QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC BAN HÀNH CHƯƠNG TRÌNH “CỘNG ĐỒNG CHUNG TAY PHÒNG CHỐNG DỊCH BỆNH” GIAI ĐOẠN 2015-2020

BỘ TRƯỞNG BỘ Y TẾ

Căn cứ Nghị định số 63/2012/NĐ - CP ngày 31 tháng 8 năm 2012 của Chính phủ quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Y tế;

Căn cứ Quyết định số 122/QĐ-TTg ngày 10 tháng 01 năm 2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc Phê duyệt Chiến lược quốc gia bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân giai đoạn 2011-2020, tầm nhìn đến năm 2030;

Xét đề nghị của Cục trưởng Cục Y tế dự phòng,

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” giai đoạn 2015-2020.

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký, ban hành.

Điều 3. Các Ông, Bà: Chánh Văn phòng Bộ, Chánh Thanh tra Bộ, Vụ trưởng Vụ Truyền thông và Thi đua khen thưởng, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính. Cực trưởng Cục Y tế dự phòng, Cục trưởng Cục Quản lý Môi trường y tế, Cục trưởng Cục an toàn thực phẩm, Cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Giám đốc Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe trung ương, Giám đốc Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và Thủ trưởng các đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

CHƯƠNG TRÌNH

“CỘNG ĐỒNG CHUNG TAY PHÒNG CHỐNG DỊCH BỆNH” GIAI ĐOẠN 2015 : 2020
(Ban hành kèm theo Quyết định số 2958/QĐ-BYT ngày 16 tháng 07 năm 2015 của Bộ trưởng Bộ Y tế)

Phần I:

SỰ CẦN THIẾT XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH

1. Tình hình dịch bệnh trên thế giới

Trong những năm gần đây tình hình dịch bệnh trên thế giới diễn biến hết sức phức tạp. Nhiều dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, mới nổi ngày càng gia tăng với mức độ lây lan nhanh và tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt là các bệnh dịch lây truyền từ động vật sang người, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng và thiệt hại lớn về kinh tế cho nhiều quốc gia.

Trong năm 2014, dịch bệnh Ebola đã bùng phát mạnh tại các nước Tây Phi, Tổ chức Y tế thế giới đã phải công bố tình trạng khẩn cấp đối với sức khỏe cộng đồng. Bệnh MERS-CoV tiếp tục hoành hành ở 9 quốc gia khu vực Trung Đông và đã xâm nhập vào 18 quốc gia khác; Dịch cúm gia cầm lây sang người mà điển hình là cúm A(H5N1), cúm A(H1N1) vẫn tiếp tục ghi nhận các ca bệnh ở một số quốc gia; cúm A(H7N9) phát hiện tại Trung Quốc từ 3/2013 đến nay vẫn chưa khống chế được và nguy cơ lây lan ra một số quốc gia khác trong khu vực trong đó có Việt Nam. Tổ chức Y tế thế giới cảnh báo các chủng vi rút cúm có khả năng biến đổi, tái tổ hợp tạo nên các chủng vi rút có độc lực cao gây ảnh hưởng lớn tới sức khỏe cộng đồng.

Các bệnh như sốt xuất huyết, tay chân miệng vẫn lưu hành tại nhiều quốc gia đặc biệt các quốc gia ở châu Á, mỗi năm ghi nhận hàng chục triệu trường hợp mắc và hàng nghìn trường hợp tử vong. Một số bệnh đã có vắc xin phòng bệnh đang có nguy cơ bùng phát trở lại do tỷ lệ tiêm chủng bị giảm sút. Dịch sởi bùng phát tại Mỹ, Canada và một số nước châu Âu do người dân không được tiêm chủng, mặc dù tại Mỹ, bệnh sởi đã được công bố thanh toán từ năm 2000. Bệnh bại liệt cũng có xu hướng gia tăng, hiện vẫn còn trên 10 nước ghi nhận ca bệnh, Tổ chức Y tế thế giới đã cảnh báo “Tình trạng khẩn cấp” tại một số nước ở khu vực Nam Á.

2. Tình hình dịch bệnh tại Việt Nam

Trong những năm gần đây, do chủ động triển khai đồng bộ và hiệu quả các biện pháp phòng, chống dịch bệnh nhằm ngăn chặn sự nhập của các dịch bệnh mới nổi nguy hiểm như Ebola, MERS-CoV, dịch hạch, cúm A(H7N9), đến nay Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh nhưng nguy cơ dịch bệnh xâm nhập rất cao.

Các dịch bệnh lưu hành như sốt xuất huyết, tay chân miệng, sốt rét, dại, viêm não, than và một số bệnh dịch khác vẫn ghi nhận số mắc và tử vong hàng năm. Dịch cúm A(H5N1) đã khống chế không để lây sang người nhưng vẫn thường xuyên ghi nhận sự bùng phát các ổ dịch trên đàn gia cầm. Bệnh sốt rét diễn biến phức tạp ở khu vực miền Trung, Tây Nguyên, miền Nam, ghi nhận sự gia tăng ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc, muỗi sốt rét kháng hóa chất, nguy cơ bùng phát dịch tại một số tỉnh trọng điểm.

3. Những khó khăn và tồn tại công tác phòng chống dịch

- Tình hình dịch bệnh trên thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, các dịch bệnh nguy hiểm mới phát sinh, mới nổi có nguy cơ xâm nhập vào Việt Nam là rất lớn do giao thương đi lại gia tăng.

- Việt Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới, các điều kiện về địa lý, kinh tế, xã hội và môi trường, thuận lợi cho nhiều loại bệnh truyền nhiễm phát triển.

- Một số bệnh truyền nhiễm lưu hành tại Việt Nam mặc dù có số mắc và tử vong giảm so với thời gian trước, song vẫn ở mức cao, có sự gia tăng cục bộ tại một số tỉnh, thành phố, nguy cơ bùng phát nếu không có biện pháp ngăn chặn kịp thời.

- Nhận thức và thực hành về vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, an toàn thực phẩm, chủ động phòng chống dịch bệnh của người dân chưa được cao.

- Tập quán chăn nuôi gia súc, gia cầm nhỏ lẻ, giết mổ, mua bán và sử dụng thực phẩm không đảm bảo vệ sinh làm tăng nguy cơ mắc bệnh lây truyền từ động vật sang người và bùng phát thành dịch lớn.

- Ô nhiễm môi trường ở nhiều nơi đáng báo động do quá trình đô thị hóa nhanh, tập trung dân số đông ở khu vực đô thị, giao lưu đi lại của người dân ngày càng gia tăng, đặc biệt hậu quả của thiên tai, lụt bão có thể làm phát sinh, phát triển dịch bệnh.

- Nhận thức của một bộ phận người dân về tiêm chủng phòng bệnh chưa tốt nên còn coi nhẹ và không tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch cho trẻ, dẫn đến các bệnh đã có vắc xin phòng bệnh vẫn còn để xảy dịch và có nguy cơ bùng phát trở lại nếu không duy trì tỷ lệ tiêm chủng cao.

- Chính quyền ở một số địa phương còn chưa quyết liệt trong công tác phòng, chống dịch bệnh, sự phối hợp giữa các ban, ngành đoàn thể của địa phương vẫn thiếu chặt chẽ nên hiệu quả chưa cao.

- Ngân sách nhà nước tại Trung ương và địa phương dành cho công tác phòng chống dịch bệnh chưa được đầu tư đúng mức. Ít có sự tham gia và đóng góp của cộng đồng và người dân. Các hoạt động phòng chống dịch chủ yếu dựa vào nguồn của Chương trình mục tiêu quốc gia và phụ thuộc vào ngân sách nhà nước, khi bị cắt giảm sẽ bị ảnh hưởng rất lớn và tăng nguy cơ dịch bệnh có thể bùng phát trở lại.

Phòng chống dịch bệnh chủ động, hiệu quả phụ thuộc rất lớn vào hành vi cụ thể của mỗi người dân và cộng đồng, sự quan tâm, vào cuộc thực sự của các cấp chính quyền, các ban ngành đoàn thể. Với quan điểm bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân là trách nhiệm của toàn xã hội trong đó ngành y tế giữ vai trò nòng cốt, hướng dẫn về chuyên môn, kỹ thuật, hướng tới mục tiêu mỗi người dân được sống trong cộng đồng an toàn, đảm bảo an ninh về sức khỏe, Bộ Y tế xây dựng Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” nhằm phát huy, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, sự tham gia quyết liệt của các cấp chính quyền, phối hợp hành động đồng bộ các Bộ, ban, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị, chính trị - xã hội, các cơ quan truyền thông đại chúng, truyền thông cơ sở, tổ chức doanh nghiệp, cá nhân và các tổ chức quốc tế, cũng như sự đồng thuận của toàn thể người dân chủ động tham gia phòng chống dịch bệnh, duy trì kết quả bền vững và nâng cao sức khỏe nhân dân.

Phần II:

NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH

I. Mục tiêu

1. Mục tiêu chung

Huy động các cấp chính quyền, đoàn thể, tổ chức chính trị-xã hội, từng gia đình và toàn xã hội chủ động tham gia đầy đủ, có hiệu quả các hoạt động phòng chống dịch bệnh góp phần nâng cao sức khỏe nhân dân.

2. Mục tiêu cụ thể

Mục tiêu 1: Tăng cường sự tham gia của chính quyền các cấp, các ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị, chính trị-xã hội, các doanh nghiệp, tư nhân, cộng đồng dân cư trong các hoạt động chủ động phòng chống dịch bệnh.

Mục tiêu 2: Nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi và trách nhiệm của người dân, cộng đồng để chủ động phòng chống dịch, bệnh theo khuyến cáo, hướng dẫn của ngành y tế;

Mục tiêu 3: Huy động sự đầu tư, đóng góp nguồn lực của toàn xã hội và các tổ chức quốc tế cho các hoạt động phòng chống dịch.

II. Chỉ tiêu

Thực hiện Mục tiêu 1: Tăng cường sự tham gia của chính quyền các cấp, các ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị, chính trị - xã hội, các doanh nghiệp, tư nhân, cộng đồng dân cư trong các hoạt động chủ động phòng chống dịch bệnh.

- 100% các xã, phường, khu dân cư có kế hoạch và triển khai thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

- 95% các ban, ngành, Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên các cấp hưởng ứng, xây dựng kế hoạch và triển khai Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”; lồng ghép các nội dung chương trình vào các hoạt động, nội dung sinh hoạt của hội, đoàn thể tại cộng đồng, trường học, nơi làm việc, địa điểm công cộng.

- Trên 80% các hộ gia đình chủ động tham gia thực hiện tốt các khuyến cáo về phòng chống dịch bệnh cho gia đình và cộng đồng;

- Trên 95% trường học thực hiện tốt Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về phòng chống bệnh truyền nhiễm trong các cơ sở giáo dục ban hành kèm theo Thông tư số 46/2010/TT-BYT ngày 29/12/2010 của Bộ trưởng Bộ Y tế.

- Trên 90 % doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, cơ quan, tổ chức trên địa bàn có kế hoạch, chủ động triển khai các hoạt động thuộc Chương trình Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh.

Thực hiện Mục tiêu 2: Nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi và trách nhiệm của người dân, cộng đồng để chủ động phòng chống dịch, bệnh theo khuyến cáo, hướng dẫn của ngành y tế;

- Trên 90% học sinh và người trưởng thành nhận thức được việc chủ động tham gia phòng chống bệnh dịch bệnh là trách nhiệm của mỗi cá nhân, gia đình, cơ quan và tổ chức.

- Trên 90% học sinh và người trưởng thành hưởng ứng tham gia các chiến dịch, chương trình, phong trào có liên quan đến phòng chống dịch bệnh tại địa phương và thường xuyên thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh theo khuyến cáo của ngành y tế.

Nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi và trách nhiệm của người dân, cộng đồng để chủ động phòng chống dịch, bệnh theo khuyến cáo, hướng dẫn của ngành y tế;

Thực hiện Mục tiêu 3: Huy động sự đầu tư, đóng góp nguồn lực của toàn xã hội và các tổ chức quốc tế cho các hoạt động phòng chống dịch.

- Trên 90% các cấp chính quyền, các ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội, các doanh nghiệp có bố trí nguồn lực cho hoạt động phòng chống dịch tại địa phương, đơn vị.

- Huy động tối đa các tổ chức quốc tế hỗ trợ kinh phí, kỹ thuật cho công tác phòng chống dịch bệnh tại Việt Nam,

III. Các nội dung và giải pháp thực hiện Chương trình

1. Tăng cường sự tham gia của chính quyền các cấp, các ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội, các doanh nghiệp, tư nhân, cộng đồng dân cư trong các hoạt động phòng chống dịch bệnh.

- Các cấp ủy Đảng, chính quyền, ban, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội căn cứ diễn biến tình hình dịch bệnh xây dựng kế hoạch và chỉ đạo quyết liệt thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”, kiểm soát các yếu tố nguy cơ, không để xảy ra dịch bệnh lớn tại địa phương.

- Tổ chức hội thảo liên ngành y tế với các cấp ủy Đảng, chính quyền, ban, ngành, Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, các doanh nghiệp vv, tổ chức tọa đàm, giao lưu trực tuyến trên phương tiện thông tin đại chúng, truyền thông cơ sở nhằm cung cấp thông tin tình hình dịch bệnh và nêu cao vai trò, trách nhiệm phối hợp liên ngành trong công tác phòng chống dịch bệnh.

- Lồng ghép có hiệu quả việc thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” trong phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” của thôn, làng, bản, tổ dân phố, nhằm khơi dậy những nét đẹp văn hóa, giữ gìn nếp sống văn minh, thực hiện những hành vi có lợi cho sức khỏe, phòng chống dịch bệnh, nâng cao sức khỏe trong cộng đồng.

- Tổ chức ngày vệ sinh môi trường phòng chống dịch bệnh cố định hàng tuần để huy động toàn thể nhân dân tham gia lấp hố nước đọng và loại bỏ các vật dụng phế thải chứa nước; lật úp các vận dụng chứa nước không cần thiết; diệt muỗi phòng bệnh, không để có bọ gậy (lăng quăng), vệ sinh đường làng, ngõ xóm, cơ quan, trường học, công sở. Phát huy vai trò, sức mạnh, tính sáng tạo của Đoàn viên thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh thực hiện “Thứ bảy tình nguyện”, “Chủ nhật xanh” về vệ sinh môi trường, vận động nhân dân sử dụng nguồn nước sạch, sinh hoạt hợp vệ sinh, hướng đến xây dựng làng, xã xanh - sạch - đẹp, hưởng ứng Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

- Tăng cường công tác phòng chống dịch, bệnh gắn với thực hiện Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, duy trì sinh hoạt câu lạc bộ “Bà mẹ nuôi dạy con tốt” và hoạt động của các câu lạc bộ tại cơ sở do các cấp Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phát động ở từng thôn, ấp. Đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức của hội viên phụ nữ về xây dựng môi trường xanh, sạch, về sử dụng nước sạch và nhà tiêu hợp vệ sinh, rửa tay với xà phòng để phòng chống dịch bệnh.

- Huy động các đoàn thể xã hội nhất là Hội phụ nữ, chính quyền thôn, ấp tham gia vận động và tổ chức tốt những đợt tiêm chủng hàng tháng và các chiến dịch tiêm chủng vắc xin phòng bệnh cho trẻ em tại các khu dân cư, thôn, bản đảm bảo trẻ được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch, xóa các thôn bản trắng về tiêm chủng.

- Đẩy mạnh công tác phòng chống dịch, bệnh trong phong trào “Sạch ruộng, sạch đường, sạch làng”, “Ba không: Không sản xuất rau không an toàn; không giết mổ gia súc, gia cầm không an toàn; không kinh doanh phụ gia thực phẩm không có trong danh mục”; xây dựng mô hình chăn nuôi an toàn, phòng chống dịch bệnh lây từ động vật sang người do Hội nông dân, Hội Liên hiệp phụ nữ phát động và huy động gia đình hội viên tham gia ký cam kết và thực hiện,

- Vận động các cơ sở kinh doanh, các hộ gia đình ký cam kết không vận chuyển, buôn bán gia súc, gia cầm bị bệnh hoặc không rõ nguồn gốc với chính quyền địa phương; xây dựng các mô hình Chợ an toàn ở những cơ sở kinh doanh buôn bán tập trung.

- Xây dựng và tiếp tục nhân rộng Mô hình vệ sinh tổng thể do cộng đồng làm chủ (CLTS), vận động các hộ gia đình chủ động xây dựng và sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, sử dụng nguồn nước sạch, tiến tới việc xóa bỏ phóng uế ra môi trường, không dùng phân tươi tưới cây và nuôi trồng thủy sản và lồng ghép các hoạt động thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch, vệ sinh môi trường nông thôn, xây dựng “Nông thôn mới”... đặc biệt ở các vùng sâu, vùng xa, vùng có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số, xóa bỏ việc sử dụng cầu tiêu ao cá ở vùng đồng bằng sông Cửu Long.

- Vận động các cơ quan, nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp, công trường xây dựng... ký cam kết với chính quyền thôn, ấp, khu dân cư và thực hiện gia đình, cơ sở không có bọ gậy (lăng quăng), thông qua hoạt động tầm soát và diệt bọ gậy hàng tuần, không vứt rác bừa bãi, giữ vệ sinh môi trường, xử lý chất thải và thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng chống dịch bệnh theo khuyến cáo của ngành y tế.

- Thực hiện triệt để các hoạt động phòng chống dịch bệnh, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, vệ sinh nguồn nước, vệ sinh môi trường, sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, thực hiện tiêm vắc xin phòng bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người lao động, giám sát các yếu tố nguy cơ dịch bệnh truyền nhiễm tại nơi làm việc trong phong trào xây dựng “Nơi làm việc lành mạnh” không dịch bệnh.

- Các cơ sở giáo dục tại địa phương triển khai thực hiện tốt công tác phòng chống dịch bệnh theo Thông tư số 46/2010/TT-BYT ngày 29/12/2010 ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về phòng chống bệnh truyền nhiễm trong các cơ sở giáo dục trong phong trào xây dựng “Trường học nâng cao sức khỏe”.

- Thực hiện tốt quy định về thông tin, khai báo các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm tại hộ gia đình, khu dân cư, trường học, cơ quan, công trường, cơ sở khám chữa bệnh...và thực hiện triệt để các biện pháp ngăn ngừa lây lan dịch bệnh ngay từ khi phát hiện các ca bệnh đầu tiên.

2. Nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi và trách nhiệm của người dân, cộng đồng để chủ động phòng chống dịch, bệnh theo khuyến cáo, hướng dẫn của ngành y tế.

- Tổ chức Phát động Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” các cấp từ Trung ương đến cơ sở hàng năm theo các chủ để ưu tiên để giải quyết các vấn đề cấp thiết về phòng chống dịch, bệnh với sự chủ trì của ngành y tế và sự phối hợp của các cơ quan truyền thông, ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức trong xã hội.

- Tổ chức các hoạt động, các buổi phát động hưởng ứng phong trào vệ sinh yêu nước, vệ sinh môi trường, diệt bọ gậy phòng chống sốt xuất huyết, rửa tay bằng xà phòng phòng chống dịch bệnh và các phong trào phòng chống dịch bệnh khác tại địa phương.

- Tăng cường tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng internet, truyền thông cơ sở, trong các buổi sinh hoạt nhà trường, cộng đồng dân cư, lồng ghép các mô hình hoạt động của Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên nhằm khơi dậy ý thức, trách nhiệm, vai trò chủ thể và huy động toàn thể người dân, hộ gia đình tham gia các hoạt động phòng chống dịch, bệnh nâng cao sức khỏe cộng đồng: tăng cường vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường, đảm bảo an toàn thực phẩm, rửa tay với xà phòng, diệt bọ gậy, lăng quăng, sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh, đưa trẻ đi tiêm chủng vắc xin đầy đủ và đúng lịch... Thường xuyên phổ biến các chủ trương, chính sách và các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống dịch bệnh; Luật phòng chống bệnh truyền nhiễm; khai báo các bệnh truyền nhiễm. Đẩy mạnh truyền thông vào các thời điểm trước mùa dịch và những đợt chiến dịch phòng chống dịch bệnh cao điểm.

- Xây dựng các mô hình điểm về truyền thông phòng chống dịch bệnh phù hợp với học sinh và cộng đồng; phù hợp đối với người di biến động như lực lượng quân đội, công an, người lao động tại các công trường, nông trường, người lao động nước ngoài, người nhập cảnh và xuất cảnh qua các cửa khẩu biên giới.

- Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu, viết bài về phòng chống dịch, bệnh cho học sinh và cộng đồng.

- Tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực truyền thông cho cán bộ truyền thông, các ban ngành, đoàn thể các cấp, cộng tác viên, truyền thông cơ sở.

- Xây dựng chuyên mục trên website của Cục Y tế dự phòng về Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

- Nêu cao những tấm gương tập thể, cá nhân tích cực tham gia các hoạt động phòng chống dịch bệnh.

3. Tăng cường sự đầu tư, đóng góp các nguồn lực của toàn xã hội, các tổ chức quốc tế cho công tác phòng chống dịch bệnh.

- Tăng cường, bố trí và lồng ghép các nguồn lực của địa phương, chương trình mục tiêu quốc gia như Chương trình “Xây dựng nông thôn mới”, “Giảm nghèo bền vững”, Chương trình phát triển của các Bộ, ngành, phong trào phát động của các tổ chức xã hội trong cộng đồng, dân cư, trường học, cơ sở nơi làm việc trong việc thực hiện các biện pháp phòng chống dịch, bệnh...

- Thực hiện đa dạng hóa các nguồn vốn để đảm bảo kinh phí cho các hoạt động của đề án xây dựng chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”: từ nguồn Ngân sách nhà nước, kinh phí phòng chống dịch các cấp trung ương và địa phương, kinh phí huy động cộng đồng, các tổ chức xã hội, cá nhân, đơn vị tham gia các hoạt động hưởng ứng Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch, bệnh”, huy động các nguồn kinh phí xã hội hóa và các nguồn kinh phí hợp pháp khác.

- Tổ chức các Hội thảo kêu gọi các Tổ chức quốc tế, các ban, ngành, tổ chức xã hội, các doanh nghiệp, tổ chức phi Chính phủ xây dựng kế hoạch phối hợp hỗ trợ và triển khai các hoạt động của Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

+ Tổ chức UNICEF và các tổ chức phi Chính phủ: Hỗ trợ hoạt động phòng chống dịch bệnh trong chăm sóc sức khỏe trẻ em và hoạt động vệ sinh môi trường, cung cấp nước sạch, nhà tiêu hợp vệ sinh; xây dựng các mô hình điểm về cấp nước và vệ sinh.

+ Tổ chức WHO, USCDC, USAIDS: Hỗ trợ kỹ thuật cho các các hoạt động đào tạo, tập huấn, truyền thông nguy cơ, chia sẻ thông tin, giám sát bệnh truyền nhiễm tại cộng đồng; xây dựng các mô hình điểm về nâng cao sức khỏe.

+ WB, các tổ chức phi Chính phủ: Hỗ trợ nâng cao năng lực truyền thông và giám sát các yếu tố nguy cơ tại cộng đồng; xây dựng tài liệu hướng dẫn và truyền thông.

- Xây dựng các đề án hợp tác, huy động nguồn lực, thực hiện xã hội hóa từ các tổ chức xã hội, doanh nghiệp, tổ chức phi Chính phủ thực hiện các hoạt động, xây dựng các mô hình phối hợp liên ngành trong phòng chống dịch bệnh lây từ động vật sang người, mô hình vệ sinh nước sạch phòng bệnh lây qua đường tiêu hóa, mô hình nhà tiêu hợp vệ sinh, rửa tay với xà phòng, mô hình truyền thông trên truyền hình, phát thanh và các phương tiện thông tin đại chúng, thông tin cơ sở khác hưởng ứng Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

4. Hoạt động kiểm tra, sơ kết, tổng kết và biểu dương, khen thưởng

- Xây dựng quy chế khen thưởng đối với cá nhân, tập thể tham gia tích cực các hoạt động phòng, chống dịch bệnh tại khu dân cư; tổ chức, cá nhân và nhóm nòng cốt làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia phòng, chống dịch bệnh.

- Thông tin, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, truyền thông cơ sở về các tấm gương điển hình trong phòng, chống dịch bệnh.

- Định kỳ hàng năm các đơn vị tổ chức sơ kết, đánh giá các hoạt động phong trào “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch, bệnh”.

Phần III:

TỔ CHỨC THỰC HIỆN

I. Bộ Y tế

1. Cục Y tế dự phòng

- Đầu mối phối hợp với các đơn vị liên quan hằng năm xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”, thực hiện việc giám sát, theo dõi và tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện Chương trình.

- Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan của các Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Công An, Bộ Quốc Phòng..., Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên và các tổ chức xã hội khác xây dựng kế hoạch chương trình phối hợp và triển khai các hoạt động phòng chống dịch, bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mới nổi, bệnh lây truyền từ động vật sang người, truyền thông về tiêm chủng phòng bệnh, phòng chống dịch bệnh trong trường học hàng năm, gắn kết các phong trào, mô hình hoạt động của các Bộ, ngành, tổ chức.

- Chủ trì phối hợp các cơ quan thông tấn báo chí. Đài truyền hình Việt Nam. Đài tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, các đơn vị thuộc Bộ thông tin và Truyền thông phát huy các loại hình truyền thông qua hệ thống thông tin đại chúng, truyền thông cơ sở, xây dựng trang mạng thông tin xã hội về phòng chống dịch, bệnh.

- Phối hợp Vụ Truyền thông và Thi đua khen thưởng kiểm tra, đánh giá, đề xuất khen thưởng kịp thời các tấm gương cá nhân, tập thể điển hình trong thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

2. Vụ Truyền thông và Thi đua, khen thưởng

- Chủ trì, phối hợp các đơn vị liên quan chuẩn bị, tổ chức các buổi họp báo và cung cấp thông tin về tình hình và các hoạt động liên quan đến công tác phòng chống dịch, bệnh nhằm chủ động cung cấp các thông tin cho cơ quan thông tấn, báo chí, phát thanh và truyền hình.

- Chủ trì và phối hợp các đơn vị liên quan cung cấp thông tin về công tác phòng chống dịch bệnh tại Hội nghị giao ban báo chí, giao ban dư luận xã hội tại Ban Tuyên giáo Trung ương.

- Phối hợp với các đơn vị liên quan mời chuyên gia y tế tham gia các buổi tọa đàm, giao lưu trực tuyến về các biện pháp phòng chống dịch bệnh và tiêm chủng vắc xin phòng bệnh trên các phương tiện thông tin đại chúng.

- Phối hợp Cục Y tế dự phòng và các đơn vị của các Bộ, ban, ngành, Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên và các tổ chức xã hội khác xây dựng kế hoạch chương trình phối hợp truyền thông phòng chống dịch bệnh hàng năm.

- Chủ trì, phối hợp Cục Y tế dự phòng kiểm tra, đánh giá, đề xuất khen thưởng kịp thời các tấm gương cá nhân, tập thể điển hình thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

3. Cục Quản lý môi trường y tế

- Chủ trì xây dựng kế hoạch, hướng dẫn và phối hợp các đơn vị liên quan triển khai các hoạt động vệ sinh yêu nước, thực hiện Chỉ thị số 29/CT-TTg ngày 26/1 1/2012 của Thủ tướng Chính phủ về triển khai Phong trào Vệ sinh yêu nước nâng cao sức khỏe nhân dân.

- Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan của các Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Giáo dục và Đào tạo..., Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên và các tổ chức xã hội khác xây dựng kế hoạch chương trình phối hợp và triển khai lồng ghép các hoạt động phòng chống dịch bệnh thông qua các hoạt động vệ sinh nước sạch, vệ sinh môi trường, sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh...

- Chủ trì và phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức các chiến dịch truyền thông hưởng ứng Ngày Vệ sinh yêu nước hàng năm.

- Chỉ đạo và hướng dẫn thực hiện các hoạt động liên quan đến vệ sinh nước ăn uống, nước sinh hoạt, vệ sinh môi trường và sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh trong cộng đồng.

4. Cục An toàn thực phẩm

Chủ trì xây dựng kế hoạch, hướng dẫn và phối hợp các đơn vị liên quan của các Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Giáo dục và Đào tạo..:, Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên và các tổ chức xã hội khác xây dựng kế hoạch chương trình phối hợp và triển khai lồng ghép các hoạt động phòng chống dịch bệnh thông qua các hoạt động bảo đảm an toàn thực phẩm, phòng chống ngộ độc thực phẩm, bệnh truyền qua thực phẩm và thực hiện Luật An toàn thực phẩm.

5. Cục Quản lý Khám chữa bệnh

- Chủ trì xây dựng kế hoạch, hướng dẫn thực hiện phòng chống lây nhiễm các bệnh truyền nhiễm trong các cơ sở y tế.

- Phối hợp Cục Y tế dự phòng triển khai tốt hệ thống thông tin, báo cáo bệnh truyền nhiễm.

6. Các Viện chuyên ngành thuộc lĩnh vực Y tế dự phòng

- Chủ trì xây dựng kế hoạch, hướng dẫn các kỹ thuật, tổ chức tập huấn các đơn vị y tế dự phòng triển khai các hoạt động giám sát, phát hiện sớm, xử lý môi trường, xử lý ổ dịch bệnh truyền nhiễm trong khu vực.

- Nghiên cứu và hướng dẫn nhân rộng các mô hình giám sát, kiểm soát dịch bệnh truyền nhiễm.

- Tổ chức kiểm tra, đánh giá, đề xuất khen thưởng kịp thời các tấm gương cá nhân, tập thể điển hình trong thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” trong khu vực.

- Định kỳ hàng năm báo cáo Bộ Y tế về kết quả triển khai Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” trong khu vực.

7. Vụ Kế hoạch-Tài chính

Phối hợp các đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch và bố trí kinh phí ngân sách thực hiện Chương trình và trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch kinh phí cho các hoạt động của Chương trình theo kế hoạch hàng năm.

8. Vụ Hợp tác quốc tế

Tăng cường các hoạt động hợp tác với các Tổ chức quốc tế trong việc chia sẻ thông tin, hỗ trợ về kỹ thuật và tài chính trong việc triển khai các hoạt động của chương trình.

9. Trung tâm Truyền thông Giáo dục sức khỏe Trung ương

- Phối hợp Cục y tế dự phòng và các đơn vị liên quan cung cấp nội dung thông điệp thống nhất truyền thông về phòng chống dịch bệnh và phát triển tài liệu truyền thông, in ấn, phân phát tới cộng đồng, hệ thống y tế;

- Nâng cao năng lực về truyền thông cho cán bộ truyền thông tuyến trung ương và hỗ trợ các Trung tâm truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh/thành phố thực hiện các hoạt động nâng cao năng lực truyền thông về phòng chống dịch bệnh;

- Tổ chức các lớp tập huấn cập nhật thông tin thường xuyên về phòng chống dịch bệnh đối với đội ngũ truyền thông giáo dục sức khỏe trong ngành y tế và xây dựng tài liệu hướng dẫn kỹ năng truyền thông trực tiếp.

10. Văn phòng Bộ Y tế

Phối hợp các đơn vị liên quan cung cấp thông tin, bài, văn bản, chính sách bao gồm thông tin trong nước, quốc tế về phòng chống dịch bệnh trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế.

11. Báo Sức khỏe và Đời sống, Báo Gia đình và Xã hội

Mở chuyên mục và cung cấp thông tin định kỳ hàng tuần về tình hình dịch bệnh, các khuyến cáo của Bộ y tế và tin bài về tấm gương tập thể, cá nhân có thành tích về phòng chống dịch bệnh.

12. Các đơn vị có liên quan khác

Căn cứ theo chức năng nhiệm vụ được giao chỉ đạo triển khai các hoạt động để hưởng ứng Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

III. Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố phối hợp Bộ Y tế chỉ đạo Sở Y tế xây dựng kế hoạch và phối hợp phối hợp với các Sở, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên tại địa phương phát huy sức mạnh tổng hợp nhằm huy động toàn thể người dân tham gia thực hiện chương trình. Tăng cường đầu tư, huy động các nguồn lực, thực hiện xã hội hóa từ các tổ chức, doanh nghiệp, tập thể, cá nhân và các hộ gia đình triển khai Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”. Giao ngành Y tế là cơ quan đầu mối để tham mưu cho Ủy ban nhân dân các cấp trong việc chỉ đạo triển khai thực hiện Chương trình.

1. Sở Y tế các tỉnh, thành phố

- Tham mưu cho Ủy ban nhân dân tỉnh (UBND) các tỉnh, thành phố: ban hành văn bản chỉ đạo, các cơ quan, ban ngành, tổ chức chính trị-xã hội trên địa bàn tỉnh phối hợp ngành y tế trong công tác xây dựng Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch, bệnh” của tỉnh, thành phố.

- Chủ trì xây dựng kế hoạch triển khai các hoạt động thực hiện chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch, bệnh” của tỉnh, thành phố và trình Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố phê duyệt.

- Chủ trì và phối hợp các Sở, các ban ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị xã hội... tổ chức Phát động Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” hàng năm và hướng dẫn triển khai các hoạt động tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng và thông tin cơ sở tổ chức triển khai Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” trên địa bàn tỉnh, thành phố.

- Đào tạo nâng cao năng lực về truyền thông nguy cơ cho cán bộ làm công tác truyền thông các cấp tại tỉnh.

- Đề xuất UBND các tỉnh, thành phố đầu tư và huy động kinh phí từ nhiều nguồn khác nhau thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

- Chủ trì chỉ đạo các đơn vị theo dõi, giám sát và đánh giá các hoạt động thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”, tổ chức sơ kết, tổng kết và báo cáo UBND tỉnh và Bộ y tế về kết quả thực hiện hàng năm.

2. Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh

- Tham mưu cho Sở Y tế xây dựng kế hoạch phối hợp, hỗ trợ kỹ thuật các đơn vị liên quan triển khai thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” tại địa phương.

- Hướng dẫn kỹ thuật, tổ chức tập huấn cho các đơn vị y tế triển khai các hoạt động giám sát, phát hiện sớm, xử lý môi trường, xử lý ổ dịch bệnh truyền nhiễm tại địa phương. Hỗ trợ tổ chức triển khai các phong trào vệ sinh phòng bệnh nâng cao sức khỏe nhân dân trên địa bàn.

- Xây dựng các mô hình giám sát, kiểm soát dịch bệnh truyền nhiễm tại địa phương.

- Chủ trì, phối hợp với Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh, thành phố xây dựng tài liệu truyền thông phòng chống dịch bệnh phù hợp với điều kiện và đặc thù địa phương.

- Chủ trì, phối hợp với Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh, thành phố và các đơn vị y tế, Đài phát thanh, Đài truyền hình và các cơ quan báo chí tổ chức các hoạt động truyền thông triển khai các hoạt động “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” tại địa phương; theo dõi, giám sát, đánh giá hiệu quả của các kênh truyền thông tại địa phương; điều chỉnh kịp thời thông điệp để đảm bảo hoạt động này có hiệu quả cao nhất.

- Phối hợp với các đơn vị thuộc Sở để tổ chức hoạt động theo dõi, giám sát, đánh giá hiệu quả Chương trình. Báo cáo theo định kỳ và báo cáo đột xuất khi có yêu cầu.

3. Trung tâm Truyền thông - Giáo dục sức khỏe tỉnh

- Phối hợp với Trung tâm y tế dự phòng tỉnh xây dựng tài liệu truyền thông phòng chống dịch bệnh phù hợp thực tiễn của địa phương

- Phối hợp với Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh và các đơn vị y tế trên địa bàn tỉnh, thành phố, Đài phát thanh, Đài truyền hình và các cơ quan báo chí tổ chức các hoạt động truyền thông về phòng chống dịch, bệnh tại địa phương; theo dõi, giám sát, đánh giá hiệu quả của các kênh truyền thông tại địa phương; điều chỉnh kịp thời thông điệp để đảm bảo hoạt động này có hiệu quả cao.

- Phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức các đội truyền thông lưu động, triển lãm áp phích, panô; tổ chức các hoạt động truyền thông dựa vào các sự kiện, các loại hình văn hóa, nghệ thuật tại địa phương. Tổ chức các cuộc thi truyền thông viên, thi hiểu biết, thi sáng tác..: tổ chức loại hình tư vấn, đường dây nóng về tiêm chủng; tổ chức các buổi trao đổi khoa học...

- Phối hợp với các đơn vị thuộc Sở để tổ chức hoạt động theo dõi, giám sát. Báo cáo theo định kỳ và báo cáo đột xuất khi có yêu cầu.

4. Trung tâm Y tế quận, huyện

- Triển khai các hoạt động thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” tại địa phương theo kế hoạch hàng năm.

- Tổ chức các hoạt động hưởng ứng Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” tại địa phương.

- Tổ chức các hoạt động phòng chống dịch bệnh, kiểm soát các yếu tố nguy cơ, giám sát, phát hiện sớm các trường hợp bệnh truyền nhiễm, xử lý ổ dịch kịp thời, thực hiện đầy đủ chế độ thông tin báo cáo bệnh truyền nhiễm. Hỗ trợ kỹ thuật trong xây dựng và triển khai các phong trào vệ sinh phòng bệnh nâng cao sức khỏe trên địa bàn.

5. Trạm Y tế xã, phường, thị trấn

- Tham mưu cho Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn: ban hành văn bản chỉ đạo các cơ quan, ban, ngành, tổ chức chính trị - xã hội, các cơ quan, đơn vị, trường học, doanh nghiệp trên địa bàn phối hợp ngành y tế thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” của xã, phường, thị trấn.

- Chủ trì, phối hợp các ban, ngành, Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, các cơ quan, đơn vị, trường học, doanh nghiệp xây dựng kế hoạch triển khai các hoạt động thực hiện chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”.

- Chủ trì và phối hợp các ban, ngành, Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, các cơ quan, đơn vị, trường học, doanh nghiệp trên địa bàn... tổ chức Phát động Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” hằng năm và hướng dẫn triển khai các hoạt động thực hiện trên địa bàn; lồng ghép nội dung Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh” trên địa bàn xã, phường, thị trấn vào các buổi sinh hoạt cộng đồng, truyền thông trực tiếp tại hộ gia đình vận động người dân thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh.

- Tổ chức tiếp nhận tài liệu từ các nguồn trung ương, các nguồn khác và cung cấp cho cộng đồng; cung cấp các thông tin truyền thông đối với cộng tác viên và các đoàn thể cơ sở về truyền thông phòng chống dịch, bệnh.

- Chủ trì, phối hợp các ban, ngành, Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên, các cơ quan, đơn vị, trường học, doanh nghiệp các theo dõi, giám sát và đánh giá các hoạt động thực hiện Chương trình “Cộng đồng chung tay phòng chống dịch bệnh”, tổ chức sơ kết, tổng kết và báo cáo UBND xã và Trung tâm y tế huyện.

IV. Nguồn kinh phí thực hiện Chương trình

- Nguồn ngân sách Nhà nước tại Trung ương và địa phương;

- Huy động cộng đồng, các tổ chức xã hội, doanh nghiệp, cá nhân, đơn vị tham gia Chương trình;

- Huy động nguồn kinh phí hỗ trợ của các tổ chức quốc tế;

- Các nguồn kinh phí hợp pháp khác.

PHỤ LỤC

CÁC HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH “CỘNG ĐỒNG CHUNG TAY PHÒNG CHỐNG DỊCH BỆNH” GIAI ĐOẠN 2015-2020
(Kèm theo Quyết định số 2958/QĐ-BYT ngày 16 tháng 7 năm 2015 của Bộ trưởng Bộ Y tế)