cầm để xử lý kịp thời, tránh lây sang người và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về vận chuyển, giết mổ và sử dụng gia cầm nghi bị bệnh cúm, gia cầm không rõ nguồn gốc.

- Tổ chức Hội thảo về tăng cường giám sát và phòng chống dịch cúm A(H7N9) để xây dựng cơ chế chia sẻ thông tin giữa y tế và thú y các tuyến, triển khai thực hiện đáp ứng chung giữa hai ngành.

- Phối hợp với Cục Thú y thành lập các đoàn công tác liên ngành giám sát, kiểm tra công tác phòng, chống dịch bệnh cúm A(H5N1), cúm A(H7N9) trên gia cầm và trên người tại các tỉnh, thành phố trọng Điểm.

4.4. Công tác phòng, chống bệnh tay chân miệng

- Giám sát chặt chẽ, phát hiện sớm và xử lý kịp thời; đánh giá xu hướng của bệnh; phân tích các đặc Điểm dịch tễ học, vi rút học, đánh giá các yếu tố nguy cơ để đề xuất các biện pháp giảm mắc phù hợp. Chỉ đạo các tỉnh, thành phố có xu hướng gia tăng số mắc tập trung nguồn lực tăng cường công tác phòng chống bệnh tay chân miệng.

- Tăng cường năng lực cho bệnh viện các tuyến, phân tuyến Điều trị, tập trung cho 5 đơn vị huấn luyện và Điều trị tại 5 bệnh viện đã được phân công. Rà soát năng lực Điều trị, hồi sức cấp cứu Nhi của các đơn vị Điều trị trên phạm vi toàn quốc, tiếp tục triển khai quyết liệt việc thành lập các đơn nguyên Điều trị tại tuyến tỉnh, huyện.

- Tổ chức các lễ phát động chiến dịch truyền thông Rửa tay với xà phòng để phòng chống bệnh tại tỉnh Ninh Thuận ngày 11 tháng 10 năm 2015. Các tỉnh, thành phố triển khai lễ phát động hưởng ứng tại các quận huyện, thị xã.

- Chuẩn bị đầy đủ hóa chất khử khuẩn, thiết bị, vật tư chuyên dụng sẵn sàng triển khai các hoạt động chống dịch, Điều trị cấp cứu bệnh nhân.

4.5. Công tác chỉ đạo phòng, chống sốt xuất huyết

- Từ đầu năm 2015, Bộ Y tế đã xây dựng kế hoạch phòng chống sốt xuất huyết năm 2015 của Dự án phòng, chống một số bệnh có tính chất nguy hiểm đối với cộng đồng thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia y tế giai đoạn 2016 - 2020. Hướng dẫn các địa phương xây dựng kế hoạch.

- Tham mưu ban hành Thủ tướng Chính phủ có Công điện số 1632/CĐ-TTg ngày 11/9/2015, chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố, các Bộ, ngành liên quan chỉ đạo tăng cường công tác phòng chống sốt xuất huyết.

- Theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh và kịp thời ban hành công điện và công văn gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố, chỉ đạo gửi Sở Y tế, Trung tâm Y tế dự phòng, bệnh viện 63 tỉnh/thành phố về việc tăng cường triển khai các hoạt động phòng chống sốt xuất huyết ngay từ đầu mùa dịch, đặc biệt trong các tháng cao Điểm.

+ Công điện số 1403/CĐ-BYT ngày 09/3/2015 của Bộ Y tế gửi các tỉnh, thành phố đề nghị triển khai công tác phòng chống sốt xuất huyết và tay chân miệng trước mùa dịch.

+ Công văn số 2475/BYT-DP gửi các Viện Vệ sinh dịch tễ, Viện Pasteur, Giám đốc Bệnh viện, Viện có giường bệnh trực thuộc Bộ Y tế về việc tăng cường công tác giám sát và Điều trị bệnh sốt xuất huyết.

+ Công điện số 300/CĐ-BYT ngày 17/4/2015 của Bộ Y tế gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường công tác phòng chống bệnh sốt xuất huyết.

+ Công văn số 3149/BYT-DP ngày 15/5/2015 của Bộ Y tế gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đề nghị tổ chức hoạt động hưởng ứng “Ngày ASEAN phòng, chống SXH” lần thứ 5, năm 2015.

+ Công văn số 5707/BYT-DP ngày 06/8/2015 của Bộ Y tế gửi Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu về việc xử lý hố ga ngăn mùi phòng, chống bệnh sốt xuất huyết.

+ Công văn số 5708/BYT-DP ngày 06/8/2015 của Bộ Y tế gửi Bộ Khoa học và Công nghệ về việc đánh giá tác động phòng, chống bệnh sốt xuất huyết.

+ Công văn số 6448/BYT-DP ngày 31/8/2015 của Bộ Y tế gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trọng Điểm đề nghị tiếp tục chỉ đạo tăng cường công tác phòng chống bệnh sốt xuất huyết khi vào mùa dịch.

+ Công văn số 7178/BYT-DP ngày 28/9/2015 của Bộ Y tế gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường phòng, chống bệnh sốt xuất huyết.

+ Công văn số 225/KCB-NV ngày 11/3/2015 của Cục Quản lý Khám, chữa bệnh gửi Giám đốc Bệnh viện, Viện có giường bệnh trực thuộc Bộ Y tế, Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Y tế các Bộ, ngành về việc tăng cường công tác Điều trị sốt xuất huyết.

+ Công văn số 475/DP-DT ngày 13/5/2015 của Cục Y tế dự phòng gửi Giám đốc Sở Y tế tỉnh Sóc Trăng về việc tăng cường công tác phòng, chống bệnh sốt xuất huyết.

+ Công văn số 1050/DP-DT ngày 31/8/2015 của Cục Y tế dự phòng gửi Giám đốc Sở Y tế các tỉnh, thành phố về việc phối hợp với các đơn vị quân đội đóng trên địa bàn trong công tác phòng, chống bệnh sốt xuất huyết khi vào mùa dịch.

+ Công văn số 808/DP-DT ngày 17/7/2015 của Cục Y tế dự phòng gửi Cục Quân Y, Bộ Quốc phòng đề nghị chỉ đạo các đơn vị quân đội phối hợp, hỗ trợ các địa phương trên địa bàn đóng quân triển khai phòng chống sốt xuất huyết.

+ Công văn số 808/DP-DT ngày 17/7/2015 của Cục Y tế dự phòng gửi Cục Quân y, Bộ Quốc phòng về phối hợp phòng, chống sốt xuất huyết.

- Ngày 14/4/2015, Tổ chức Hội nghị tăng cường công tác phòng chống sốt xuất huyết  2015 cho các tỉnh khu vực miền Nam và các tỉnh trọng Điểm khu vực miền Bắc, miền Trung và Tây Nguyên tại Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh.

- Tổ chức Mít tinh hưởng ứng ngày ASEAN phòng, chống sốt xuất huyết tại cấp quốc gia tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày 14/6/2015.

- Ngày 23/8/2015, tổ chức hội nghị họp bàn về tăng cường công tác phòng chống SXH các tỉnh khu vực miền Nam tại TP. Hồ Chí Minh.

- Ngày 03/9/2015, Họp Ban chỉ đạo phòng chống dịch TP. Hà Nội triển khai các biện pháp phòng chống, ứng phó với bệnh dịch sốt xuất huyết.

- Tổ chức Hội nghị tăng cường công tác phòng, chống sốt xuất huyết lần thứ 3 ngày 16/10/2015 tại Viện Pasteur TP. Hồ Chí Minh và Chiến dịch mẫu diệt lăng quăng tại tỉnh Bình Dương ngày 16/10/2015.

- Tổ chức hội nghị chia sẻ kinh nghiệm phòng, chống bệnh sốt xuất huyết tại Thành phố Hồ Chí Minh ngày 21/12/2015.

- Phối hợp với các ngành: Giáo dục và Đào tạo, Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Quốc phòng, Công an, Giao thông vận tải, Phụ nữ, Nông dân ... tổ chức các hoạt động truyền thông, nâng cao năng lực cán bộ và các hoạt động khác liên quan đến công tác phòng, chống sốt xuất huyết.

- Tăng cường năng lực cho bệnh viện các tuyến, bệnh viện trung ương Điều trị các trường hợp rất nặng; bệnh viện tuyến tỉnh Điều trị các trường hợp nặng, bệnh viện huyện Điều trị các trường hợp thông thường.

- Tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ y tế dự phòng, cán bộ làm công tác Điều trị và mạng lưới Cộng tác viên về các nội dung hướng dẫn giám sát, phòng chống dịch, hướng dẫn chẩn đoán Điều trị.

- Chuẩn bị cơ sở vật chất, trang thiết bị, thuốc và dịch truyền tại các cơ sở Điều trị để sẵn sàng thu dung, cách ly Điều trị bệnh nhân sốt xuất huyết như hóa chất, máy phun hóa chất, dụng cụ Điều tra bọ gậy phục vụ công tác phòng chống sốt xuất huyết, máy ly tâm, các test xét nghiệm phục vụ công tác chẩn đoán, Điều trị bệnh sốt xuất huyết.

- Xây dựng bộ chỉ số theo dõi, đánh giá chương trình phòng chống sốt xuất huyết, tổ chức thử nghiệm bộ chỉ số sốt xuất huyết tại tỉnh Thái Bình, Khánh Hòa, Kiên Giang, Đắk Lắk trong tháng 11 và 12 năm 2015.

- Triển khai kế hoạch Đánh giá việc sử dụng hóa chất diệt ấu trùng (sumilarv) của dự án Phòng chống một số bệnh có tính chất nguy hiểm đối với cộng đồng (phòng chống sốt xuất huyết) thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia về Y tế năm 2015 tại Hà Nội, Hải Phòng, Hà Tĩnh, Thái Bình, Nghệ An trong tháng 12 năm 2015.

- Thành lập Hội đồng đánh giá, đề xuất danh Mục hóa chất sử dụng trong phòng, chống sốt xuất huyết giai đoạn 2016-2018.

4.6. Phòng, chống bệnh dại

-Tổ chức hội thảo y tế - nông nghiệp về phòng, chống lây truyền bệnh từ động vật sang người, dự kiến tổ chức từ 25-26/8/2015.

- Phối hợp với Cục Thú y - Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức hoạt động phối hợp trong phòng chống bệnh dại tại các tỉnh có số tử vong do bệnh dại cao và thực hiện tập huấn liên ngành một số nội dung trong Nghị định số 05/2007/NĐ-CP về Phòng chống bệnh dại ở động vật.

- Giám sát các trường hợp tử vong do bệnh dại trên phạm vi toàn quốc, Điều tra các bệnh nhân tử vong do bệnh dại. Triển khai giám sát Điểm theo dõi sự lưu hành của vi rút dại trên động vật tại đàn chó, lấy mẫu bệnh phẩm trên chó ở các tỉnh có tỷ lệ mắc cao.

- Phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức hưởng ứng Ngày thế giới phòng chống bệnh dại năm 2015 tại Thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam ngày 25-26/9/2015.

- Tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát tăng hỗ trợ kỹ thuật cho các tỉnh có số trường hợp tử vong cao tại miền Bắc nhằm nâng cao chất lượng khám, chỉ định tiêm, kỹ thuật tiêm, bảo quản vắc xin, theo dõi và xử lý kịp thời các phản ứng sau tiêm vắc xin và huyết thanh kháng dại tại các Điểm tiêm phòng dại.

4.7. Phòng chống bệnh sốt rét

- Giám sát chặt chẽ tình hình bệnh sốt rét, triển khai thực hiện giám sát trọng Điểm bệnh sốt rét, nghiên cứu tình hình sốt rét kháng thuốc để đưa ra các giải pháp trong công tác phòng chống dịch bệnh và ngăn chặn sốt rét kháng thuốc.

- Xây dựng và triển khai các kế hoạch phòng chống sốt rét năm 2015 và chỉ đạo các địa phương triển khai công tác phòng, chống sốt rét.

- Xây dựng dự thảo hướng dẫn giám sát và phòng, chống bệnh sốt rét.

- Đẩy mạnh thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia phòng chống sốt rét, giám sát, phát hiện, chẩn đoán sớm và Điều trị kịp thời, quản lý trường hợp mắc bệnh, đặc biệt đối với người dân thường xuyên đi rừng, ngủ rẫy.

- Quyết định số 3027/QĐ-BYT ngày 21/7/2015 phê duyệt kết quả phân vùng dịch tễ sốt rét tại Việt Nam năm 2014.

- Tổ chức hội thảo đánh giá quá trình thực hiện chiến lược quốc gia loại trừ sốt rét giai đoạn 2011-2015 ngày 7/4/2015.

- Tổ chức hội thảo đầu tư bền vững cho công tác phòng chống sốt rét ngày 13/5/2015.

- Triển khai thực hiện dự án sáng kiến phòng chống sốt rét tại 14 tỉnh trọng Điểm.

- Tham gia xây dựng lộ trình loại trừ bệnh sốt rét khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

- Tổ chức các Đoàn giám sát công tác phòng chống sốt rét tại các tỉnh, thành phố có số mắc cao, 17/3/2015 về việc công tác phòng chống bùng phát sốt rét năm 2015.

- Làm việc với Sở Y tế Bình Phước ngày 13/6/2015 kiểm tra công tác phòng chống sốt rét.

4.8. Phòng chống bệnh liên cầu lợn

- Theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh và kịp thời chỉ đạo các tỉnh, thành phố có ghi nhận các trường hợp mắc tăng cường triển khai các hoạt động xử lý ổ dịch, kịp thời lấy mẫu, xét nghiệm chẩn đoán xác định.

- Phối hợp chặt chẽ với ngành nông nghiệp trong việc chia sẻ thông tin về tình hình dịch bệnh và phối hợp trong Điều tra, xử lý ổ dịch trên động vật và trên người.

- Tuyên truyền về bệnh liên cầu lợn để chủ động áp dụng các biện pháp phòng chống, tập trung vào nhóm có nguy cơ mắc bệnh cao như người chăn nuôi, vận chuyển, giết mổ lợn, bán thịt lợn tươi sống và những người nội trợ trực tiếp chế biến sản phẩm tươi sống từ lợn.

4.9. Tiêm chủng vắc xin phòng bệnh

- Kịp thời tham mưu, ban hành chỉ thị và công văn chỉ đạo các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur, Sở Y tế, Trung tâm Y tế dự phòng 63 tỉnh/thành phố tăng cường triển khai công tác tiêm chủng, đặc biệt là tiêm vắc xin phòng chống dịch sởi và tiêm vét vắc xin sởi, nâng cao tỷ lệ tiêm chủng vắc xin viêm gan B liều sơ sinh, tăng cường tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản ... Tăng cường quản lý tiêm chủng dịch vụ và an toàn tiêm chủng.

- Tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành các Chỉ thị triển khai tiêm phòng vắc xin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng.

- Đẩy mạnh thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia tiêm chủng mở rộng: tổ chức, duy trì và nâng cao công tác an toàn tiêm chủng các loại vắc xin, tỷ lệ tiêm đạt tỷ lệ cao cho các đối tượng trong diện tiêm chủng mở rộng.

- Tháng 3 năm 2015, triển khai vắc xin phối hợp phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi/viêm màng não do vi khuẩn Hib (Quinvaxem) tại các Điểm tiêm chủng dịch vụ. Cùng với tăng cường công tác truyền thông đến các bậc cha mẹ, hoạt động này đã góp phần đảm bảo việc trẻ được tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch trước xu hướng chờ đợi vắc xin tương tự tại các cơ sở tiêm chủng dịch vụ.

- Hoàn thành chiến dịch tiêm vắc xin sởi - rubella, khống chế thành công dịch sởi tại Việt Nam. Từ tháng 5 năm 2015, vắc xin sởi - rubella được đưa vào tiêm chủng thường xuyên cho trẻ em 18 tháng tuổi.

- Triển khai tiêm vắc xin phòng bệnh Viêm não Nhật Bản bắt đầu được triển khai trong Tiêm chủng thường xuyên trên cả nước từ tháng 6 năm 2015. Trước đó, vắc xin này chỉ được triển khai dưới hình thức chiến dịch hàng năm cho những trẻ trên 1 tuổi.

- Tổ chức hội thi “Kỹ năng tuyên truyền, tư vấn và thực hành tiêm chủng giỏi” tại tỉnh Thái Bình trong tháng 11 năm 2015, nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng thực hành tiêm chủng cho đội ngũ cán bộ làm công tác tiêm chủng tại địa phương cũng như hiểu biết của các bậc cha mẹ đối với vai trò và lợi ích của tiêm chủng phòng bệnh.

- Tăng cường hoạt động truyền thông an toàn tiêm chủng trên truyền hình, báo chí và báo mạng, tổ chức hội thảo về truyền thông nguy cơ cho các báo để chủ động cung cấp và tin chính xác.

- Tăng cường công tác giám sát phản ứng sau tiêm chủng, phát hiện sớm và Điều trị kịp thời các trường hợp phản ứng sau tiêm chủng, hướng dẫn việc theo dõi và xử trí các phản ứng sau tiêm chủng cho các bà mẹ đặc biệt là vùng sâu, vùng xa.

- Thành lập các đoàn công tác kiểm tra công tác tiêm chủng. Phát hiện sớm và xử lý các trường hợp tai biến nặng sau tiêm, báo cáo Lãnh đạo Bộ Y tế và thông báo cho các cơ quan chức năng liên quan phản ứng sau tiêm chủng tại các tỉnh/thành phố.

- Ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác báo cáo tiêm chủng (xây dựng trang thông tin điện tử về tiêm chủng).

4.9. Công tác kiểm dịch y tế biên giới

- Bộ Y tế ban hành Quyết định số 307/QĐ-BYT ngày 28/01/2015 về việc phê duyệt Kế hoạch phòng chống bệnh truyền nhiễm mới nổi và các sự kiện y tế công cộng tại Việt Nam giai đoạn 2015-2016.

- Phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới và các Bộ, ngành liên quan tổ Hội thảo đánh giá năng lực cơ bản của Quốc gia thực hiện IHR tại Hà Nội: kết quả cho thấy Việt Nam tiếp tục bảo đảm các năng lực cơ bản thực hiện IHR trong năm 2015.

- Công văn gửi Bộ Y tế gửi UBND, Sở Y tế, các đơn vị Kiểm dịch y tế các tỉnh/thành phố về việc xây dựng và triển khai các hoạt động phòng chống MERS-CoV và các dịch bệnh truyền nhiễm tại cửa khẩu.

- Công văn Bộ Y tế gửi các Bộ/ngành liên quan, các đơn vị kiểm dịch y tế tại các cửa khẩu các tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương về việc áp dụng Khai báo y tế tại các cửa khẩu quốc tế đối với dịch bệnh Ebola và MERS-CoV.

- Công văn Cục Y tế dự phòng gửi Cục Hàng không về việc bố trí khu vực cách ly tại các cửa khẩu hàng không.

- Chỉ đạo các đơn vị kiểm dịch y tế tham gia cơ chế hải quan điện tử tại các cảng biển quốc tế.

- Chỉ đạo Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế Quảng Trị tham gia cơ chế một cửa một lần dừng tại cửa khẩu quốc tế.

- Kịp thời đánh giá các sự kiện y tế công cộng trong nước để báo cáo Lãnh đạo Bộ Y tế xem xét báo cáo Cơ quan đầu mối IHR của WHO; trong năm 2015 không có sự kiện y tế công cộng được cộng đồng quốc tế quan tâm phải báo cáo.

4.10. Các hoạt động phòng chống dịch khác

- Bộ Y tế thường xuyên chỉ đạo các tỉnh, thành phố triển khai kịp thời các hoạt động phòng chống các bệnh dịch lưu hành tại Việt Nam:

+ Chỉ đạo tiếp tục triển khai Kế hoạch phòng, chống dịch bệnh sởi năm 2014 - 2015 (Ban hành kèm theo Quyết định số 4554/QĐ-BYT ngày 03 tháng 11 năm 2014 của Bộ trưởng Bộ Y tế).

+ Công văn số 726/BYT-DP ngày 30/01/2015 gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường phòng, chống dịch bệnh ho gà.

+ Công điện số 1225/CĐ-BYT ngày 26/02/2015 gửi Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh sau Tết và mùa lễ hội năm 2015.

+ Công điện số 3151/BYT-DP ngày 15/5/2015 gửi Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh mùa hè.

+ Công văn số 237/DP-DT ngày 17/3/2015 gửi Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh về việc tăng cường phòng, chống bệnh do não mô cầu.

+ Công văn số 291/DP-DT ngày 30/3/2015 gửi Giám đốc Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh về việc tăng cường phòng, chống bệnh thủy đậu.

+ Công văn số 818/DP-DT ngày 20/7/2015 gửi Giám đốc Sở Y tế Bắc Ninh về việc tăng cường phòng, chống bệnh do não mô cầu.

+ Công điện số 784/CĐ-DP ngày 15/7/2015 gửi Giám đốc Sở Y tế Quảng Nam về việc tăng cường phòng, chống bệnh bạch hầu.

+ Công điện số 22/CĐ-DP ngày 31/7/2015 gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường phòng, chống bệnh bạch hầu.

+ Công văn số 533/DP-DT ngày 27/5/2015 gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố về việc tăng cường phòng, chống viêm não vi rút và viêm não Nhật Bản.

+ Công văn số 759/DP-DT ngày 07/7/2015 gửi Giám đốc Sở Y tế Yên Bái về việc tăng cường phòng, chống bệnh tiêu chảy.

- Ban hành các công văn liên quan đến quản lý an toàn sinh học, hướng dẫn, đôn đốc thẩm định cấp giấy chứng nhận phòng xét nghiệm đạt tiêu chuẩn an toàn sinh học cấp I, II tại các tỉnh, thành phố.

- Xây dựng Kế hoạch tăng cường ATSH giai đoạn 2015 - 2020. Tham mưu thành lập Ban Điều hành củng cố và phát triển mạng lưới xét nghiệm bệnh truyền nhiễm của Bộ Y tế. Hiện nay, Việt Nam đã được Tổ chức Y tế thế giới công nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng Hệ thống quản lý quốc gia về vắc xin.

- Tăng cường quản lý hoạt động xét nghiệm và an toàn phòng xét nghiệm để phù hợp theo các quy định về an toàn phòng xét nghiệm theo các cấp độ và cấp giấy chứng nhận đạt chuẩn.

- Xây dựng định nghĩa trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm theo danh Mục các bệnh truyền nhiễm quy định tại Luật phòng chống bệnh truyền nhiễm.

- Tổ chức hội thảo về xây dựng kế hoạch tổng thể về các hoạt động hợp tác An ninh Y tế toàn cầu tại Việt Nam ngày 14-15/7/2015.

- Tổ chức diễn tập ứng phó khẩn cấp với sự kiện y tế công cộng ngày 13/8/2015 tại Văn phòng đáp ứng khẩn cấp phòng chống dịch bệnh (EOC).

- Tổ chức Hội thảo về kết quả triển khai chương trình đào tạo dịch tễ học thực địa (FETP) tại Việt Nam giai đoạn 2011-2015 với sự tham gia của các chuyên gia ngành y tế trong nước và quốc tế tại Hà Nội ngày 11-12/8/2015.

- Tổ chức Hội nghị xây dựng kế hoạch Chương trình dịch tễ học thực địa giai đoạn 2016-2020 ngày 23/9/2015.

- Tổ chức hội thảo rà soát hoạt động đánh giá nguy cơ thông qua triển khai sử dụng thông tin giám sát dựa trên sự kiện (EBS) tại Hà Nội ngày 24/9/2015.

- Tổ chức Đoàn thanh tra công tác báo cáo bệnh truyền nhiễm tại Đà Nẵng ngày 01-03/12/2015.

- Ban hành Niên giám thống kê bệnh truyền nhiễm 2014.

- Khảo sát, đánh giá và xây dựng Hướng dẫn dự trữ các mặt hàng phục vụ công tác chống dịch khẩn cấp tại 63 tỉnh, thành phố.

- Hỗ trợ vật tư hóa chất cho các địa phương sẵn sàng phòng chống dịch bệnh.

- Thành lập các đoàn kiểm tra, giám sát tình hình bệnh dịch sau lũ lụt tại các tỉnh bị ảnh hưởng. Hướng dẫn chỉ đạo, đôn đốc địa phương chủ động triển khai các hoạt động phòng chống dịch bệnh, không để xảy ra dịch bệnh truyền nhiễm sau bão lụt.

5. Quản lý Điều trị bệnh nhân

- Tiếp tục tổ chức triển khai Kế hoạch tăng cường công tác Điều trị phòng, chống bệnh Sởi, Tay chân miệng, sốt xuất huyết và một số bệnh dịch mới nổi năm 2014 (Ban hành kèm theo Quyết định số 4900/QĐ-BYT ngày 30/5/2014).

- Xây dựng, cập nhật các hướng dẫn chẩn đoán, Điều trị, phòng lây nhiễm một số bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và mới nổi: MERS-CoV.

- Xây dựng hướng dẫn chẩn đoán, Điều trị, phòng lây nhiễm một số bệnh thường gặp ở trẻ em bao gồm các bệnh truyền nhiễm.

- Duy trì, củng cố các đơn vị huấn luyện lâm sàng Điều trị bệnh truyền nhiễm nguy hiểm và mới nổi tại các bệnh viện tuyến cuối: Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương, Bệnh viện Nhi trung ương, Bệnh viện Nhi đồng 1, Bệnh viện Nhi đồng 2 TP. Hồ Chí Minh, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP. Hồ Chí Minh.

- Chỉ đạo đôn đốc tất cả cơ sở khám chữa bệnh trong hệ thống Điều trị từ Trung ương đến địa phương trong công tác Điều trị phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm, chuẩn bị đầy đủ thuốc, trang thiết bị hồi sức cấp cứu và các phương tiện cần thiết để sẵn sàng tiếp nhận, cấp cứu và Điều trị bệnh nhân.

- Tăng cường năng lực cho bệnh viện các tuyến, phân tuyến Điều trị, bệnh viện trung ương Điều trị các trường hợp rất nặng; bệnh viện tuyến tỉnh Điều trị các trường hợp nặng, bệnh viện huyện Điều trị các trường hợp thông thường.

- Thực hiện triệt để việc kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện, phòng chống lây nhiễm chéo đối với bệnh nhân đến khám và Điều trị.

- Tổ chức các đội Điều trị cấp cứu cơ động để hỗ trợ tuyến dưới.

- Tập huấn cho cán bộ hệ Điều trị về tiếp nhận, cách ly, Điều trị cấp cứu bệnh nhân, chủ động chuẩn bị giường bệnh, có kế hoạch duy trì hoạt động thường xuyên của bệnh viện khi có trường hợp mắc bệnh nguy hiểm (Ebola, MERS-CoV, cúm A/H7N9) xâm nhập hoặc khi dịch bệnh bùng phát.

6. Truyền thông phòng chống dịch bệnh

- Chủ động cung cấp thông tin về tình hình dịch bệnh và các biện pháp phòng chống, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan thông tấn báo chí, truyền hình, truyền thanh, báo viết, tổ chức tuyên truyền, cập nhật kiến thức cho người dân về các biện pháp phòng chống dịch bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng, cúm, dại các biện pháp an toàn thực phẩm, vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe nhân dân.

- Tổ chức họp báo về tình hình dịch bệnh, tham gia các diễn đàn, trả lời trực tuyến về các bệnh dịch truyền nhiễm đang được cộng đồng quan tâm.

- Thường xuyên xây dựng, cập nhật các khuyến cáo phòng chống dịch bệnh, đăng tin trên website của các cơ quan Bộ Y tế.

- Xây dựng các video clip về khuyến cáo phòng chống Ebola, MERS-CoV, cúm A(H7N9) để phát cho các tỉnh tuyên truyền phòng chống dịch bệnh.

- Tổ chức tập huấn cho các phóng viên Báo, Đài về các khuyến cáo phòng, chống bệnh truyền nhiễm gây dịch.

- Tăng cường công tác truyền thông, truyền thông nguy cơ, giáo dục sức khỏe, phổ biến kiến thức về các biện pháp phòng bệnh, vệ sinh môi trường tại nơi có nguy cơ cao, nơi tập trung đông người: trường học, khu công nghiệp.

- Chỉ đạo các địa phương tổ chức các hoạt động truyền thông ngay từ đầu mùa dịch và tăng cường truyền thông nguy cơ tại các địa phương có nguy cơ xảy ra dịch bệnh.

- Thực hiện hướng dẫn diệt muỗi, diệt loăng quăng, bọ gậy tại các hộ gia đình thông qua mạng lưới cộng tác viên. Huy động chính quyền địa phương và các ban ngành, đoàn thể tham gia chiến dịch vệ sinh môi trường phòng, chống sốt xuất huyết.

- Tổ chức truyền thông phòng chống dịch bệnh, cung cấp thông tin cho người dân và các cơ quan báo đài, tổ chức truyền thông với các hình thức tọa đàm, TV spots, Radio spot, trên VTV 1,2,3,5,9, O2TV, HVTV, các đài truyền hình địa phương, VOV 1,2, VOV Giao thông và trên các báo: Vietnamnet, Thanh niên, Tuổi trẻ, Người lao động, Cổng thông tin điện tử Chính phủ, Báo điện tử Đại biểu nhân dân.

- Xây dựng thông điệp (phát thanh và truyền hình, tờ gấp, Poster) truyền thông phòng chống bệnh cúm, bệnh Liên cầu lợn, bệnh tay chân miệng, bệnh sốt xuất huyết, MERS-CoV, Ebola.

- Xây dựng bộ thông điệp chuẩn phòng chống 21 bệnh truyền nhiễm. Xây dựng bài giảng phòng chống MERS-CoV trên trang website của Cục Y tế dự phòng. Xây dựng Sổ tay phòng chống bệnh MERS-CoV.

- Xây dựng sổ tay Hỏi đáp phòng chống các bệnh Tay chân miệng, bệnh MERS-CoV, bệnh cúm, sốt xuất huyết, cúm A(H7N9), vắc xin phòng bệnh truyền nhiễm trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng.

- Phối hợp với Đài truyền hình Việt Nam thực hiện phóng sự hoạt động phòng chống sốt xuất huyết tại tỉnh Đồng Nai và Tiền Giang vào tháng 8/2015.

- Phối hợp tổ chức Y tế thế giới hoàn thiện Quy trình chuẩn về truyền thông nguy cơ trong các tình huống y tế khẩn cấp;

- Phối hợp với Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức Mít tinh và các hoạt động hưởng ứng “Ngày ASEAN phòng chống sốt xuất huyết” lần thứ năm cấp Quốc gia tại TP. Hồ Chí Minh ngày 14/6/2015 tại Thành phố Hồ Chí Minh.

- Hướng dẫn và phối hợp triển khai truyền thông tiêm chủng thực hiện Quyết định số 4282/QĐ-BYT năm 2014 về kế hoạch truyền thông về tiêm chủng giai đoạn 2014-2016 nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong tiêm chủng vắc xin phòng bệnh, đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch, không chờ đợi vắc xin dịch vụ.

- Hướng dẫn và phối hợp triển khai các hoạt động truyền thông phòng chống bệnh Ebola, MERS-CoV, cúm A(H7N9) không để dịch bệnh xâm nhập vào Việt Nam.

- Hướng dẫn và phối hợp triển khai các hoạt động truyền thông phòng chống bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng, cúm gia cầm lây sang người, bệnh liên cầu lợn.

- Hướng dẫn và phối hợp triển khai các hoạt động truyền thông phòng chống bệnh không lây nhiễm và sức khỏe trường học

7. Phối hợp liên ngành

- Phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các Bộ, ngành liên quan triển khai các biện pháp phòng chống dịch, kiểm tra, giám sát các hoạt động tại địa phương, chú trọng công tác phòng chống các dịch bệnh nguy hiểm có tỷ lệ tử vong cao như Ebola, cúm A(H5N1), cúm A(H7N9), MERS-CoV, bệnh dại.

- Phối hợp với các ngành Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công an, Bộ đội biên phòng, Hải quan đã tăng cường các hoạt động liên ngành kiểm tra, quản lý việc vận chuyển, buôn bán gia cầm và các sản phẩm gia cầm nhập lậu không rõ nguồn gốc trên thị trường.

- Phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc tuyên truyền, phổ biến kiến thức về công tác vệ sinh phòng bệnh trong các cơ sở giáo dục.

- Phối hợp chặt chẽ với các Bộ Ngoại giao, Công an, Thông tin Truyền thông, Lao động Thương binh Xã hội, Quốc phòng tuyên truyền và triển khai các hoạt động phòng chống Ebola, MERS-CoV.

- Bộ Y tế phối hợp với các bộ ngành Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trung ương Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Nông dân để thực hiện công tác phòng chống sốt xuất huyết.

- Phối hợp với các Bộ: Công an, Giao thông vận tải, Quốc phòng và các đơn vị: Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh xây dựng kế hoạch phối hợp và triển khai các hoạt động phòng, chống sốt xuất huyết năm 2015.

- Phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, Ban Tuyên giáo trung ương tiếp tục thực hiện Chương trình số 02 Ctr/BTGTW-BYT ngày 23/3/2010.

- Phối hợp với Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tiếp tục thực hiện Chương trình phối hợp số 479/Ctr-BYT-HNDVN ngày 29/5/2015 về công tác tuyên truyền, vận động nông dân bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe cộng đồng giai đoạn 2015-2020.

- Phối hợp với Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tiếp tục thực hiện Chương trình phối hợp số 168/Ctr-BYT-LHHPNVN ngày 21/3/2014 về công tác tuyên truyền, vận động nông dân bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe cộng đồng giai đoạn 2014-2020.

8. Hợp tác quốc tế và nghiên cứu khoa học

- Phối hợp với Đầu mối thực hiện Điều lệ y tế quốc tế của các nước chia sẻ thông tin dịch bệnh, đặc biệt là các bệnh nguy hiểm và mới nổi: cúm A(H5N1), cúm A(H7N9), cúm A(H5N6), MERS-CoV, Ebola.

- Hợp tác với WHO, USCDC, FAO, UNICEF, USAID, ADB, WB, PATH và các tổ chức quốc tế khác để huy động các nguồn lực và kỹ thuật cho phòng chống bệnh truyền nhiễm.

- Tiếp tục triển khai các nghiên cứu về tác nhân gây bệnh, về véc tơ truyền bệnh để đề xuất các biện pháp phòng chống có hiệu quả.

9. Đầu tư tài chính

- Bộ Y tế xây dựng, triển khai kế hoạch kinh phí; sử dụng các nguồn lực từ ngân sách nhà nước, các tổ chức trong và ngoài nước cho công tác phòng chống dịch bệnh.

- Bộ Y tế đề xuất danh Mục dự trữ quốc gia và xây dựng danh Mục dự trữ của ngành y tế để chủ động đáp ứng công tác phòng chống dịch bệnh.

- Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố phê duyệt kế hoạch đảm bảo nguồn lực cho công tác phòng chống dịch bệnh và các chương trình Mục tiêu y tế quốc gia tại tỉnh, thành phố.

10. Đánh giá kết quả hoạt động phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm

IV. KHÓ KHĂN VÀ TỒN TẠI

1. Dịch bệnh trên thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, đặc biệt là các bệnh dịch nguy hiểm, dịch bệnh Ebola, MERS-CoV, Zika liên tục gia tăng, dịch bệnh cúm A(H7N9) chưa khống chế được triệt để, đồng thời nước ta có đường biên giới dài với các nước, việc giao thương đi lại gia tăng nên việc kiểm soát, ngăn chặn dịch bệnh qua biên giới gặp nhiều khó khăn nên nguy cơ xâm nhập và bùng phát dịch bệnh vào Việt Nam trong thời gian tới rất lớn.

2. Một số bệnh truyền nhiễm lưu hành tại Việt Nam mặc dù giảm so với năm 2014 và so với trung bình giai đoạn 2010-2015, song vẫn ở mức cao, có sự gia tăng cục bộ tại một số tỉnh, thành phố, có nguy cơ bùng phát nếu không có biện pháp ngăn chặn kịp thời.

- Việc khống chế gia tăng số mắc sốt xuất huyết gặp nhiều hạn chế do chưa có vắc xin phòng bệnh; chưa có thuốc Điều trị đặc hiệu; thói quen trữ nước sinh hoạt của đại bộ phận dân cư sinh sống tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long, các vùng thường xuyên bị mưa bão, lũ lụt, quá trình đô thị hóa mạnh là nơi có rất nhiều ổ đọng nước tạo môi trường thuận lợi cho muỗi phát triển và truyền bệnh sốt xuất huyết. Trong năm 2016 nguy cơ gia tăng số mắc là rất lớn vì theo chu kỳ dịch bệnh và tích lũy nhiều người chưa mắc bệnh qua các năm.

- Việc kiểm soát bệnh tay chân miệng gặp nhiều khó khăn vì không có biện pháp dự phòng đặc hiệu, các thói quen hành vi không hợp vệ sinh và ý thức về phòng chống bệnh của người dân chưa được cao. Bệnh dịch giảm sâu trong năm 2015 và có thể gia tăng trở lại trong năm 2016.

- Bệnh cúm gia cầm lây sang người như cúm A(H5N1), cúm A(H5N6) luôn tiềm ẩn bùng phát do vẫn ghi nhận dịch cúm trên gia cầm tại nhiều địa phương trong cả nước, bên cạnh đó với tập quán chăn nuôi gia cầm nhỏ lẻ, Điều kiện kinh tế, vệ sinh thấp kém ở một số bộ phận dân cư, cùng với việc hạn chế về quản lý mua bán, giết mổ, sử dụng gia cầm ốm, chết; trong khi đó tại Campuchia, Trung Quốc là các quốc gia thường xuyên xảy ra ổ dịch cúm trên gia cầm và có đường biên giới chung dài với Việt Nam.

- Nguy cơ tiếp tục ghi nhận các trường hợp mắc bệnh sởi tại vùng sâu, vùng xa, vùng đi lại khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn rất lớn do tỷ lệ tiêm vắc xin sởi tại một số khu vực còn thấp, không; đạt tỷ lệ cao tại quy mô xã, phường.

- Việc hạ thấp tỷ lệ mắc bệnh dại còn gặp nhiều khó khăn vì bệnh dại trên đàn chó chưa được kiểm soát tốt ở các vùng nông thôn, đặc biệt ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa do tỷ lệ đàn chó được tiêm phòng chưa cao, số lượng chó được nuôi để lấy thịt nhiều, việc nhập khẩu chó từ các nước láng giềng chưa được quản lý chặt chẽ; mặt khác nhận thức của người dân về nguy cơ của bệnh còn hạn chế, một số trường hợp không có đủ kinh phí tiêm phòng hoặc vẫn sử dụng thuốc nam để Điều trị khi bị chó, mèo nghi dại cắn.

- Bệnh than vẫn ghi nhận các trường hợp mắc chủ yếu tại tỉnh miền núi phía Bắc do nhận thức của người dân về bệnh và an toàn vệ sinh thực phẩm chưa cao, vẫn giết mổ, mua bán và sử dụng thịt gia súc bị mắc bệnh, chết tại những vùng dịch lưu hành.

- Bệnh liên cầu lợn vẫn xảy ra rải rác do người dân còn có thói quen sử dụng sản phẩm từ lợn chưa được nấu chín, chế biến không hợp vệ sinh và dễ lây nhiễm như tiết canh, nem ..., ý thức an toàn vệ sinh thực phẩm chưa cao, việc chăn nuôi nhỏ lẻ không đảm bảo vệ sinh chuồng trại, cung cấp và bán sản phẩm từ lợn nhiễm bệnh khó kiểm soát.

- Một số bệnh truyền nhiễm trong tiêm chủng mở rộng (bạch hầu, ho gà ...) có nguy cơ tiếp tục gia tăng do tâm lý lo ngại phản ứng sau tiêm chủng và chờ đợi tiêm chủng dịch vụ nên nhiều gia đình không đưa trẻ đi tiêm chủng mở rộng đúng lịch, đủ mũi. Ngoài ra, cũng ghi nhận ổ dịch bạch hầu tại một số xã miền núi, vùng sâu, vùng xa của tỉnh Quảng Nam và tỉnh Gia Lai, đây đều là những vùng có tỷ lệ tiêm chủng thấp.

3. Vấn đề ô nhiễm môi trường, gia tăng dân số, giao lưu đi lại của người dân ngày càng gia tăng, đặc biệt hậu quả của thiên tai, lụt bão có thể làm phát sinh, phát triển dịch bệnh.

4. Tại một số địa phương, các cấp chính quyền chưa thực sự chỉ đạo quyết liệt công tác phòng, chống dịch bệnh; việc phối hợp giữa ngành y tế và các ban, ngành đoàn thể của địa phương thiếu chặt chẽ; kinh phí cho công tác phòng, chống dịch chưa được đầu tư đúng mức, khi xảy ra dịch bệnh mới có kinh phí hoặc cấp muộn dẫn đến tình trạng thụ động trong công tác phòng chống dịch.

5. Các hoạt động phòng chống dịch thuộc chương trình Mục tiêu quốc gia như Dự án tiêm chủng mở rộng, phòng chống bệnh sốt xuất huyết, sốt rét, ... chủ yếu phụ thuộc vào ngân sách nhà nước, khi bị cắt giảm sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc triển khai chương trình và nguy cơ dịch bệnh có thể bùng phát trở lại.

V. ƯỚC TÍNH, DỰ BÁO TÌNH HÌNH DỊCH BỆNH NĂM 2016